Η ΠΑΝΑΓΙΑ "ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ" ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΑΜΑΙΝΑ

Η ΠΑΝΑΓΙΑ  "ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ" ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΑΜΑΙΝΑ (ΖΩΟΔΟΧΟΣ ΠΗΓΗ)
ΣΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΒΟΛΑΡΙ
ΚΤΗΤΩΡ: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

Στην Καρδάμαινα, στην περιοχή Βολάρι, πάνω από το ξενοδοχειακό συγκρότημα Mitsis World, βρίσκεται ο Ιερός Ναός της Ζωοδόχου Πηγής, γνωστός σε όλους ως η Παναγία του Βουνού.
Το ιδιαίτερο με την εκκλησία, αλλά και ολόκληρη την τοποθεσία, είναι ότι υπήρξε εκεί μια ολόκληρη "πολιτεία" με πολλές οικογένειες γύρω από την εκκλησία, σχολείο, ελαιοτριβείο και άλλα πολλά.
Είναι γνωστό ότι οι Τούρκοι ήταν εδώ μέχρι το 1912 και μετά ήρθαν οι Ιταλοί. Οι Τούρκοι έφεραν το Γεώργιο Οικονόμου, που καταγόταν από τα  Νικειά της Νισύρου και τον έβαλαν επιστάτη στα βουστάσια, που είχαν στα Μέσα Ντάμια και στη Μελαζούμενη.

Εκεί έμεναν κι άλλες οικογένειες, που εργάζονταν σε μια μεγάλη έκταση γύρω από την εκκλησία προς τον κάμπο και μέσα προς τα Ντάμια.
Υπήρχε και σχολείο, στο οποίο δίδαξαν και οι ιερείς Γιάννης Παπαχαρτοφίλης και Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου. Ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας, εκεί προς την Κάμπα, το εκμεταλλευόταν η εκκλησία μέχρι το 1922. Ο Οικονόμου είχε φτιάξει εκεί ελαιοτριβείο, μεγάλο μέρος του οποίου σώζεται ως σήμερα.

Όταν ήρθε από την Κωνσταντινούπολη ο Οικονόμου, είχε φέρει μαζί του και έναν αράπη, που πότιζε τα βόδια σε μια πηγή δίπλα από την εκκλησία. Η πηγή αυτή ονομάστηκε "πηγή του Αράπη".

Η πηγή του Αράπη φαίνεται πως έχει χαθεί και δεν υπάρχει πια, αυτή είναι μία άλλη πηγή μέσα στο κτήμα

Επί Ιταλοκρατίας η περιουσία αυτή πέρασε στα χέρια του Γιώργου Ανδριωτάκη, που ήταν γιατρός. Πήρε και τα χωράφια που κατείχε η εκκλησία. Οι οικογένειες που έμεναν εκεί, όταν η περιουσία πέρασε στα χέρια του Ανδριωτάκη, έφυγαν. 
Ο Ανδριωτάκης πέθανε κοντά στο 1960.
Πολύ αργότερα, τη δεκαετία του '90, ένας Αντιμαχείτης, ονόματι Χατζηπέτρος, σε αντίποινα που δεν τους άφηναν οι κληρονόμοι να εκμεταλλεύονται την περιοχή, έβαλε φωτιά και την κατέστρεψε.

Οι κληρονόμοι πούλησαν ένα αρκετά μεγάλο μέρος στον Κωνσταντίνο Μήτση, ξενοδόχο-επιχειρηματία.
"Τα παλιά χρόνια γινόταν στην Παναγία μεγάλο πανηγύρι", αναφέρει ο Γιώργος Μπίλλης. "Έρχονταν λαϊκοί οργανοπαίκτες και οι πανηγυριώτες πρόσφεραν κρέας, μυζήθρες, γιαούρτι κι ένα σωρό άλλα κεράσματα".

τμήμα από την αποθήκη λαδιού

Την Παρασκευή της Διακαινήσιμου, γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής, τα μεγάλα πανηγύρια στην Κω ήταν της Παναγίας Τσουκαλαριά, όπου γίνεται γλέντι, της Ζωοδόχου Πηγής της Κεφάλου και της Παναγίας του Βουνού.Στα χωριά τα παλικάρια και οι κοπέλες συγκεντρώνονταν σε φιλικό σπίτι και διασκέδαζαν με "ρεφενέ". Το ανδρόγυνο του σπιτιού που θα τους δεχόταν, έπρεπε να 'ναι νιόπαντρο..Καθένας από την παρέα έπαιρνε κάτι φαγώσιμο, κρασί, ρακί κ.ά. Αφού έτρωγαν, προσκαλούσαν τα βιολιά και διασκέδαζαν.

πάνω από την είσοδο του Ιερού Ναού υπάρχει η χρονολογία κατασκευής 1882

Ο Ιεροδιδάσκαλος π. Ιωάννης Περαντωνάκης γράφει:
"Παρασκευή της Διακαινήσιμου και η Παναγιά "του Βουνού" γιορτάζει. Τη θυμάμαι αυτήν την εκκλησιά από το 1975, που υπηρετούσα στην Καρδάμαινα και μέναμε εκεί που είναι σήμερα το ξενοδοχείο Norida. Πολλές φορές ανεβαίναμε για ασκήσεις και μας άρεσε να σκοτώνουμε φίδια, τους τυφλίτες, που υπήρχαν άφθονα. Η θέα από την εκκλησία είναι φανταστική! Ψηλά και προς τα πάνω τα μαύρα βράχια του βουνού, έτσι όπως είναι στημένα μοιάζουν να σε απειλούν.

Κάτω στα δεξιά σου ο κάμπος της Καρδάμαινας αλλάζει χρώμα κάθε εποχή. Άλλοτε πράσινος, άλλοτε κιτρινισμένος και άλλοτε βαμμένος με λογής λογής χρώματα! Μακριά στη θάλασσα τα γειτονικά νησιά, Τήλος, Νίσυρος, Γυαλί και Στρογγυλή.
Οι κάτοικοι του χωριού ευλαβούνται την Παναγιά. Κάθε χρόνο στη χάρη της, στον εσπερινό και ανήμερα, πολλοί προσκυνητές την επισκέπτονται και μερικοί απ' αυτούς το βράδυ μένουν εκεί και κάνουν παραμονή. Ο Αποστόλης ο Γιωργαλλής με την Ασπασία και τη νύφη της, το Τουλί με την Κατέ του Σεβαστού, ο Τούλος, η Λούαινα κ.ά.

Χαλασμένα σπίτια πιο κάτω. Ένα παλιό λιοτρίβι, μαζί με τη χρονολογία 1882 που γράφει στην αψίδα της η πόρτα της εκκλησίας, μαρτυρούν πόσα χρόνια πριν υπήρχε ζωή στον τόπο αυτόν.
Στη λιτάνευση της εικόνας, που γίνεται ανήμερα προς το τέλος της Θείας Λειτουργίας, ξεχωριστή φιγούρα αποτελεί ο Σεβαστός ο Πηλίνης, που κρατά την εικόνα και οι πέριξ τον πειράζουν, ρίχνοντας φωτοβολίδες κοντά του.

αρχαίος κίονας στην Αγία Τράπεζα

Εσωτερικό Ιερού Ναού Ζωοδόχου Πηγής

Κόκκινα αυγά, μυζήθρες, λαμπροκούλουρα και άλλα πολλά μοιράζονται στους προσκυνητές. Πολλοί ξένοι κάθε χρόνο ανηφορίζουν το δρόμο της Παναγιάς και υπογράφουν στο βιβλίο επισκεπτών. Πράγματι ο ιερός αυτός ναός θεωρείται ως ένα ιδιαίτερου κάλλους μνημείο για το χωριό της Καρδάμαινας.

εικόνες δια χειρός Κωνσταντίνου Νισύριου με χρονολογία 1886

Στην Παναγία του Βουνού, χαλάσματα και βράχοι, 
στου ήλιου τ' αντιφέγγισμα χίλιες μορφές αλλάζουν....

Κείμενα: "Οι εκκλησίες της Καρδάμαινας" π. Ιωάννη Περαντωνάκη, Ιστορία της Νήσου Κω-Βασίλη Σ. Χατζηβασιλείου, Σοφία Καραγιάννη
Φωτογραφίες; Sophia Karagianni