ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΡΟΥΘΙΑΝΟ, ΚΕΦΑΛΟΣ

ΑΚΡΩΤΗΡΙ ΡΟΥΘΙΑΝΟ, ΚΕΦΑΛΟΣ

Οι πεζοπόροι της Κω στο Ακρωτήρι Ρούθιανο

Πρώτη φορά είδα το Ακρωτήρι Ρούθιανο από ψηλά, από το Σπήλαιο της Άσπρης Πέτρας, στην Κέφαλο, φυσικά. Το χαρακτηριστικό του, το σήμα κατατεθέν είναι μία εντυπωσιακή σκάλα φόρτωσης-εκφόρτωσης.Αν και ήταν αρκετά μακριά, ήταν εμφανές ότι ένας χωματόδρομος κατέβαινε μέχρι κάτω στη σκάλα.

θέα από το Καστέλλι προς το Σαρακηνό και το Ρούθιανο

Τη δεύτερη φορά που είδα το ακρωτήρι Ρούθιανο με τη χαρακτηριστική του "σκάλα" ήταν από το Καστέλλι. Τότε πήραμε μαζί με τους συμπεζοπόρους μου και την απόφαση να πάρουμε τον δρόμο που οδηγούσε εκεί. Μετά το Σπήλαιο της Άσπρης Πέτρας, υπάρχει μία διασταύρωση. Ο δρόμος δεξιά οδηγεί στο Σαρακηνό και ο δρόμος αριστερά στο Ρούθιανο. Μετά από μία αρκετά εύκολη διαδρομή, περίπου μισής ώρας, φτάσαμε στον προορισμό μας.

Μία ταμπέλα μας προειδοποιούσε για τον κίνδυνο και συνιστούσε ότι αν περνούσαμε κάτω στις εγκαταστάσεις ήταν με δική μας ευθύνη.

Από προφορικές μαρτυρίες πληροφορηθήκαμε για τη χρήση της σκάλας. Από το Λατομείο Περλίτη στο Ζηνί ξεκινούσαν φορτηγά με τον περλίτη και έφταναν στις εγκαταστάσεις πάνω από τη σκάλα. 

Εκεί άδειαζαν τον περλίτη τον οποίο τοποθετούσαν στη σκάλα.Η σκάλα λειτουργούσε με ταινία κυλιόμενη κι ο χειριστής την κατέβαζε και πήγαινε το εμπόρευμα στο πλοίο.

Οι ίδιες μαρτυρίες αναφέρουν ότι το έργο έγινε με κάποια επιδότηση αλλά στην πραγματικότητα οι εγκαταστάσεις δεν λειτούργησαν ποτέ.

Όσο για το Ρούθιανο, εμφανίζεται στη βιβλιογραφία με πολλές ονομασίες. Μερικές απ' αυτές είναι: Ρούθιανο, Ρούφκιανο, Ρούσκενο, Ρούσκινο κ.ά.
Ο Ζάρακας αναφέρει ότι πρόκειται για ακρωτήρι στη βόρεια ακτή της Κεφάλου με κόκκινους βράχους.

Ο Ζαρράφτης αναφέρει ότι βρίσκονται στίψες εκεί, εξ'ού και η περιοχή λέγεται Στίψες. Επίσης, συνεχίζει ότι ψηλότερα υπάρχει το λεγόμενο  συναππίδι με το οποίο βάφουν "επιτοπίως" υφάσματα και νήματα κόκκινα.

Η πιθανή προέλευση της ονομασίας του ακρωτηρίου είναι, σύμφωνα με τον Σκανδαλίδη, από τη λατινική λέξη russeus=κόκκινος, από την οποία και τα βυζαντινά ρούσσεος ή ρούσσιος. Το τοπωνύμιο πιθανόν να έχει την αρχή του στο επίθετο ρούσσινος=αυτός που έχει χρώμα κόκκινο, ξανθό.

Μία δεύτερη προσέγγιση είναι από την τούρκικη λέξη rükün (στύλος,κίονας,στήριγμα)>ρούκουνο>ρούκινο>ρούσκινο, πρβ. το ρούκουνας (<rükün)=γωνία, που συνηγορεί το σχήμα του ακρωτηρίου.

καρέ καρέ η προσέγγιση στη σκάλα φόρτωσης-εκφόρτωσης και το Ακρωτήρι Ρούθιανο από θαλάσσης με το καραβάκι από Καμάρι πηγαίνοντας προς Κρίκελο

πολλά απολιθώματα κοχυλιών

πορώδες έδαφος

Πηγή: Κώια-Ιάκωβου Ζαρράφτη (τόμος Α', σ.83)

Τοπωνύμια της Νήσου Κω, Νικολάου Ζάρακα

Τοπωνυμικά και Ονοματικά της Νήσου Κω- Μιχάλη Ευστ. Σκανδαλίδη
Κείμενο, Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

Cape Routhiano, Kefalos

The first time I saw Cape Routhiano from above was from the Aspri Petra Cave in Kefalos, of course. Its defining feature, its trademark, is an impressive loading–unloading staircase. Even though it was quite far away, it was clear that a dirt road descended all the way down to the staircase.

View from Kastelli towards Sarakino and Routhiano.

The second time I saw Cape Routhiano with its characteristic “staircase” was from Kastelli. That's when my fellow hikers and I decided to take the road that leads there. After the Aspri Petra Cave, there is a junction: the road to the right leads to Sarakino, and the road to the left to Routhiano. After a fairly easy route, about half an hour long, we reached our destination.

A sign warned us about the danger and stated that if we entered the facilities below, we did so at our own risk.

From oral accounts we learned about the use of the staircase. Trucks loaded with perlite would depart from the Perlite Quarry in Zini and arrive at the facilities above the staircase.

There, they would unload the perlite, which was placed onto the staircase. The staircase operated as a conveyor belt, and the operator would lower it to load the cargo onto the ship.

The same accounts mention that the project was built with some form of subsidy, but in reality, the facilities never operated.

As for the name Routhiano, it appears in literature with many variations. Some of them include: Routhiano, Roufkiano, Rouskeno, Rouskino, and others.

Zarakas notes that it is a cape on the northern coast of Kefalos with red cliffs.

Zarraftis writes that there were stipses (alum deposits) there, which is why the area was called Stipses. He adds that higher up there is what was called synappidi, used locally to dye fabrics and threads red.

According to Skandalidis, the likely origin of the name of the cape comes from the Latin word russeus = red, from which come the Byzantine rousseos or roussios. The toponym may originate from the adjective roussinos = one who has a red or blond color.

A second theory connects it to the Turkish word rükün (pillar, column, support) → roukouno → roukino → rouskino, cf. roukounas (<rükün) = corner, which matches the shape of the cape.

Step-by-step approach to the loading staircase and Cape Routhiano from the sea, taken aboard the small boat from Kamari heading toward Krikelo.

Many fossilized shells.

Porous ground.