ΔΕΛΦΙΝΙ, ΔΕΛΦΙΝΑΚΙ

ΔΕΛΦΙΝΙ, ΔΕΛΦΙΝΑΚΙ

Τα ελληνικά πελάγη έχουν το προνόμιο να φιλοξενούν τέσσερα είδη δελφινιών. Το ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba), το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), το σταχτοδέλφινο (Grampus griseus) και το κοινό δελφίνι (Delphinus delphis). 

Από την περιγραφή τους, φαίνεται ότι στη θαλάσσια περιοχή της Κω συναντάμε κυρίως το ρινοδέλφινο και το κοινό δελφίνι. Πρόκειται για ένα πολύ συνηθισμένο-ίσως και καθημερινό-και συνάμα μοναδικό φαινόμενο, όταν κάποιος ταξιδεύει από Κω προς Ψέριμο ή Κάλυμνο, να συναντάει παιχνιδιάρικα δελφίνια στη διαδρομή, κυρίως όταν η θάλασσα είναι ήρεμη. Στη θαλάσσια περιοχή της Καλύμνου, κοντά στο Βαθύ, υπάρχουν ιχθυοκαλλιέργειες και τα δελφίνια-πιθανά-κυκλοφορούν στην περιοχή λόγω ευκολότερης πρόσβασης στην τροφή τους. Μάλιστα, τα ημερόπλοια που διοργανώνουν καθημερινά την εκδρομή στα τρία νησιά (Κάλυμνο-Ψέριμο-Πλάτη) συμπεριλαμβάνουν στις παροχές τους την πιθανότητα να δει κάποιος δελφίνια και δίνουν ποσοστό 80%.

δελφίνια όπως τα είδαμε μέσα από το ημερόπλοιο "Odyssey"

Εκτός από τα ημερόπλοια, που δίνουν την υψηλή πιθανότητα και δυνατότητα να δει κάποιος από κοντά αυτά τα υπέροχα πλάσματα στο φυσικό τους περιβάλλον, υπάρχουν κι άλλοι τρόποι. Έχουμε δει δελφίνια στην Κέφαλο κατά τη διάρκεια πεζοποριών, αλλά και πιο απλά περπατώντας στον ποδηλατόδρομο πολύ κοντά στην ακτή και τους λουόμενους.

δελφίνια στην περιοχή της Κεφάλου

Ως προς την αναγνώριση του είδους, στη ράχη, το ρινοδέλφινο είναι ομοιόχρωμα γκρίζο, αν και ανάλογα με το φως μπορεί να φαίνεται λιγότερο ή περισσότερο σκούρο. Το κοινό δελφίνι είναι μαύρο, αλλά το σημαντικό είναι ότι κάτω ακριβώς από το πτερύγιό του σχηματίζεται ένα V, ένα μαύρο τρίγωνο δηλαδή, που δεξιά και αριστερά οριοθετείται από ανοιχτά χρώματα: το χαρακτηριστικό κίτρινο-μπεζ αυτού του είδους δελφινιού μπροστά και η ανοικτή γκρίζα απόχρωση πίσω.

Σίγουρα, όταν τα εντοπίζουμε να κολυμπάνε, η αντίδρασή είναι πάντα «Δελφίνια!.. Δελφίνια, μπροστά στην πλώρη...» και στη συνέχεια αφιερώνουμε όλη την προσοχή μας, μέχρι που χάνονται. Αυτό συνέβη και σε μια βόλτα μας με το ημι-υποβρύχιο "Yellow Submarine" πολύ κοντά στην παραλία, τα εντοπίσαμε και ο καπετάνιος τα προσέλκυσε κοντά μας σφυρίζοντας με τη σφυρίχτρα του και μας συνόδευσαν πλάι στην πλώρη για μεγάλο κομμάτι της διαδρομής.

Δυστυχώς όμως, παρότι είναι τόσο αξιαγάπητα, ο άνθρωπος παραμένει ο μοναδικός φυσικός τους εχθρός. Πετρελαϊκή ρύπανση, μόλυνση από τη συσσώρευση τεχνητών χημικών ενώσεων στους ιστούς τους, όχληση, κλιματική αλλαγή, ηχορύπανση, παρενόχληση από σκάφη αναψυχής, απειλούν όλα τα είδη δελφινιών αλλά και τα υπόλοιπα θαλάσσια θηλαστικά. Tο ρινοδέλφινο θεωρείται επίσης «Τρωτό», σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ειδών Ζώων της Ελλάδας (Αθήνα, 2009) και παρ'όλο που οι ακόλουθες εικόνες δεν είναι πολύ ωραίες, συναντάμε εξίσου συχνά και νεκρά δελφίνια.

δελφίνι σε αποσύνθεση στη διαδρομή Λιμνιώνας-Μίας στην Κέφαλο

νεαρό νεκρό δελφίνι στο Kavo Paradiso στην Κέφαλο

Σχετική ανάρτηση από συνάντηση με δελφίνια κατά τη διάρκεια πεζοπορίας στην Kos Voice: Ένα κοπάδι δελφινιών στην Κω...  και
Νεκρό δελφίνι σε μερική αποσύνθεση κοντά στο Μαστιχάρι (φώτο)

Πηγή: WWF-Δελφίνι 

Ποια δελφίνια κολυμπάνε στην Ελλάδα  

Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ

ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ

τα ματσάκια "αγιάζονται" με 40 κύματα

1η Σεπτέμβρη, αρχή της Ινδίκτου και σύμφωνα με την ορθοδοξία αρχή του εκκλησιαστικού έτους. Καλή χρονιά!!

7:00 π.μ, χαράζει στο Αιγαίο και ξεκινά η διαδικασία...

Ένα από τα ομορφότερα και παλαιότερα έθιμα στο νησί της Κω αναβίωσε και φέτος από το Λύκειο Ελληνίδων. Το πανάρχαιο έθιμο με τις αρμαθιές των καρπών της αφθονίας της γης γίνεται κάθε χρόνο την 1η του Σεπτέμβρη με την ανατολή του ήλιου, γύρω στις 7:00 π.μ στην παραλία στο Ακταίο, απέναντι από την αστυνομία, σηματοδοτώντας την έναρξη της χρονιάς.

τα περσινά ματσάκια πετάγονται στη θάλασσα

Πανέμορφα ματσάκια με ρόδι και σταφύλι για την αφθονία, σκόρδο για την βασκανία , πλατανόφυλλα για την δύναμη και τη μακροζωία και κλαδάκια ελιάς για την καρποφορία, αγιάστηκαν στα κύματα.

Κάποια ματσάκια είχαν μικρές παραλλαγές, μικρά κομμάτια από δίχτυ για τους αλιείς, αλλά και αμάραντα.

παραλλαγή με δίχτυ

εδώ χρησιμοποιούν κι αμάραντα

Αμίλητες οι κυρίες που συμμετείχαν μάζεψαν νερό σε μπουκαλάκια από 40 κύματα και 40 μικρά λευκά χαλίκια όπως απαιτεί το έθιμο που έφτασε ως τις μέρες μας διαιωνίζοντας τις λατρευτικές τελετές προς τη θεά Δήμητρα.

Το ματσάκι με το ρόδι, το σταφύλι, το πλατανόφυλλο και το σκόρδο θα φυλαχτεί όλη τη χρονιά στα εικονίσματα και του χρόνου τέτοια μέρα θα πεταχτεί στη θάλασσα πριν φτιαχτεί το καινούριο. Το ίδιο και το μπουκαλάκι με το θαλασσινό νερό από τα 40 κύματα και τα 40 μικρά χαλικάκια.

Το έθιμο ολοκληρώνεται με το πέρασμα μέσα απ' τον πλάτανο του Ιπποκράτη, ή αγκαλιάζοντας τον κορμό του πλατάνου για να αποκτήσουμε τη μακροζωία του.

*Ο Σεπτέμβρης είναι ο ένατος μήνας του χρόνου. Το όνομά του, όμως, σημαίνει έβδομος, από το λατινικό septem= εφτά. Ήταν έβδομος ο Σεπτέμβρης, όταν το έτος των Ρωμαίων άρχιζε από τον Μάρτη· πριν δηλαδή καθιερωθεί ως πρωτοχρονιά η 1η Ιανουαρίου. Η 1η Σεπτεμβρίου ήταν επίσης για τους Ρωμαίους η τρίτη πρωτοχρονιά (εκτός από την 1η Μαρτίου), η οποία μάλιστα διατηρήθηκε και στο Βυζάντιο και είναι ακόμη, όπως ξέρουμε, η αρχή του εκκλησιαστικού έτους. Την 1η Σεπτεμβρίου οι Ρωμαίοι την ονόμαζαν indictio (= ινδικτιώνα). Η λέξη αποδόθηκε στα ελληνικά με τον όρο επινέμησις και σημαίνει κατανομή των φόρων.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας η 1η Σεπτεμβρίου ονομάστηκε και ονομάζεται Αρκιχρονιά ενώ η παραμονή της, η 31η Αυγούστου Κλειδοχρονιά, γιατί κλειδώνει ο παλιός ο χρόνος και ξεκλειδώνει ο καινούργιος.

Τα έθιμα που συνδέονται με τα περάσματα (πέρασμα από κάτι που τελειώνει σε κάτι καινούργιο που αρχίζει) ονομάζονται στη Λαογραφία «διαβατήρια έθιμα».
Με πληροφορίες από: Ρεπορτάζ Μαρίας Παπαζαχαρίου για το ΔΗΡΑΣ
και Έθιμα Ινδίκτου
Κείμενο, Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

HAPPY NEW MONTH AND HAPPY NEW YEAR WITH THE CUSTOM OF THE INDICTION

the bundles are “sanctified” with 40 waves

September 1st, the beginning of the Indiction and, according to Orthodoxy, the beginning of the ecclesiastical year. Happy New Year!!

7:00 a.m., dawn breaks over the Aegean and the process begins...

One of the most beautiful and oldest customs on the island of Kos was revived this year as well by the Lyceum Club of Greek Women. The ancient custom with the garlands of fruits symbolizing the abundance of the earth takes place every year on the 1st of September at sunrise, around 7:00 a.m., on the beach at Aktaio, opposite the police station, marking the beginning of the year.

last year’s bundles are thrown into the sea

Beautiful bundles with pomegranate and grapes for abundance, garlic against the evil eye, plane tree leaves for strength and longevity, and olive branches for fruitfulness, were sanctified in the waves.

Some bundles had small variations, such as small pieces of fishing net for fishermen, and also immortelles (amaranths).

variation with fishing net

here they also use immortelles

In silence, the women who participated collected water in small bottles from 40 waves and 40 small white pebbles, as required by the custom that has reached our days, perpetuating the worship rituals dedicated to the goddess Demeter.

The bundle with the pomegranate, the grape, the plane leaf, and the garlic will be kept all year long in the home icons, and on the same day next year, it will be thrown into the sea before the new one is made. The same applies to the small bottle with the seawater from the 40 waves and the 40 little pebbles.

The custom concludes by passing under Hippocrates’ plane tree, or embracing its trunk, so that we may acquire its longevity.

September is the ninth month of the year. Its name, however, means seventh, from the Latin septem = seven. September was the seventh month when the Roman year began in March—before January 1st was established as New Year’s Day. September 1st was also for the Romans the third New Year (apart from March 1st), which was in fact preserved in Byzantium and, as we know, still remains the beginning of the ecclesiastical year. The Romans called September 1st indictio. The word was rendered in Greek as epinemesis and means distribution of taxes.

In many parts of Greece, September 1st was and still is called Arkichronia (Beginning of the Year), while its eve, August 31st, was called Kleidokhronia (Locking of the Year), because the old year is locked and the new one unlocked.

The customs associated with passages (the transition from something that ends to something new that begins) are called in Folklore “rites of passage.”