ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΚΑΡΔΑΜΑΙΝΑ

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΑ ΚΑΡΔΑΜΑΙΝΑ

Εκεί υπήρχε τα χρόνια εκείνα και σχολείο, όπου έρχονταν παιδιά κι απ’ την Αντιμάχεια. Στο σχολείο αυτό δίδαξαν ο παπα- Νικόλας και ο παπα-Γιάννης. Ζούσε και κάποιος μοναχός εκεί, ονόματι Αγάπιος, που είχε έρθει από τη Σμύρνη. Δάνειζε χρήματα στους φτωχούς, με τον όρο να του τα επιστρέψουν. Αν δεν τα επέστρεφαν, δεν τους δάνειζε ξανά. Γύρω από την εκκλησία υπήρχαν και τάφοι, αφού δεν υπήρχε αλλού κοιμητήριο. Βόρεια της εκκλησίας υπήρχαν και κελιά. 

Το χτίσιμο του ναού πρέπει να ολοκληρώθηκε γύρω στο 1854, όπως μαρτυρούν και οι εικόνες του τέμπλου του ναού. 

Στους Αγίους Αναργύρους διετέλεσε εφημέριος από το 1884-1887 ο παπα-Ηλίας Χατζηπαναγιώτης-παππούς του Μιχάλη Γ. Παπαηλία και κατόπιν ήρθαν ο παπα- Νικόλας και ο παπα-Γιάννης.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι με το υπ’αριθμ. 85/14-1-1993 έγγραφο της 4^ης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, γνωστοποιήθηκε ότι ο ιερός ναός των Αγίων Αναργύρων, σύμφωνα με την υπ’αριθμ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1φ29/31905/583/14-10-92, κηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο. Συγκεκριμένα η παραπάνω απόφαση αναφέρει: « Να κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων στην Παλαιά Καρδάμαινα Κω. Ο ναός είναι μονόχωρος και στα δυτικά του είναι προσαρτημένος γυναικωνίτης. Πάνω από την πόρτα της βόρειας πλευράς βρίσκεται ασβεστωμένη, εντοιχισμένη πλάκα με ανάγλυφο σταυρό και χρονολογία 1847. Μια άλλη χρονολογία 1854 βρίσκεται στο ερεισίνωτο του δεσποτικού θρόνου. 

χρονολογία 1854 βρίσκεται στο ερεισίνωτο του δεσποτικού θρόνου

Η μνήμη τους γιορτάζεται την 1η Νοεμβρίου με μεγάλη κατάνυξη και ιεροπρέπεια. Η πανήγυρις των Αγίων Αναργύρων συγκεντρώνει προσκυνητές από όλο το νησί της Κω. Κάθε χρόνο τελείται μέγας αρχιερατικός εσπερινός και μετά από λίγο η ιερά παράκλησις. Στην αίθουσα που υπάρχει κοντά το ναό προσφέρεται φαγητό και καλούνται τις περισσότερες φορές τοπικοί οργανοπαίκτες, για να διασκεδάσουν τους προσκυνητές. Αρκετές γυναίκες παραμένουν στην εκκλησία όλη νύχτα, ψάλλοντας διάφορους ύμνους.

ο δεσποτικός θρόνος

Επίσης, Λειτουργία γίνεται κάθε χρόνο την 1η Ιουλίου.

(Οι Άγιοι Ανάργυροι, Κοσμάς και Δαμιανός, ήταν γιατροί. Θεράπευαν τις ασθένειες των φτωχών ανθρώπων, χωρίς ποτέ να ζητάνε αμοιβή. Γι’ αυτό ονομάστηκαν Ανάργυροι).

το εσωτερικό της εκκλησίας

κείμενο: «Οι εκκλησίες της Καρδάμαινας» π. Ιωάννη Περαντωνάκη Ιεροδιδάσκαλου.
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

The Saints Anargyroi in Old Kardamaina

The inhabitants of Kardamaina hold deep reverence for the Saints Anargyroi (the Holy Unmercenaries). It was their old parish church—the first one they built in the valley, among the centuries-old cypress trees, when they left the castle. When the people of Kardamaina abandoned the Castle and settled in Old Kardamaina and Stoloi, sometime between 1847 and 1850, it was only natural that they would want to build a church to meet their spiritual needs.

At that time, there were thirty-nine families living there. However hard they tried to make them forty, they never succeeded: each time a new family was formed, another would perish.

In those years there was also a school nearby, which even children from Antimacheia attended. The teachers there were Father Nikolaos and Father Giannis. There also lived a monk named Agapios, who had come from Smyrna. He used to lend money to the poor, on the condition that they would pay him back; if they failed to do so, he would not lend to them again. Around the church there were graves, since there was no other cemetery at the time, and north of the church there were monastic cells.

The construction of the church was probably completed around 1854, as indicated by the icons on its wooden iconostasis. From 1884 to 1887, the parish priest at the Saints Anargyroi was Father Elias Chatzipanagiotis, grandfather of Michalis G. Papaelias, followed later by Father Nikolaos and Father Giannis.

It is worth mentioning that, according to document no. 85/14-1-1993 from the 4th Ephorate of Byzantine Antiquities of the Dodecanese, the church of the Saints Anargyroi was officially declared a listed monument under decision ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1φ29/31905/583/14-10-1992 of the Ministry of Culture.

The decision specifically states:

“To declare the church of the Saints Anargyroi in Old Kardamaina, Kos, a historic listed monument. The church is a single-nave building with a women’s gallery (gynaikonitis) attached to its west side. Above the door on the north wall there is a whitewashed, embedded stone plaque with a relief cross and the date 1847. Another date, 1854, is engraved on the backrest of the bishop’s throne. The painted wooden iconostasis with its icons, as well as the two wooden proskynitaria (votive stands), also date to the mid-19th century.”

The feast of the Saints Anargyroi is celebrated on November 1st with deep devotion and solemnity. The festival draws pilgrims from all over the island of Kos. Each year, a great hierarchical vespers service is held, followed by a litany. In the hall near the church, food is offered, and often local musicians are invited to entertain the pilgrims. Many women remain in the church throughout the night, chanting hymns.

A Divine Liturgy is also celebrated every year on July 1st.

(The Holy Unmercenaries, Saints Cosmas and Damian, were physicians who healed the ailments of the poor without ever accepting payment—hence the name “Anargyroi,” meaning “without silver” or “without money.”)