Pages

Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 2021

ΕΛΕΝΗ ΜΕΤΑΞΩΤΟΥ, Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΣΥΡΝΑΣ

ΕΛΕΝΗ ΜΕΤΑΞΩΤΟΥ, Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΣΥΡΝΑΣ
Την γνωρίσαμε τον Οκτώβριο του 2018 στην Αστυπάλαια. Ξέραμε γι' αυτήν. Ξέραμε ότι τότε ήταν η μοναδική εν ζωή κάτοικος της Σύρνας. Τη βρήκαμε στο μικρό μαγαζάκι της "Το ραξοβόλι του Σαψακου στη Σύρνα" στο λιμάνι της Αστυπάλαιας. 
Μιλήσαμε μαζί της. Ήταν τόσο γλυκιά και φιλόξενη που φεύγοντας μας κυνηγούσε να μας δώσει για το ταξίδι μας λίγα από τα κουλουράκια που είχε φτιάξει. Της υποσχεθήκαμε ότι θα πηγαίναμε όλοι μαζί στη Σύρνα. Δεν προλάβαμε να τηρήσουμε την υπόσχεσή μας όσο ήταν εν ζωή. Ήταν επιθυμία της να γυρίσει στη Σύρνα πριν πεθάνει. 
Η Ελένη Μεταξωτού έφυγε από τη ζωή στις 5/5/21 χωρίς να προλάβει να επιστρέψει στην αγαπημένη της Σύρνα. Θα ξεκινήσουμε από την Κω, όπως υποσχεθήκαμε, θα ταξιδέψουμε στη Σύρνα για να αποτίσουμε φόρο τιμής και να ανάψουμε τα καντηλάκια στα δύο αγαπημένα της εκκλησάκια στον Άη Γιάννη και τον Άγιο Γεώργιο.
Όλα ξεκίνησαν από την επιθυμία μας να πάμε στη Σύρνα. Αν googlάρεις για πληροφορίες για τη Σύρνα, αμέσως εμφανίζεται το όνομά της, "Ελένη Μεταξωτού, Η ζωντανή Ιστορία της Σύρνας".
Σ' αυτήν την υπέροχη συνέντευξη του Ιωσήφ Παπαδόπουλου, μαθαίνουμε για τη ζωή της μικρής -τότε-Ελένης και της οικογένειάς της, στη νησίδα της Σύρνας. Εκεί αναφέρει ότι τη δεκαετία του 1940 συνολικά μαζεύονταν 10 άτομα στο νησί και όλοι ασχολούνταν με την κτηνοτροφία (πάππου προς πάππου).
Η επικοινωνία ήταν δύσκολη κι αν υπήρχε κάποιο έκτακτο περιστατικό, π.χ κάποιο πρόβλημα υγείας, άναβαν φωτιές (φρυκτωρίες?).
Περιγράφει τη ζωή στο νησί σαν μοναχική αλλά ενδιαφέρουσα καθώς ήταν ψαρότοπος κι ερχόντουσαν αλιευτικά καΐκια. Στο νησί υπήρχε πάντα κόσμος, καθώς όσοι πήγαιναν να βοηθήσουν την οικογένεια, περνούσαν καλά, πληρώνονταν καλά και τελικά έμεναν στη Σύρνα.
Διηγείται επίσης, με απίστευτη διαύγεια και λεπτομέρεια, το ναυάγιο του πλοίου "Αθηνά" το 1946.
Στο έγγραφο με ημερομηνία 15/3/1928 των Καραμπινιέρων της Ιταλικής Διοίκησης του Αιγαίου διαβάζουμε την πλήρη απογραφή όλων των νησιών κοντά στην Αστυπάλαια, καθώς και στοιχεία για τη γεωγραφία, την κτηνοτροφία και τα λιμάνια τους. Το ίδιο έγγραφο αναφέρεται στην ελληνική οικογένεια με «12 μέλη που κατοικεί στη Σύρνα και ασχολείται με την κτηνοτροφία. Υπάρχουν δύο ξωκλήσια αφιερωμένα στον Άγιο Γεώργιο και στον Άγιο Ιωάννη». Στη Σύρνα υπάρχει και το διάσημο ναυάγιο ενός πλοίου που βυθίστηκε στον κόλπο της νησίδας, στις 9 Δεκεμβρίου του 1946, μεταφέροντας μυστικά Εβραίους εποίκους στην Παλαιστίνη για την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Στην προσπάθειά τους να βγουν στη στεριά πνίγηκαν 8 μετανάστες. Οι 8 τότε κάτοικοι της Σύρνας έχει καταγραφεί από τον Τύπο της εποχής ότι βοήθησαν τους ναυαγούς.
*Σημειώνεται ότι η "Κυρά της Ρω" ήταν νύφη της γιαγιάς της Ελένης Μεταξωτού. Είχε παντρευτεί τον αδερφό της Ιωάννη Αχλαδιώτη και είχε επισκεφθεί πολλές φορές τη Σύρνα.
*Για να δείτε το βίντεο, ανοίξτε το άρθρο από υπολογιστή
Σχετικές αναρτήσεις:
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni 

Κυριακή 12 Σεπτεμβρίου 2021

ΑΣΟΥΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΚΩΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ "Η ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ"

ΑΣΟΥΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΚΩΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ "Η ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ"

Η λέξη aşure (ασουρέ) έχει αραβική προέλευση (από τη λέξη Āshūrā που σημαίνει δέκα/δέκατη). 
Κι αυτό γιατί γιορτάζεται τη δέκατη μέρα του πρώτου μήνα του έτους, του μήνα μουχαρέμ (όχι βάσει του ημερολογιακού έτους, αλλά του φεγγαριού-όπως συμβαίνει και με την αρχή της ινδίκτου), και είναι κινητή εορτή. 
Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά παρευρέθηκα στην εκδήλωση για τον "ασουρέ" που διοργανώνει με επιτυχία εδώ και έξι χρόνια ο Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Κώων Μουσουλμάνων "Η Αδελφότης" στις εγκαταστάσεις του Συλλόγου στο Πλατάνι.
Η αντιπρόεδρος Αϊτούλ Χαϊδαράκη
στις εγκαταστάσεις του Συλλόγου
Η αντιπρόεδρος του Συλλόγου και φίλη μου Αϊτούλ Χαϊδαράκη μου εξήγησε ότι υπάρχουν πολλές εκδοχές ως προς την έναρξη αυτού του εθίμου, με επικρατέστερη αυτή της δημιουργίας του από το Νώε, γι' αυτό και σε συνταγές από την Πόλη θα το βρείτε και ως Πουτίγκα του Νώε. Υποστηρίζεται ότι αυτό είναι το πρώτο γλύκισμα του Κόσμου. Ο Μύθος γύρω από αυτό το όνομα λέει ότι ο Νώε έφτιαξε αυτό το «συνονθύλευμα» υλικών με ό,τι είχε περισσέψει στην Κιβωτό για να γιορτάσουν οι επιζήσαντες της Κιβωτού την προσάραξη στο Αραράτ. 
Ο ασουρές πήρε, λοιπόν, την ονομασία του και επειδή γιορτάζεται τη δέκατη μέρα (του μουχαρέμ) και επειδή φτιάχνεται με δέκα υλικά: η βάση είναι, φυσικά, το σιτάρι και τα υπόλοιπα είναι επιλογές από προϊόντα της γης, όπως για παράδειγμα, όσπρια (φασόλια, ρεβίθια κ.ά), αποξηραμένα φρούτα (βερίκοκα, δαμάσκηνα, σύκα κ.ά), ξηροί καρποί και σπόροι, σουσάμι και απαραίτητα ρόδι για τη διακόσμηση.
Οι κυρίες του Συλλόγου ετοιμάζουν μεγάλους "τεντζερέδες" με τον ασουρέ και τα νεαρότερα κορίτσια αναλαμβάνουν το στόλισμα με πρωτότυπα σχέδια και χρώματα. Πέρυσι δόθηκαν 700 κουπάκια με ασουρέ κι επειδή δεν έφτασαν, φέτος ετοιμάστηκαν 1000 κι είμαι σίγουρη πως προσφέρθηκαν όλα.
Η εκδήλωση είναι ανοιχτή για όλους και συνήθως παρίστανται και εκπρόσωποι της δημοτικής αρχής.
Το σημαντικότερο απ' όλα σ' αυτήν την δράση είναι ο συμβολισμός του ασουρέ για τους μουσουλμάνους που ομοιάζει με πολλά έθιμα στην αρχαία και νεότερη Ελλάδα. Κατά την αρχαιότητα, στον ελλαδικό χώρο επικρατούσε το έθιμο της πανσπερμίας κατά το οποίο προσφέρονταν καρποί, δώρα της Γης στη Θεά Δήμητρα για να γίνει γόνιμο το έδαφος της σποράς. Αντίστοιχο είναι και το έθιμο με τα βάρβαρα ή βαρβάρα, την παραμονή της Αγίας Βαρβάρας για τους χριστιανούς.
Η φιλοσοφία είναι ίδια και σε παρόμοιες παρασκευές των λαών της Ανατολής με ρίζες στην αρχαιότητα! Η βασική αρχή των συνταγών είναι σχεδόν η ίδια: ανακάτεμα σπόρων και ξηρών καρπών, μοίρασμα στη γειτονιά και σε όσους δεν έχουν και αυτοσχεδιασμός. Τα παρασκευάσματα αυτά είναι ένα είδος δέησης για καρποφορία της γης, μια προσφορά στο Θεό για καλές σοδειές. Ο ασουρές συμβολίζει την προσφορά, την αφθονία, την ομόνοια και την αλληλεγγύη, το μοίρασμα.
ο κύριος Διονύσης έφερε σύκα σε αφθονία
ο Πρόεδρος του Συλλόγου Καδρή Μεμίς και η Αντιπρόεδρος Αϊτούλ Χαϊδαράκη
Συνταγή για ασουρέ
*Υπάρχουν πολλές παραλλαγές και στα υλικά και στις δοσολογίες ανάλογα με τη νοικοκυρά
  • 150gr (περίπου ¾ της κούπας) λευκό σιτάρι καλής ποιότητας
  • 80gr (1/2 κούπα) ρεβίθια
  • 80gr (1/2 κούπα) μικρά ξερά φασόλια (λευκά)
  • 10 ξερά βερίκοκα
  • 5 ξερά σύκα
  • 2-3 κουταλιές σταφίδες
  • 100ml ροδόνερο
  • 1 κουταλιά της σούπας κορνφλάουρ
  • 220gr (1 κούπα) ζάχαρη
  • Φλούδα από ένα πορτοκάλι 
Για το γαρνίρισμα, ασπρισμένα αμύγδαλα (αν θέλετε βάζετε μερικά και μέσα στον ασουρέ), καρύδια, κουκουνάρια, ρόδι, σουσάμι και ό,τι άλλο ξηρό καρπό ή ξερό φρούτο έχουμε!
Το ρόδι πάντως θεωρείται αναντικατάστατο!
Εκτέλεση:
Βάζουμε αποβραδίς στο νερό τα φασόλια και τα ρεβίθια, σε χωριστά μπολ. Το σιτάρι καλό είναι να το βάλουμε πιο μπροστά, να μείνει περισσότερες ώρες στο νερό
Την επομένη, βράζουμε το σιτάρι με αρκετό νερό (να το καλύπτει 2-3 δάκτυλα) μέχρι να μαλακώσει εντελώς και να σκάσουν οι κόκκοι του. Βράζουμε επίσης και τα όσπρια ξεχωριστά να μαλακώσουν εντελώς. Προσθέτουμε στο σιτάρι τα βρασμένα όσπρια και τα αφήνουμε να βράσουν όλα μαζί για 15-20 λεπτά, προσθέτοντας νερό αν χρειάζεται.
Προσθέτουμε και τα ξερά φρούτα κομμένα σε κομματάκια, και την φλούδα του πορτοκαλιού λεπτοκομμένη.
Όταν πάρουν ακόμη 2-3 βράσεις όλα μαζί, διαλύουμε στο ροδόνερο το κορνφλάουρ και το αδειάζουμε στην κατσαρόλα.
Όταν βράσει και πήξει ελαφρά, αποσύρουμε από το μάτι την κατσαρόλα και αφού κρυώσει ελαφρά, σερβίρουμε τον ασουρέ σε μπολ και γαρνίρουμε με ό,τι μας αρέσει!
Πηγή: Αϊτούλ Χαϊδαράκη, Αντιπρόεδρος Συλλόγου Κώων Μουσουλμάνων "Η Αδελφότης"
https://www.cretangastronomy.gr/2018/12/asures-poutigka-noe/
Κείμενο, Φωτογραφίες: Sophia Karagianni