ΑΡΧΑΙΑ ΑΛΑΣΑΡΝΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΑΜΑΙΝΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΑΛΑΣΑΡΝΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΑΜΑΙΝΑ

Στη θέση Τσουκαλαριά της σύγχρονης Καρδάμαινας στην Κω, ο Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας τής Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνών διεξάγει από το 1985 και εξής συστηματική ανασκαφική έρευνα, με την οποία ήρθε στο φως το ιερό του Απόλλωνα και του Ηρακλή της αρχαίας Αλάσαρνας, καθώς και τμήμα του παλαιοχριστιανικού οικισμού που κτίσθηκε στην ίδια θέση, έπειτα από την εγκατάλειψη του ιερού. 

Σημαντικότερο εύρημα είναι το κτίριο Γ-ναός δωρικού ρυθμού,απλός εν παραστάσι - που αποκαλύφθηκε σε όλη του την έκταση και σε αρκετά καλή κατάσταση και για μορφολογικούς λόγους χρονολογείται στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.
Το συγκεκριμένο ιερό του Απόλλωνα αποτελούσε κατά την αρχαιότητα μετά το Ασκληπιείο το δεύτερο σε σημασία ιερό της Κω. Η συστηματική ανασκαφή αποκάλυψε έναν ναό και άλλα σημαντικά οικοδομήματα της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου, καθώς και έναν μεγάλο αριθμό επιγραφών που παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για τη λατρεία και την ιστορία του ιερού.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μία πρόχειρη εγκατάσταση υστερο-ρωμαϊκών χρόνων (3ος-5ος αι. μ.Χ.), που αποκαλύφθηκε μπροστά στην είσοδό του. Πρόκειται για ένα βόθρο κατασκευασμένο από μεγάλες πώρινες λιθοπλίνθους σε δεύτερη χρήση που πλαισιώνεται από ένα μαρμάρινο θρανίο εξέδρας στα δυτικά και μία μαρμάρινη βάση ανατολικά και τα δύο επίσης σε δεύτερη χρήση . Το θρανίο ίσως χρησίμευε για την απόθεση αναθημάτων και η βάση ως στήριγμα αναθήματος προς κάποιον από τους θεούς με χθόνια υπόσταση που λατρεύονταν στο ιερό.

ο βόθρος

το μαρμάρινο θρανίο εξέδρας

μαρμάρινη βάση

Επίσης, ο παλαιοχριστιανικός οικισμός (5ος-7ος αι.) που εγκαταλείφθηκε έπειτα από ισχυρό σεισμό αλλά και λόγω του φόβου των αραβικών επιδρομών κατά τα μέσα του 7ου αι. μ.Χ., είχε συνολικά τέσσερις βασιλικές, γεγονός που φανερώνει σφρίγος και ακμή. Μία πολυπληθής ομάδα ερευνητών διαφόρων ειδικοτήτων έχει αναλάβει τη μελέτη του πλούσιου ανασκαφικού υλικού και με μία σειρά δημοσιεύσεων το έχει ήδη καταστήσει γνωστό στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

μαρμάρινος αμφικιονίσκος παραθύρου ναού της παλαιοχριστιανικής περιόδου

ΒΑ γωνία του κτιρίου Γ' με τους πεσμένους στη θέση τους σπονδύλους του δωρικού κίονα του προνάου. Πρώιμη Ελληνιστική εποχή.

λιθόπλινθος από τη νότια παραστάδα του κτιρίου Γ'  με ανάγλυφα στεφάνια και τα ονόματα των τιμώμενων προσώπων. 3ος αι.μ.Χ.

Στόχος του ερευνητικού προγράμματος με τίτλο: «ΘΑΛΗΣ – ΕΚΠΑ – Ιερό Απόλλωνος – Παλαιοχριστιανικός Οικισμός στην Αλάσαρνα της Κω. Η διαχρονική πορεία ενός αρχαίου ιερού και η μετεξέλιξή του σε παλαιοχριστιανικό οικισμό» είναι η ολοκλήρωση της συντήρησης του υλικού και της αρχαιομετρικής του εξέτασης, αλλά κυρίως η τελική δημοσίευση του συνόλου των ευρημάτων από την προϊστορική έως και την παλαιοχριστιανική περίοδο σε μία σειρά μονογραφιών. Η μελέτη αυτή θα αφορά τόσο τα ακίνητα (οικοδομήματα: ναούς, οικίες κ.ά.) όσο και τα κινητά μνημεία του χώρου (γλυπτά, αγγεία, γυάλινα, μεταλλικά και πήλινα μικροαντικείμενα κ.ά.)

κτίριο Β'-ο βωμός

Νοτιοδυτική γωνία  του κτιρίου Α'. Ύστερη ελληνιστική εποχή (2ος-1ος αι. π.Χ.)

Επιτύμβιος βωμός του Δαμοκλέους, γιου του Νικάρχου, 2ος αι. π.Χ.

Παλαιοχριστιανικός οικισμός

Ταφικό Συγκρότημα

ενεπίγραφη στήλη

Πηγή: Γεωργία         Κοκκορού-Αλευρά:Αρχαία                 Αλάσαρνα-Οδηγός
Γεωργία          Κοκκορού-Αλευρά        Συστηματική ανασκαφική έρευνα και έρευνα επιφανείας στην αρχαία Αλάσαρνα της Κω Απολογισμός εικοσαετούς δραστηριότητας
Φιλοσοφική Σχολή-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας: http://www.arch.uoa.gr/ereyna/ereynhtika-programmata/trexonta/8alhs-alasarna-ths-kw/alasarna-kws.html
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni