ΚΥΝΗΓΩΝΤΑΣ ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑ

ΚΥΝΗΓΩΝΤΑΣ ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑ

Σύμφωνα με το Ημερολόγιο της Νομαρχίας Αρχιπελάγους, η Κως στα 1886 διέθετε 75 μύλους για το άλεσμα των σιτηρών. Σε αντίθεση με τους νερόμυλους που τους ανακαλύπτουμε κρυμμένους στις ρεματιές και τους γκρεμούς, τους ανεμόμυλους τους συναντάμε σε επίκαιρες και προνομιούχες θέσεις.
Στην Αντιμάχεια σώζονται, άλλοι σε άριστη κατάσταση κι άλλοι υπό διάλυση, οκτώ (8) ανεμόμυλοι.(δώδεκα σύμφωνα με το Γ. Μαστορόπουλο, αλλά στάθηκε αδύνατο να εντοπιστούν οι υπόλοιποι 4-γνωρίζουμε ότι ένας από τους τέσσερις είναι ο Μύλος της Φούρκας μέσα στο σημερινό στρατόπεδο 543)
1. Ο Μύλος του Άμαλλου. Στο κέντρο της Αντιμάχειας. Ο πιο επιβλητικός απ' όλους, ο μόνος συντηρημένος και  εν λειτουργία σε όλο το νησί.  Πλήρης ανάρτηση εδώ με διεξοδική περιγραφή για τη λειτουργία των ανεμόμυλων.

2. Ο Μύλος του Γιακκαλή. Μετά τις Πόρτες, απέναντι από το στρατόπεδο 543, (περιοχή Σχοινιώτης) βρίσκεται ο Μύλος σε περίοπτη μεν θέση αλλά σε ετοιμόρροπη κατάσταση δε. Πολύ πρόσφατα κατέρρευσε όλο το πίσω τμήμα του Μύλου. Πολύ κοντά σε άλλους μύλους, αλλά και στα ιταλικά καταφύγια και την πηγή Λατσία. Σύμφωνα με το βιβλίο "Αντιμάχεια η Κώα" του Γ. Μαστορόπουλου, μετά τις "Πόρτες", εκατέρωθεν εδέσποζαν σαν φρουροί δύο αγέρωχοι ανεμόμυλοι, ο Μύλος της Φούρκας (μέσα στο σημερινό στρατόπεδο 543) και ο Μύλος του Φιλιππή. Ένας τρίτος ανεμόμυλος, ο μύλος του Γιακαλή, στήθηκε στο ξέφωτο μετά το στενό της Φούρκας.  Από κει πλέον αρχίζουν να προβάλουν σε σχετικά κοντινή απόσταση σπίτια της αντολικής περιοχής του οικισμού της Αντιμάχειας και κυρίως ο Μύλος του Σπανού και ο υψηλός τρούλος του ενοριακού ναού των Αγίων Αποστόλων. Οι τρεις αυτοί ανεμόμυλοι προϊδέαζαν τον ερχόμενο από το μέρος του Αρμά και γενικά από την ανατολική Κω ότι πλησίαζε προς την αθέατη μέχρι του σημείου αυτού Αντιμάχεια.

από το εσωτερικό του Μύλου

3. Ο Μύλος του Φιλιππή. Δίπλα στο Μύλο του Γιακκαλή. Ο Μύλος του Φιλιππή είναι ο πρώτος τοπογραφικά από τους δώδεκα (σύμφωνα με το Γ. Μαστορόπουλο) ανεμόμυλους της Αντιμάχειας. Ακόμα και σήμερα στο χάρτη υπάρχει σήμανση με τρεις μύλους στην περιοχή, (οι ονομασίες όμως που αναφέρονται είναι περισσότερες από τρεις: του Γιακκαλή, του Σκαλέρη,του Σπανού, του Φιλιππή και της Φούρκας. Δύο μύλοι, στο δεξί χέρι καθώς ερχόμαστε από Κω προς Αντιμάχεια, απέναντι από το στρατόπεδο 543, κι ένας αριστερά του δρόμου, μέσα στο στρατόπεδο. Στο στρατόπεδο δεν μας επετράπη η είσοδος να το ερευνήσουμε, αλλά σύμφωνα με μαρτυρίες, ο τρίτος μύλος- της Φούρκας-δεν υπάρχει πια. Γιατί παραμένει στη σήμανση του χάρτη ως σήμερα, άγνωστο.

4. Ο Μύλος του Φαβάτση.

5. Ο Μύλος στη Βασιλική των Αγίων Αναργύρων
Ιδιαίτερος Μύλος, πρώτον γιατί βρίσκεται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της Βασιλικής των Αγίων Αναργύρων και δεύτερον γιατί είναι χτισμένος πάνω σε βράχο.

6. Ο Μύλος πίσω από το Κάστρο της Αντιμάχειας (κοντά στον Άγιο Φίλιππο)

Πίσω από το Μύλο φαίνεται το Κάστρο της Αντιμάχειας

7. ο Μύλος στο δρόμο προς την Καρδάμαινα
Λίγα μέτρα μετά το δεύτερο κύκλο, στο δρόμο για την Καρδάμαινα, στο δεξί μας χέρι, βρίσκεται ο Μύλος σε ιδιόκτητη περιοχή.

8. Ο Μισός Μύλος στο χωριό της Αντιμάχειας

Χαρακτηρισμός ως ιστορικών διατηρητέων μνημείων είκοσι ενός (21) ανεμόμυλων και εννέα (9) νερόμυλων στα νησιά Κω μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο τους στα όρια της κάθε ιδιοκτησίας. (πηγή:ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ)
 "Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία τους (21) ανεμόμυλους και (9) νερόμυλους στην  Κω  μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο τους στα όρια της κάθε ιδιοκτησίας, γιατί αποτελούν αξιόλογα δείγματα, σημαντικά για την μελέτη της ιστορίας της προβιομηχανικής Αρχιτεκτονικής στο χώρο της Δωδεκανήσου.
Α. ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑΣ
1. Ανεμόμυλος Διονυσίας Χατζηστεφάνου στον επαρχιακό δρόμο.
2. Ανεμόμυλος Μαρίας και Νικόλα Σταυριανού στον επαρχιακό δρόμο.
3. Ανεμόμυλος Χριστίνας Φαβάτσι στο δρόμο προς Μαστιχάρι.
4. Ανεμόμυλος Αντώνη Άμαλλου στον οικισμό Κοίμησης.
5. Ανεμόμυλος Δημητρίου Καλούδη στο δρόμο προς Καρδάμαινα.
φωτογραφίες: Sophia Karagianni