ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ (ΜΕΡΟΣ 1ο)

ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ

1. ΔΥΤΙΚΕΣ ΘΕΡΜΕΣ

Οι Δυτικές Θέρμες κατασκευάστηκαν τον 3ο μ.Χ. αιώνα στο νότιο τμήμα του Δυτικού Γυμνασίου, είχαν τραπεζοειδές σχήμα με μήκος 92μ και πλάτος 33μ στα νότια και 35μ στα βόρεια. Όπως είναι προφανές, οι Θέρμες καταλάμβαναν τους χώρους των αιθουσών πίσω από την ανατολική στοά του Δυτικού Γυμνασίου και εκτείνονταν σχεδόν στο μισό μήκος της ανατολικής του πτέρυγας. Σήμερα σώζεται ένα τμήμα της θολωτής στέγης και μια αναστηλωμένη πόρτα. Το κτίριο των Θερμών έπαθε σοβαρές ζημιές στο σεισμό του 469 μ.Χ. και ένα μέρος του μετατράπηκε σε πρωτοχριστιανική βασιλική.

η αναστηλωμένη πόρτα. σε 3 εποχές

2. Ο ΠΛΑΚΟΣΤΡΩΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ (CARDO) ΚΑΙ Ο "ΞΥΣΤΟΣ" ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

cardo

Η αρχαία οδός (cardo) χρονολογείται στον 3ο μ.Χ. αιώνα, έχει κατεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ και είναι σχεδόν ακέραια στα 120μ από τα 160μ του ΝΔ τμήματός της, που έχουν αποκαλυφθεί στο ΝΔ της άκρο. Είναι κατασκευασμένη από αμυγδαλόπετρα (ή τραβερτίνη, είδος ασβεστόλιθου) και εκατέρωθεν του αμαξιτού τμήματός της υπάρχουν πεζοδρόμια. Κάτω από το αμαξιτό τμήμα υπάρχει υπόνομος και στην τοιχοποιία πάνω από το δυτικό (δεξί) πεζοδρόμιο υπάρχουν αγωγοί νερού. 

Το ανεσκαμμένο τμήμα της εκτείνεται κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του Δυτικού Γυμνασίου και των Δυτικών Θερμών και της δυτικής πλευράς του Νυμφαίου. Από την τοπογραφική διάταξη αυτών των μνημείων καθώς και του Σταδίου, φαίνεται ότι η οδός προχωρούσε προς τα ΒΑ, κατά μήκος όλης της ανατολικής πλευράς του Σταδίου. Φτάνοντας στο βορειοανατολικότερο άκρο του Σταδίου, η οδός θα βρισκόταν πολύ κοντά στο βόρειο τείχος, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα διέσχιζε μέσω κάποιας πύλης και κατέληγε στον οχυρωμένο χώρο του λιμανιού. Την άποψη αυτή ενισχύουν τα θεμέλια στοάς του 4ου-3ου π.Χ. αιώνα, που διακρίνονται στην ανατολική πλευρά της οδού, βορείως και νοτίως του Νυμφαίου. Στο ΝΔ άκρο της η οδός αυτή διασταυρώνεται με την μεγαλύτερη οδική αρτηρία, που έχει κατεύθυνση από τα ανατολικά προς τα δυτικά.

Το Δυτικό Γυμνάσιο (το μεγαλύτερο από τα τρία Γυμνάσια της Κω) χρονολογείται στο πρώτο μισό του 2ο π.Χ. αιώνα και βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από το Στάδιο. Το 1938 ο Morricone ανέσκαψε το ΒΑ τμήμα του και Έλληνες αρχαιολόγοι εντόπισαν το ΒΔ τμήμα το 1978. Το δυτικό Γυμνάσιο ήταν μεγάλο παραλληλόγραμμο κτίριο με περίστυλη εσωτερική αυλή και χρησίμευε για άθληση κατά το χειμώνα. Οι ανασκαφές των Ιταλών έφεραν στο φως 17 κίονες του ανατολικού ξυστού (της ανατολικής στοάς) από τοπικό λευκό μάρμαρο, που αναστηλώθηκαν με κατεύθυνση από ΒΑ σε ΝΔ, ίδια με εκείνη του Σταδίου. (Ο Ξυστός δρόμος του Γυμνασίου, δηλαδή ο σκεπαστός δρόμος για άθληση χωρίς να μουσκεύουν απ' τη βροχή οι αθλητές ή να λιώνουν απ΄ τον ήλιο).Από τους χώρους άθλησης πίσω από το ξυστό σώζεται μόνο ένα ψηφιδωτό δάπεδο.

Οι αθλητές πριν αγωνιστούν γυμνοί αλείφονταν με λάδι, το οποίο μετά τον αγώνα, χρειαζόταν να το ξύσουν για να βγει.Από κει, προκύπτει η ονομασία 'Ξυστό"

Οι διαστάσεις του Γυμνασίου ήταν 180 Χ 90μ και πιθανότατα είχε 81 κίονες δωρικού ρυθμού, το κατώτερο μέρος των οποίων ήταν λείο, το χώριζε δε από το Στάδιο ένα δρομάκι πλάτους 1,30μ. Στη ρωμαϊκή εποχή (3^ος μ.Χ. αιώνας) προστέθηκε στη ΝΑ πλευρά του πισίνα και απέκτησε περίπου την παρακάτω μορφή. 

Το "κολυμβητήριο"

φωτογραφίες: Sophia Karagianni
πληροφορίες εδώ:
Για πληροφορίες και φωτογραφίες του Ξυστού Δρόμου μετά το σεισμό του 2017 δείτε το άρθρο : 5 ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΩ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ