ΚΑΣΤΡΟ ΝΕΡΑΝΤΖΙΑΣ, Η ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

ΚΑΣΤΡΟ ΝΕΡΑΝΤΖΙΑΣ, Η ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ

το Κάστρο όπως φαίνεται μπαίνοντας με το καραβάκι στο λιμάνι της Κω  (δεξιά ο προμαχώνας του Μ.Μ Del Caretto)

Μερικές φορές σκέφτομαι, πως ενώ έχω καταγράψει σ'αυτό εδώ το blog από την πιο μικρή εκκλησούλα μέχρι την πιο μακρινή πηγή, σπάνια καταπιάνομαι με τα πραγματικά σπουδαία και γνωστά τοις πάσι μνημεία και αξιοθέατα. 
Αυτό συμβαίνει για δυο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι τα σπουδαία και γνωστά είναι ήδη γνωστά, ενώ σκοπός αυτού του blog είναι να σας συστήσει τα άγνωστα του τόπου μας.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τα θέματα που αφορούν σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, όπως το Κάστρο της Νεραντζιάς, δύσκολα μπορούν να θεωρηθούν ολοκληρωμένα, καθώς υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα που έχουν γραφτεί και πρέπει να καλύψεις. Επίσης, ούτε 100 φωτογραφίες δεν φτάνουν για να παρουσιάσεις το θέμα σε όλη του τη διάσταση και σε όλο του το μεγαλείο. Γι'αυτό αποφάσισα να τα "σπάω"αυτά τα "μεγάλα" θέματα σε μικρότερα κομμάτια. 

Η αρχή έγινε με τα ΟΙΚΟΣΗΜΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΤΗΣ ΝΕΡΑΤΖΙΑΣ και την
ΙΠΠΟΤΙΚΗ ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΕΝΤΟΡΗ FRANSESCO SANS που βρισκόταν εντός του περιμετρικού τείχους της μεσαιωνικής πόλης.

Το Κάστρο της Νεραντζιάς είναι ένα από τα πέντε Κάστρα του νησιού μας, το οποίο, όμως, λόγω θέσης-καθώς δεσπόζει στο λιμάνι της Κω, είναι το σημαντικότερο και αυτό που διατηρείται σε καλύτερη κατάσταση από τα υπόλοιπα. Η οχύρωση συμπληρωνόταν από το περιμετρικό τείχος, όπου υπήρχε και οικισμός.

Το περιμετρικό τείχος χτίστηκε στο διάστημα 1391-1396. Εκτεινόταν μεταξύ των σημερινών οδών Ιπποκράτους, Βασ.Παύλου, Ι.Ναυκλήρου και της Ακτής Μιαούλη και περιέκλειε οικισμό.

Χαρακτηριστικά λείψανα αυτού του τείχους είναι, ή πιο απλά μια βόλτα γύρω από το περιμετρικό τείχος αλλά και τον εξωτερικό περίβολο του Κάστρου:
α) η είσοδος του λιμανιού (για περισσότερες λεπτομέρειες και φωτογραφίες, δείτε την ΙΠΠΟΤΙΚΗ ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΕΝΤΟΡΗ FRANSESCO SANS

η είσοδος του λιμανιού όπως φαίνεται από την Ακτή Μιαούλη

η είσοδος του λιμανιού από τη Μεσολογγίου

β) η είσοδος της οδού Ιπποκράτους

γ) τμήμα σωζόμενου τείχους επί της οδού Ιπποκράτους

από την ταράτσα του 1ου ΓΕΛ Κω

το τζαμί της Λότζιας όπως φαίνεται μέσα από το τείχος

λεπτομέρεια από την ενσωμάτωση, προστατεύεται από πλέξιγκλας

δ) η πύλη του "Φόρου" με ένα "φονιά" πάνω από το άνοιγμά της

η πύλη σε διάφορες εποχές του χρόνου σε νέες και παλιότερες φωτογραφίες, σε κάποιες ο "φονιάς" φαίνεται πολύ καθαρά

η πύλη του "Φόρου" από ψηλά

Ο "φονιάς" είναι ένας εξώστης χωρίς δάπεδο, που τοποθετημένος πάνω από την πύλη του κάστρου ή του τείχους αποτελούσε καίριο σημείο για την άμυνα των πολιορκουμένων. Από εκεί έριχναν καυτό λάδι ή νερό ή λιωμένο μολύβι ή ό,τι άλλο επινοούσαν για να αποκρούσουν την επίθεση του εχθρού.
ε) ο προμαχώνας στη συμβολή των οδών Ιπποκράτους και Βασιλέως Παύλου

η είσοδος για τον προμαχώνα (πάντα κλειστή!)

Κατά το διάστημα 1503-1514 χτίζεται ο εξωτερικός περίβολος για να ενισχυθεί το Κάστρο. Η κατασκευή του είναι πιο επιμελημένη και ισχυρή, ώστε να ανταποκρίνεται στα νέα δεδομένα της εποχής.

Χαρακτηριστικά σημεία του εξωτερικού τείχους:
α) ΒΑ ημικυκλικός πύργος εξωτερικού περιβόλου (που βλέπει προς την προβλήτα)

β) Σε καίρια σημεία υπάρχουν προτειχίσματα για ενίσχυση της οχύρωσης, όπως ο στρογγυλός προμαχώνας του Μ.Μ (Μεγάλου Μαγίστρου) Del Caretto.

από παλαιότερη λήψη με φιλμ

γ) Το τείχος περιέβαλλε τάφρος φάρδους 16 μ. Επί Τουρκοκρατίας περιορίστηκε στα 6 μ. και μετατράπηκε σε δρόμο με την ονομασία "Χανδάκα" (η σημερινή οδός Ιπποκράτους. Το χώρο της παλιάς τάφρου διασχίζει σήμερα η Λεωφόρος των Φοινίκων.

από το photo shooting για το περιοδικό της Καθημερινής Greece is Kos

δ) Μια λιθόστρωτη γέφυρα συνδέει το Κάστρο με το περιμετρικό τείχος.

Η είσοδος του Κάστρου κοσμείται από τμήμα ζωοφόρου του ναού του Διονύσου. Παλιά η πόρτα ήταν διπλή και λειτουργούσε ως κινητή γέφυρα.

επιγραφή στον εξωτερικό περίβολο

ε) σε διάφορα σημεία περιμετρικά του Κάστρου υπάρχουν αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη, από κίονες μέχρι κιονόκρανα και βάσεις περιρραντηρίου

η φωτογραφία με τον εξωτερικό περίβολο του Κάστρου και τον προμαχώνα του Μ.Μ Del Caretto, εξώφυλλο σε αφίσα και προσκλήσεις σε ομαδική έκθεση φωτογραφίας, σε διοργάνωση ΔΟΠΑΒΣ στο Χάνι, στο Πυλί, στην Καρδάμαινα και την Κέφαλο.

Η περίμετρος του Κάστρου υπέστη σοβαρές ζημιές κατά τη διάρκεια του σεισμού του 2017.

Σχετική ανάρτηση: ΑΚΟΜΗ 5 ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΩ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΜΕΡΟΣ 2ο

Σχετικές αναρτήσεις: ΟΙΚΟΣΗΜΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΤΗΣ ΝΕΡΑΤΖΙΑΣ
ΙΠΠΟΤΙΚΗ ΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΕΝΤΟΡΗ FRANSESCO SANS
Πηγή: Ιστορία της Κω Β' τόμοςΑπό τα ρωμαϊκά χρόνια μέχρι τα χρόνια της Ιπποτοκρατίας-Έκδοση Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Δωδ/σου-Επαρχείο Κω-2001 (σ. 148-151)
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni