Σάββατο 20 Μαΐου 2017

ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ,ΚΕΦΑΛΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ,ΚΕΦΑΛΟΣ
Το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου βρίσκεται στα δεξιά του επαρχιακού δρόμου για Κέφαλο, ανάμεσα στην Πλάκα και την περιοχή Φυτώριο-Βολκάνια.
ο Άγ. Κωνσταντίνος (κτητ. Εμμ-Παρ. Ζερβού)
από το εσωτερικό του ναού
Ανήκει στην ενορία Εισοδίων Θεοτόκου Κεφάλου και γιορτάζει στις 21 Μαΐου.
Ακριβώς δίπλα στο εκκλησάκι υπάρχει ένα μικρό ιταλικό δρομάκι, με δέντρα κι απ' τις δυο πλευρές, παρόμοιο μ αυτό που υπάρχει στο Λινοπότη.
ο δρόμος σε φωτο του 2011
ο δρόμος σε φωτο του 2015
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Σάββατο 13 Μαΐου 2017

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΡΩ

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΡΩ
Η Ρω είναι ένα μικρό νησάκι 7 ναυτικά μίλια από το Καστελλόριζο. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή κατοικήθηκε από μερικές οικογένειες, αλλά από το 1924 και ως το 1982 (σχεδόν 60 χρόνια) μόνιμη κάτοικος του νησιού ήταν η Δέσποινα Αχλαδιώτη (αρχικά με το σύζυγό της κ μετά το θάνατό του με τη μητέρα της για λίγο).
φτάνοντας στη Ρω
Η γνωστή σε όλους Κυρά της Ρω ύψωνε την Ελληνική Σημαία από το 1943 ως το θάνατό της το 1982 και ετάφη στη Ρω κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία. Σήμερα, η Ρω κατοικείται ουσιαστικά από μικρό απόσπασμα του Ελληνικού Στρατού.
Όταν φτάσαμε στο Καστελλόριζο, θεωρούσαμε δεδομένη την επίσκεψή μας στη Ρω καθώς σε όλα τα τουριστικά φυλλάδια και τους οδηγούς η επίσκεψη στη Ρω ενδείκνυται. Παρ'όλ'αυτά αποδείχθηκε λιγάκι πιο δύσκολο απ' ότι αρχικά φαινόταν. Με τη μεσολάβηση των ντόπιων, όμως, πήραμε την πολυπόθητη άδεια από την Ταξιαρχία και ναυλώσαμε σκάφος που παρά το «μπουγάζι» δέχτηκε να μας πάει.
Ήταν όντως μια πολύ δύσκολη διαδρομή, η δυσκολότερη που έχω κάνει ποτέ με σκάφος και πραγματικά μ' έκανε ν απορήσω για τις μετακινήσεις της Κυράς της Ρω 50-60 χρόνια πριν, ακόμα και στις περιπτώσεις που κινδύνευε η υγεία του άντρα της ή της μητέρας της.
Μας υποδέχτηκαν στρατιώτες, στους οποίους δηλώσαμε τα ονόματά μας και οι οποίοι μας συνόδευαν καθ'όλη τη διάρκεια της διαμονής που κράτησε περίπου μία ώρα. Κινηθήκαμε, φωτογραφήσαμε και κολυμπήσαμε περιορισμένα καθ'υπόδειξη των συνοδών μας. Οι χώροι που μας επετράπη να επισκεφτούμε ήταν ο τάφος της Δέσποινας Αχλαδιώτη που βρίσκεται κάτω από τον Ιστό της Σημαίας που ύψωνε κάθε πρωί και το εκκλησάκι του Άη Γιώργη στην είσοδο του νησιού. Το σπίτι της Κυράς το είδαμε από μακριά αλλά δεν μας επετράπη η είσοδος.

το εκκλησάκι του Άη Γιώργη
Καμιά λέξη ή φράση δεν είναι αρκετή για να περιγράψει το δέος που νιώσαμε όταν πατήσαμε το πόδι μας στη Ρω και την περηφάνεια γι αυτήν την ηρωίδα που αφηφώντας κάθε κίνδυνο, επί 38 χρόνια ύψωνε την Ελληνική σημαία.
Η ζωή της Κυράς της Ρω
Η Δέσποινα Αχλαδιώτου γεννήθηκε το 1898 και με τον σύζυγό της Κώστα εγκαταστάθηκαν στη Ρω το 1924 ασχολούμενοι με την κτηνοτροφία έως το 1940 που τον έχασε άρρωστο στη ψαρόβαρκα που τον μετέφερε στο Καστελλόριζο. Τον έθαψε και ξαναγύρισε στο νησάκι της Ρω με τη μητέρα της.
Όταν στη διάρκεια της κατοχής το Καστελλόριζο βομβαρδίστηκε από τους Γερμανούς, οι Εγγλέζοι μετέφεραν τους κατοίκους για ασφάλεια στην Κύπρο και την Αίγυπτο. Η μόνη που αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη τυφλή μάνα της και τις κατσίκες της ήταν η Δέσποινα. Ο Άγγλος διοικητής σεβάστηκε την επιθυμία της, την άφησε στη Ρω και από τότε κάθε πρωί ύψωνε σ΄ ένα κοντάρι την γαλανόλευκη.
Η τυφλή μάνα πεθαίνει και η Δέσποινα τη μεταφέρει με βάρκα στο νεκροταφείο του νησιού. Μόνη την ψέλνει, τη θάβει και την κλαίει... Στην περίοδο της κατοχής συνεργάζεται με τον Ιερό Λόχο, βοηθά τις συμμαχικές αποστολές, κρύβει και φυγαδεύει αξιωματικούς...

Η προτομή της Δέσποινας Αχλαδιώτη που εικονίζεται στις φωτογραφίες, βρίσκεται στο Καστελλόριζο, στην Πλατεία Παναγιάς (τοποθετήθηκε το 1990) και είναι έργο του Κώστα Βαλσάμη.
Τα χρόνια περνούν και το Σεπτέμβρη του 1975, ενας προβοκάτορας Τούρκος δημοσιογράφος της εφημερίδας «Χουριέτ», ο Ομάρ Σαμή Κοζάρ, βοηθούμενος από δύο συμπατριώτες του και επωφελούμενος της απουσίας της Αχλαδιώτου για λόγους υγείας στο Καστελόριζο, κατεβάζει την ελληνική σημαία και υψώνει στη θέση της την τουρκική! Κατευθυνόμενη ενέργεια με στόχο τη δημιουργία κλίματος έντασης μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας ( Το ίδιο έκανε 12 χρόνια μετά στα Ίμια...)
Η ενέργεια του Τούρκου δεν έμεινε αναπάντητη. Ο υπουργός Εθνικής Αμύνης Ευάγγελος Αβέρωφ έλαβε αυστηρά μέτρα, ενώ η Δέσποινα έσπευσε, κατέβασε, πέταξε στη θάλασσα την τουρκική σημαία και ύψωσε πάλι την ελληνική.
« Για τις προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της» στην περίοδο της κατοχής, ο υπουργός Αμύνης Αβέρωφ της απένειμε στις 23-11-75 το μετάλλιο τιμής.
Η Κυρά της Ρω έγινε θρύλος. Τη σκυτάλη των βραβεύσεων πήραν, η Βουλή, η Ακαδημία Αθηνών, η Εθνική Τράπεζα, Δήμοι, Σύλλογοι, φορείς...

Η προτομή της Δέσποινας Αχλαδιώτη που εικονίζεται στις φωτογραφίες, βρίσκεται στο Καστελλόριζο, στην Πλατεία Παναγιάς (τοποθετήθηκε το 1990) και είναι έργο του Κώστα Βαλσάμη.
Όταν την βράβευσε η Ακαδημία, η Αχλαδιώτου είπε: «η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις τουρκικές ακτές. Την Ελληνική σημαία θέλω να μου τη βάλουν μαζί μου στον τάφο». Έφυγε από τη ζωή στις 13 Μαΐου 1982. Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο και η σωρός της μεταφέρθηκε με σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού στη Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε την σημαία...
« Δεν έκανα τίποτα σπουδαίο!...»

Όταν την παρασημοφόρησε το υπουργείο Αμύνης, ο αρχηγός ΓΕΝ ναύαρχος Εγκολφόπουλος έστειλε στο Καστελόριζο το αντιτορπιλικό «Πάνθηρ» με άγημα ναυτών. Ο πλοίαρχος Λαμπίρης δίνει εκ μέρους του αρχηγού το παράσημο και η Δέσποινα διαβάζει συλλαβιστά την αντιφώνηση της που έγραψε σε μια κόλλα χαρτί. Κάποια στιγμή, κατέβασε το χειρόγραφό της και απορημένη για τις τιμές, στρέφεται προς το μέρος μας που σημειώναμε αυτά που διάβαζε και μας λέει αφοπλιστικά με παιδική αφέλεια: « Τώρα παιδάκι μ' γιατί τα κάνουν όλα τούτα; Δεν έκανα και τίποτα σπουδαίο...» Αθάνατη κυρά- Δέσποινα!... ΚΥΡΑ της ΡΩ!!!
*To άρθρο για τη ζωή της Κυράς της Ρω δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Real News.

Πρώτη δημοσίευση του δικού μου άρθρου στην Kos Voice
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni 

Παρασκευή 12 Μαΐου 2017

Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΚΩΣ

Η ΑΡΠΑΓΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΚΩΣ
Υπέροχος είναι ο μύθος της Ευρώπης. Σύμφωνα με το μύθο, η Ευρώπη ήταν αδελφή του Κάδμου, ιδρυτή της Θήβας και κόρη του Αγήνορα και της Τηλεφάσσας, ηγεμόνων της Φοινίκης. Όταν μεγάλωσε, μια μέρα πήγε στα λιβάδια να μαζέψει λουλούδια. Εκεί συνάντησε το θεό Δία. Εκείνον αμέσως τον χτύπησε ο Έρωτας και για να την πλησιάσει μεταμορφώθηκε σε δυνατό ταύρο και πήγε δίπλα της κάνοντας δήθεν ότι βόσκει, σκεπτόμενος με τι τρόπο θα την κατακτούσε. Εκείνη τότε πλησίασε τον ταύρο–Δία και άρχισε να τον χαϊδεύει γοητευμένη από την ωραία κορμοστασιά του και τη μυϊκή του δύναμη. Σε λίγο δε δίστασε και να τον ιππεύσει. Τότε αυτός άρχισε να τρέχει με αστραπιαία ταχύτητα. Η Ευρώπη έκλαιγε, μα δεν μπορούσε να πηδήξει, γιατί φοβόταν μη σκοτωθεί.
Ο μεταμορφωμένος σε ταύρο θεός διέσχισε τη θάλασσα συνοδευόμενος από Τρίτωνες και Νηρηίδες και έφτασε στην Κρήτη. Όταν αποβιβάστηκε στο νησί, ο ταύρος δεν φαινόταν πια, αλλά ο Δίας πήρε από το χέρι την Ευρώπη και την οδήγησε στο Δικταίον Άντρο. Καρπός των ερωτικών ενώσεων του Δία και της Ευρώπης στην Κρήτη ήταν ο Μίνωας, ο Ραδάμανθυς και ο Σαρπηδόνας, κλπ, κλπ.
Καλά όλ'αυτά, αλλά δεν μπορούσα να καταλάβω πώς συνδέεται ο μύθος και η αρπαγή της Ευρώπης με την Κω και για ποιο λόγο υπάρχει η οικία της Ευρώπης με το ψηφιδωτό του 3ου αι. μ.Χ αλλά και το γλυπτό σε περίοπτη θέση της πόλης μας. Με μια σύντομη έρευνα διαπίστωσα ότι ο Κάδμος, ο αδερφός της Ευρώπης, αναζητώντας την αδερφή του, μετά την απαγωγή της από το Δία, εγκαταστάθηκε και στην Κω ανάμεσα σε άλλα νησιά, και τοποθέτησε εδώ φρουρά πριν καταλήξει στη Βοιωτία όπου ίδρυσε τις Θήβες.
1. Οικία της Ευρώπης και ψηφιδωτό
Η οικοδομή βρίσκεται στη Δυτική Αρχαιολογική Ζώνη και ονομάστηκε "οικία του ψηφιδωτού της Ευρώπης" από το ψηφιδωτό δάπεδο του 3ου μ.Χ. αιώνα, που εικονίζει την αρπαγή της Ευρώπης. Για περισσότερες λεπτομέρειες για το Σπίτι της Ευρώπης, δείτε μια παλαιότερη ανάρτησή μου:ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ (ΜΕΡΟΣ 3ο) ΤΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ-ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Η οικία της αρπαγής της Ευρώπης είναι κτισμένη σε ερείπια παλαιοτέρου κτιρίου του 142 μ.Χ. Αριστερά της αυλής σε μια από τις αίθουσες της βρέθηκε ψηφιδωτό (3x3.2 μ.) που παρουσιάζει τη γυμνή Νύμφη Ευρώπη να μεταφέρεται μέσα στα κύματα κρατημένη από τα κέρατα του ταύρου - Δία. Μπροστά στον ταύρο στέκεται ένας ημίθεος, ο Έρωτας, ο οποίος προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον ταύρο κρατώντας στο χέρι του μια δάδα, ενώ ένα δελφίνι υποδηλώνει τη θάλασσα.
Το τεράστιας σημασίας ψηφιδωτό της αρπαγής της Ευρώπης ήταν μέχρι πρόσφατα ορατό στους επισκέπτες της δυτικής αρχαιολογικής ζώνης προστατευμένο μόνο από ένα στέγαστρο.
Κάποιοι, όμως, ασυνείδητοι, άναψαν φωτιά για να κάνουν μπάρμπεκιου πάνω στο ψηφιδωτό, προκαλώντας τεράστια ζημιά, κι έτσι η αρχαιολογική υπηρεσία κάλυψε έκτοτε το ψηφιδωτό με χαλίκι για να σώσει ό,τι απέμεινε, καθιστώντας το αδύνατο να το ξαναδεί κανείς με τα ίδια του τα μάτια (ευτυχώς προλάβαμε να βγάλουμε κάποιες φωτογραφίες).
στα δεξιά του ψηφιδωτού, πάνω από τα πόδια της Ευρώπης, διακρίνεται η τεράστια καταστροφή από τη φωτιά
2. Το γλυπτό της Αρπαγής της Ευρώπης στις "Σημαίες"
Η γλυπτική σύνθεση της "Αρπαγής της Ευρώπης", της γλύπτριας Ελισάβετ Βάλβη, βρίσκεται εντός του συντριβανιού στην είσοδο της πόλης, στο σημείο που παλιότερα αποκαλούσαμε "Σημαίες".Το γλυπτό επιλέχθηκε μεταξύ 18 έργων που συμμετείχαν σε διαγωνισμό που είχε ξεκινήσει την περίοδο 2009-2010 (δημαρχία Κυρίτση). Τα προπλάσματα των 18 γλυπτών εκτέθηκαν στο Χάνι το Σεπτέμβριο του 2010.
μερικά από τα πιο εντυπωσιακά προπλάσματα γλυπτών με θέμα την αρπαγή της Ευρώπης και η αφίσα από την  έκθεση στο Χάνι με 18 συνολικά συμμετοχές
ο Δήμαρχος κ. Γιώργος Κυρίτσης με τη γλύπτρια Ελισάβετ Βάλβη
Η "Αρπαγή της Ευρώπης" είναι φτιαγμένη από ορείχαλκο και χρειάστηκε περίπου ένα έτος για να κατασκευαστεί.
το πρόπλασμα του γλυπτού όπως εκτέθηκε στο Χάνι
η τελική του μορφή
Λεπτομέρειες του γλυπτού
  • Πηγή: Ιστορία της Νήσου Κω-Β.Σ. Χατζηβασιλείου (σ.51)
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni