ΚΟΝΙΑΡΙΟ, ΕΝΑ ΕΡΕΙΠΩΜΕΝΟ ΧΩΡΙΟ

ΚΟΝΙΑΡΙΟ, ΕΝΑ ΕΡΕΙΠΩΜΕΝΟ ΧΩΡΙΟ

Ανάμεσα στο Λαγούδι και το Αμανιού βρίσκεται ο ερειπωμένος οικισμός του Κονιαριού. Ο Κώος αρχαιοδίφης Ιάκωβος Ζαρράφτης το 1917 έγραφε ότι εδώ υπήρχαν 25 οικήματα και διέμεναν 100 τουρκόφωνοι γεωργοί, με δικό τους δημογέροντα υπαγόμενο στο Πυλί αλλά και δικό τους δάσκαλο. 

Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι του χωριού παρέμειναν σε αυτό μέχρι το 1952 που το εγκατέλειψαν. Σήμερα διατηρούνται ακόμη τα ερείπια του τζαμιού και διώροφες αγροτικές κατοικίες επιχρισμένες εξωτερικά με κόκκινο κονίαμα ή ώχρα.

Για το όνομα "Κονιαριό" ή και "Κονιδαριό", όπως συχνά ακούγεται, και το πώς προέκυψε, υπάρχουν διάφορες εκδοχές. 
Κάποτε, κυρίως στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, αριθμούσε 120 οικογένειες. Το χωριό πήρε το όνομά του, μάλλον από τους πολλούς Τούρκους, καθώς τους έλεγαν Κόνιαρους. Τώρα, γιατί τους έλεγαν έτσι, είναι άλλο θέμα. Η πιο λογική εξήγηση είναι επειδή είχαν έρθει από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας. Άρα, Κονιαριό από το -Ι-κόνιο, γιατί έλεγαν ότι το χωριό είχε πολύ ι-κονιαριό, δηλαδή ανθρώπους με καταγωγή από το Ικόνιο. 

Αρδευτικό αυλάκι

Η ισχυρότερη οικογένεια του Κονιαριού ήταν των Χατζηχαλήληδων, κτηνοτρόφων με μεγάλα κοπάδια μαντριά. Άλλες ισχυρές οικογένειες ήταν οι Τζιρόγλου και οι Μουϊτήδες. Η περιφέρεια του Κονιαριού ήταν και είναι εύφορο μέρος και οι Τούρκοι Κονιαριώτες είχαν αναπτύξει καλή κτηνοτροφία.

Είχαν φυτέψει πολλές συκιές, φερμένες από την Τουρκία. Επίσης, στο Κονιαριό μέχρι και σήμερα αβραμιθιές κάτω από τις οποίες οι Κονιαριώτες έτρεφαν τα αρνιά τους.

Στέκονται ακόμα πολλά από τα παλιά σπίτια, τα οποία ήταν τα περισσότερα διώροφα και ήταν σοβατισμένα με ασβέστη και κορασάνι.

Χαρακτηριστικό Κονιαριώτικο σπίτι

Στέκονται ακόμη μες στις αυλές τους οι συκαμιές και οι κληματαριές και μες στους κήπους οι συκιές. Εμείς είδαμε και μια μεγάλη χαρουπιά, γεμάτη χαρούπια.
Το Κονιαριό είχε και έχει ωραίο νερό και βγαίνει ακόμη από ένα βράχο που λέγεται "η βρύση του Κονιαριού". Στο δρόμο για το χωριό δεσπόζει μια παλιά ποτίστρα και ψηλά η εντυπωσιακή πηγή που αναβλύζει ακόμη νερό.

βρύση (ποτίστρα) δυτικά του οικισμού

Η πηγή ανατολικά του οικισμού

Ξεχωριστό είναι το παρακείμενο δάσος, το πευκοδάσος του Χατζηχαλήλ (έτσι το αναφέρει ο Ζαρράφτης), γνωστό σήμερα ως Περιαστικό Δάσος του Κονιαριού, το οποίο είναι προστατευόμενη δασική έκταση με διαμορφωμένους από τις τοπικές αρχές (από το Δήμο Δικαίου) χώρους αναψυχής για περιπάτους και πικ-νικ. Εκεί υπάρχουν τρία αντίβαρα πιεστηρίου αρχαίου ελαιοτριβείου, ένα ναΰδριο ερειπιώδες με γλυπτό και σπάραγμα τοιχογραφίας, ασβεστοκάμινα και νερόμυλοι.

μια αιωνόβια ελιά

ο κ. Μάνος μας δείχνει τα εμφανή ίχνη λατόμευσης*

μέσα από τα ερείπια γεννιέται πάντα η Ζωή

Σώζεται το Τζαμί πάνω στον κεντρικό δρόμο για το οποίο έχω κάνει ξεχωριστή ανάρτηση: ΤΟ ΤΖΑΜΙ ΣΤΟ ΚΟΝΙΑΡΙΟ
Σχετική ανάρτηση: ΕΛΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΚΩ
Πηγή:Παντελή Σβουρένου-Η Κως μια φορά..κι έναν καιρό (Apopsis 2005)
dikaiosnet 
*Καταγεγραμμένο Λατομείο: Θέση:

Δίκαιος (όρος), Κονιαριό (άνευ αυτοψίας)
Παράμετροι θέσης:____
είδος λατομείου:Υπαίθριο.
είδος εξορυχθέντος υλικού:____
Χρήση εξορυχθέντος υλικού:____
Ίχνη λατόμησης: Δύο επιμήκη ίχνη σφηνών (;).
αρχιτεκτονικά κατάλοιπα:Λιθόστρωτη οδός (;).
ευρήματα:____
Χρονολόγηση:Αρχαιότητα (;) - νεότεροι χρόνοι.
λειτ/γία σε νεότερους χρόνους:Ναι.
Παρατηρήσεις:____
Βιβλιογραφία:Αδημοσίευτο.
Μνεία: http://www.dikaiosnet.gr/Pyli/koniario/koniario.htm.

Corpus Αρχαίων Λατομείων: Λατομεία του Ελλαδικού Χώρου από τους Προϊστορικούς ως τους Μεσαιωνικούς Χρόνους
(Γεωργία Κοκκορού Αλευρά, Ειρήνη Πουπάκη, Αλέξης Ευσταθόπουλος, Αχιλλέας Χατζηκωνσταντίνου-Πανεπ. Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης, σελ. 31-36)
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni