Η ΠΗΓΗ ΣΤΟ ΠΥΛΙ

Η ΠΗΓΗ ΣΤΟ ΠΥΛΙ

Στα τοπωνύμια της Κω αναφέρεται και ως Πηή και οι κάτοικοι της περιοχής Πηώτες.

Στο κέντρο του οικισμού του Πυλίου, 100 μέτρα περίπου από την πλατεία του Αγίου Νικολάου βρίσκεται η εξάκρουνη κρήνη του Πυλίου, ένα από τα κεντρικότερα σημεία του οικισμού και τόπος συνάντησης για τους κατοίκους της περιοχής.

η πηγή από τη βόρεια πλευρά

Η περιοχή λέγεται Πηγή και πήρε το όνομά της από την ομώνυμη πηγή με τ' άριστα και άφθονα νερά της που ποτίζουν τα περιβόλια και τους κατοίκους της περιοχής.. Λέγεται ότι στέλνει πόσιμο νερό ως την Καρδάμαινα. Το νερό της αναβλύζει μέσα από ένα τετράγωνο κτίριο με θολωτή, αρχικά, στέγη-την οποία  οι Ιταλοί μετέτρεψαν σε επίπεδη και σήμερα τρέχει από έξι κρουνούς, ενώ παλιότερα, προτού επέμβουν οι Ιταλοί, έτρεχε μόνο από ένα "σούλουνα" (σωλήνα) σηλ. νεροχύτη μαρμάρινο στη βόρεια πλευρά (τοίχο).

Στο νότιο τοίχο, σε μεγάλο μάρμαρο είναι σκαλισμένη η επιγραφή:
Ι S 92
α Φ 48 ΙΝΑ ΑΝΑ
ΚΑΙΝΙΣΘΗΝΗΠΑΡΟΥΣΑ
ΠΗΓΗ

Ήτοι:
1592
1648 (?) ίνα ανακαινίσθην η παρούσα πηγή

Άρα, διαπιστώνουμε από την εντοιχισμένη μαρμάρινη επιγραφή ότι, αν και άγνωστο το πότε ακριβώς χτίστηκε, ανακαινίστηκε επί οθωμανικής κατοχής το 1592.

Στη γωνιά του ίδιου τοίχου, πάνω σ' άλλο μάρμαρο, υπάρχει κατάλογος ονομάτων.
Σύμφωνα με τον Paton-Hicks, 1892, η επιγραφή έχει ύψος 60 εκατοστά, μήκος 103 εκατοστά, ύψος γραμμάτων 4 εκατοστά. Αναφέρεται ότι το αντίγραφο Leake είναι ακριβέστερο.
Ο κατάλογος ονομάτων στην μαρμάρινη επιγραφή έχει ως εξής:

Ε]ΥΚΛΕΙΤΟΣ ΦΙΛΩΝΟΣ
Ξ]ΕΝΟΚΛΗΣ ΠΑΤΑΡΕΩΣ
ΣΕΙΜΑΚΗΣ ΞΕΝΟΚΡΑΤΕΟΣ
Α]ΡΙΣΤΟΘΕΜΙΣ ΧΑΡΙΦΩΝΤΟΣ
Μ]ΕΛΑΝΘΟΣ ΑΝΔΡΟΜΕΝΕΟΣ
Ν]ΙΚΩΝ ΝΙΚΑΡΧΙΔΑ (Ι)
Γ]ΕΡΟΝΤΙΦΑΝΗΣ ΦΙΛΩΝΟΣ

Πληροφορίες: Τοπωνύμια της νήσου Κω-Νικολάου Ζάρακα από τα Κωακά-Τόμοι Α' κ' Β' (σελίδα 103), dikaiosnet του Μάνου Μαστρογιώργη
Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στο "Έργα διαχείρισης των υδατικών πόρων στην Κω" της Ιουλίας Κ. Παπαευτυχίου-Κωακά-Τόμος Θ'-σελίδες 250-251.
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni