ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΜΑΛΗ

ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΜΑΛΗ

Η Παναγία Μαμάλη βρίσκεται στις ΝΑ οροσειρές του νησιού ανάμεσα στον Προφήτη Ζαχαρία και στα Πίσω Θερμά. Η περιοχή είναι δυσπρόσιτη, ενώ κοντά στο εκκλησάκι βρίσκεται ''Το ποτάμι του Μαμμαλιού'' κατά τον Ιάκωβο Ζαρράφτη που εκβάλλει μεταφέροντας ιζήματα στα καταγάλανα νερά της υποθαλάσσιας Λεκάνης της Κω. Ίσως ήταν πλούσιο σε επιφανειακά νερά και συνεχούς ροής όταν το αντίκρισε.(σημείωση Γεωδίφη)

Επίσης, ο Ζαρράφτης αναφέρει "Άλλη ιαματική πηγή με άφθονο μεταλλικό νερό, όμοιο μ’ εκείνο του Κοκκινόνερου, είναι του Μαμμαλιού στις ΝΑ οροσειρές του νησιού."

Το πανέμορφο λευκό εκκλησάκι με την επίπεδη οροφή και τον περίεργο σταυρό είναι άγνωστο από πότε χρονολογείται, όμως, φαίνεται ιδιαίτερα παλιό, λόγω των τοιχογραφιών που υπάρχουν στο εσωτερικό του αλλά και της ιδιαίτερης ξύλινης οροφής του.

Η θέα από την Παναγία είναι μοναδική.Από την ορεινή τοποθεσία Πόρτες (311 μ) της ανατολικής Κω η εκβολή του ρέματος της Παναγιάς της Μαμαλιώτισσας.
Η Παναγία Μαμάλη συγκαταλέγεται στα Ιερά Προσκυνήματα Μητροπόλεως Κώου και Νισύρου.

Η μάντρα κοντά στην Παναγία

Η θέα είναι μαγική

Πληροφορίες: Εμμανουήλ Ι. Καρπάθιου (Μητροπολίτου Μεσημβρίας της επί Ευξείνω)-"Εκκλησία Κω Δωδεκανήσου"-Τόμος Πρώτος, βιβλίον Δεύτερον, Αθήνα 1969
Ανατολικά του εξωκκλησίου Αγίας Ειρήνης, επί της νότιας πλευράς του όρους Δικαίου. Στο εξωκκλησι διακρίνονται τοιχογραφίες κατεστραμμένες. Η στέγη της είναι με δοκούς και πέτρες. Η Αγία Πρόθεση είναι μία θυρίδα κατεστραμμένη, το δε δάπεδο είναι με χώμα. Κάθε χρόνο, το μήνα Ιούλιο, ο εν τη πόλει Κω Εφημέριος Ευστάθιος Παπαχαρτοφίλης  με ομάδα γυναικών τελεί τη Θεία Λειτουργία στο ερημικό εκείνο εκκλησίδιο. Ο Ιάκωβος Ζαρράφτης αυτό στο σύγγραμμά του ως «Παναγία του Μαμαλιού». Η επωνυμία προήλθε από την τοποθεσία που ονομάζεται έτσι ή η τοποθεσία ονομάστηκε από το Ξωκκλήσι, κανείς δε γνωρίζει. 

φωτογραφίες: Sophia Karagianni