Kos and the Dodecanese through my eyes-Η Κως και τα γύρω νησιά μέσα από τα μάτια μου: Οκτωβρίου 2016

Η ΚΑΝΔΕΛΙΟΥΣΣΑ ΚΙ Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ

Η Κανδελιούσσα είναι νησίδα των Δωδεκανήσων. Βρίσκεται δυτικά της Νισύρου. Η έκταση της είναι 1,363 τ.χλμ. και είναι ακατοίκητη. Διοικητικά ανήκει στο δήμο Νισύρου. Στο νησί λειτουργεί φάρος από το 1890, με ύψος 10 μέτρων και εστιακό ύψος 55 μέτρα πάνω από την θάλασσα.

Δύο κανόνες είχα στο blog μου. Να γράφω για το νησί της Κω και να χρησιμοποιώ δικές μου και μόνο δικές μου φωτογραφίες. Για μια φορά θα παραβώ και τους δυο κανόνες για κάτι ιδιαιτέρως ξεχωριστό.

Αποφάσισα να φωτογραφίσω τους Φάρους της Δωδεκανήσου. Σύμφωνα με τη λίστα Παραδοσιακών Ελληνικών Φάρων υπάρχουν πέντε φάροι στα Δωδεκάνησα, δύο στη Ρόδο, κι από ένας στην Καλόλιμνο, στην Κανδελιούσσα και στη Στρογγυλή Μεγίστης.

Η Κανδελιούσσα

Ίσα που διακρίνεται ο φάρος δεξιά

Ενώ το λέγαμε από πέρυσι με την ομάδα των πεζοπόρων να επιχειρήσουμε ένα ταξιδάκι στην Κανδελιούσσα, δεν βρίσκαμε τον τρόπο, μέχρι που εντελώς συγκυριακά ο καπετάνιος Γιάννης Μαστόρος δέχτηκε να μας πάει με το Kamari Boats.

Μέχρι τότε η Κανδελιούσσα ήταν για μας μια βραχονησίδα που είχε έναν φάρο. Τίποτε άλλο. Καλά καλά δεν μπορούσαμε να πούμε το όνομά της, άλλοι την έλεγαν Καντιλιούσα, Καντελέουσα, Καντηλιούσσα κ.ά πολλά.
Ορίσαμε ημερομηνία στις 9 του Οκτώβρη κι αρχίσαμε να ψάχνουμε πληροφορίες για να γνωρίσουμε καλύτερα το μέρος που θα επισκεπτόμασταν. Ελάχιστες οι πληροφορίες που καταφέραμε να συγκεντρώσουμε, αλλά περισσότερες απ’ότι θα μπορούσαμε να φανταστούμε για μια βραχονησίδα.
Ο Γιάννης Σκουλάς στο blog του ανέφερε με πόση δυσκολία έδεσαν στο νησί και συνολικά όλη του η περιγραφή ήταν αποτρεπτική για μας. Σημειώνει χαρακτηριστικά για το νησί και το φάρο του: " Απολύτως εγκαταλελλειμένο. Πόρτες σπασμένες, η κυκλική βεράντα του κλωβού σάπια, κόντεψα να γκρεμοτσακιστώ. Μόνο κατσίκια ζουν στο ξερονήσι και κάποια ήρθαν να πεθάνουν στο προαύλιο του φάρου. Σήψη παντού. Και οι γλάροι πετάνε κατά δεκάδες γύρω μου κρώζωντας, διαμαρτυρόμενοι που τους αμφισβητώ την κυριαρχία. Η τζαμαρία του κλωβού σπασμένη κι αυτή. Αλλά το φωτοκύτταρο έδωσε στην ώρα του τη σωστή εντολή κι η μικρή σουηδική λάμπα Aga άναψε".
Η πραγματικότητα ήταν κάπως καλύτερη. Στο νησί υπάρχει μια μικρή προβλήτα και δέσαμε σχετικά εύκολα καθώς ο άνεμος ήταν με το μέρος μας.

Ένας μεγάλος βράχος γύρω γύρω το νησί, με κατακόρυφες σχισμές, σπηλιές, και ενδιαφέρουσες προεξοχές στα βράχια, στις οποίες, μετά από έρευνα, μάθαμε ότι άραζαν τα υποβρύχια στο Β'παγκόσμιο πόλεμο.

Με οδηγό το google earth και την έρευνα που είχαμε κάνει, εύκολα προσανατολιστήκαμε για να ξεκινήσουμε την πεζοπορία μας για το Φάρο. Είχαμε υπολογίσει μισή ώρα "δρόμο". Από τη στιγμή που αποβιβαστήκαμε από το σκάφος μας, υπήρξε κεραυνοβόλος έρωτας με το μέρος. 51 άτομα ταξιδέψαμε ως τη βραχονησίδα με 4-5 μποφόρ. Μας πήρε 2 ώρες περίπου από το Καμάρι της Κεφάλου για να φτάσουμε.

οδηγός μας το google earth

το KamariBoats άραξε στην Κανδελιούσσα

Η πεζοπορία ξεκίνησε για τους 51 τολμηρούς και τα συναισθήματα ήταν ποικίλα καθώς οι μόνοι κάτοικοι εδώ και δεκαετίες φαίνεται να είναι τα κουνέλια και τα σαλιγκάρια.

Στο ένα τρίτο της διαδρομής συναντήσαμε ένα κτίσμα, εγκαταλελειμμένο κι αυτό αλλά καλοδιατηρημένο, μάλλον το σπίτι που φιλοξενούσε τους φαροφύλακες, αρκετά ευρύχωρο, με δύο ξεχωριστές εισόδους.

Ένα ακόμη μικρότερο και μάλλον παλαιότερο-μοιάζει ιταλικό- κτίσμα, λίγο πιο δίπλα, στενό, σαν παρατηρητήριο, φιλοξενούσε το φούρνο. Σημάδια παντού, αναμνηστικά, απ' όποιον πέρασε από κει, ανεξίτηλα στις πέτρες και τους τοίχους.

P.T ZANIN ottobre 1942

Οι πληροφορίες στο διαδίκτυο, ελάχιστες. To βρεττανικό πλοίο, HMS COLNE, έκανε περίπολο στο Αιγαίο το 1916 και στις 04 Φεβρουαρίου του 1916 συνάντησε την Καντελιούσα και το φάρο της. Αναφέρεται στο ημερολόγιο του πλοίου:

Patrolling Place: KANDELUISA Ship: Met: Wolverine Place: Sighted: Kandeluisa lt: S 33 E Other: 1 on sick list Place: Sighted: Kandeluisa Light: S 33 E Place: Sighted: Kandiluisa Light: Abeam 2 1/2'

Μία ώρα,και λίγο παραπάνω, με τη στάση μας πήρε για να φτάσουμε στο Φάρο. Δεσπόζει ακόμη αγέρωχα στην άκρη του νησιού αλλά δυστυχώς σε άθλια κατάσταση.
Ο φάρος αυτός κατασκευάστηκε το 1890 από την Γαλλική εταιρεία Οθωμανικών φάρων.

Πρώτη λειτουργία, 1890.
Υψος πύργου 10 μ., εστιακό ύψος 55 μ.
Κατασκευάστηκε από τη Γαλλική Εταιρεία των Οθωμανικών Φάρων και εντάχθηκε στο ελληνικό φαρικό δίκτυο το 1947, με την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων.
Άλλη μία πληροφορία που είχαμε είναι ότι ο τελευταίος φαροφύλακας ήταν στα μέσα της δεκαετίας του '80, ο πατέρας του υποψηφίου δημάρχου Ν. Υ, Κατσιματίδης.

Ο Φάρος, δυστυχώς, έχει υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές, σε σημείο να είναι επικίνδυνο να ανέβει κανείς στο φανάρι, το οποίο ακόμη λειτουργεί αυτοποιημένα.

Η πεζοπορία εστέφθη με απόλυτη επιτυχία καθώς το θέαμα του Φάρου ήταν εκπληκτικό και τα διάφανα νερά και η υψηλή θερμοκρασία μας επέτρεψαν αναρίθμητες βουτιές.

Όταν επιστρέψαμε στην Κω, δημοσίευσα κάποιες φωτογραφίες από την επίσκεψή μας στην Κανδελιούσσα και τότε έλαβα ένα εξαιρετικά συγκινητικό μήνυμα. Το μήνυμα ήταν από τον κύριο Δημήτριο Σουραύλη, 75 χρονών σήμερα, που ζει στη Νέα Υόρκη, ο οποίος υπηρέτησε ως φαροφύλακας για πέντε χρόνια από το 1965-1970 στο Φάρο της Κανδελιούσσας.

ο κ Σουραύλης

στη μέση όρθιος ο κ Σουραύλης μ'ένα κουνέλι στο χέρι

στην Κανδελιούσσα, μ'ένα ροφό 5 κιλών

Ο κ. Σουραύλης, με καταγωγή από την Εύβοια, παντρεύτηκε Νισύρια κι έτσι βρέθηκε να υπηρετεί μαζί με άλλους τέσσερεις στη βραχονησίδα. Το διάστημα που υπηρέτησε, ο Φάρος ήταν σε άριστη κατάσταση. Μάλιστα, το 1966 έγινε πλήρης επισκευή του κτιρίου, ήρθαν εργάτες από τη Νίσυρο, έγινε ανακαίνιση του φάρου, εσωτερικά και εξωτερικά, τα δωμάτια, ο πύργος, έφτιαξαν καινούρια στέρνα νερού κλπ.

Ο κ. Σουραύλης, με δυο παιδιά και έξι εγγόνια πια, συγκινήθηκε μεν με τις εικόνες του φάρου, μιας και δεν κατάφερε να ξαναπάει από τότε, αλλά λυπήθηκε "για την κατάντια της εγκατάλειψης" και θύμωσε με τους υπεύθυνους που παράτησαν το Φάρο στο έλεος του χρόνου. Μου είπε χαρακτηριστικά ότι τον καιρό που υπηρετούσε ο Φάρος ήταν κάτασπρος, όλα μπογιατισμένα και τα μπρούτζινα γυάλιζαν. Για να μου το αποδείξει δε, μου έστειλε όλες τις φωτογραφίες που δείχνουν εργασίες συντήρησης του φάρου το 1966, αλλά και φωτογραφίες από ασχολίες με τους άλλους φαροφύλακες, όπως ψάρεμα και κυνήγι κουνελιών που βρίσκονταν σε αφθονία στο νησί από τότε.

Αφιερώνω αυτό το άρθρο στον κ. Σουραύλη Δημήτρη, με την ευχή να καταφέρει να κάνει το ταξίδι από την Νέα Υόρκη στην Κανδελιούσσα, 50 χρόνια μετά και γιατί όχι? να μαστε κ εμείς μαζί του!
*Σύμφωνα με πληροφορία του κ. Δημήτρη Παναγόπουλου μετά τη δημοσίευση του άρθρου, το "σπίτι" που περιγράφω, αφορά κατασκευή οικολογικού παρατηρητηρίου (INTERREG II) έργου υποδομής που παραδόθηκε το 2000 και συνοδεύτηκε και με λιμενικό έργο - προβλήτα, έργο πρώην Υπουργείου Αιγαίου .
Πηγή: http://www.faroi.com/gr/kandelusa_gr.htm
WIKIPEDIA
https://www.yannisskoulas.gr/subjects/petrinoi-faroi/kandeliousa/
http://www.naval-history.net/OWShips-WW1-10-HMS_Colne2.htm
Σχετικές αναρτήσεις: ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΣΤΗΝ KOS VOICE
Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΚΔΡΟΜΗ
ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni
(παλιές φωτογραφίες:προσωπικό αρχείο Δημήτρη Σουραύλη)