CASA ROMANA, ΡΩΜΑΪΚΗ ΟΙΚΙΑ, ΚΩΣ

CASA ROMANA, ΡΩΜΑΪΚΗ ΟΙΚΙΑ, ΚΩΣ

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα της Κω είναι το αναστηλωμένο Ρωμαϊκό σπίτι (Casa Romana) ή η Ρωμαϊκή οικία όπως είναι γνωστή.

Επιτέλους, μετά από πάρα πολλά χρόνια η Casa Romana άνοιξε ξανά τις πόρτες της στο κοινό και μάλιστα με δωρεάν είσοδο για αυτό το καλοκαίρι. Με σιγουριά μπορώ να πω ότι άξιζε η αναμονή και ότι ο αρχαιολογικός αυτός χώρος αποτελεί στολίδι για το νησί μας!

Η Ρωμαϊκή οικία ανασκάφηκε το 1933 μετά το μεγάλο σεισμό που ισοπέδωσε σχεδόν την Κω και έδωσε την ευκαιρία στους Ιταλούς που τότε κατείχαν το νησί, να ξανασχεδιάσουν πολεοδομικά την πόλη της Κω και να προχωρήσουν σε εκτεταμένες αρχαιολογικές ανασκαφές καθώς όλες οι αρχαιότητες βρίσκονταν κάτω από τα γκρεμισμένα από το σεισμό σπίτια. Την ανασκαφή έκανε ο Ιταλός αρχαιολόγος Laurenzi και σχεδόν αμέσως η ιταλική διοίκηση προχώρησε στην πλήρη αναστήλωση της οικίας η οποία ολοκληρώθηκε το 1940.

Η πρώτη οικοδομική φάση της ρωμαϊκής οικίας ή Casa Romana, όπως είναι ευρύτερα γνωστή, ανάγεται στους ελληνιστικούς χρόνους (δείγμα της ελληνιστικής τοιχοποιίας φαίνεται ακόμη στην εξωτερική βόρεια πλευρά του κτιρίου), ενώ η ζωή της με διάφορες επισκευές και αναδιαρρυθμίσεις διήρκεσε τουλάχιστον μέχρι τον 3ο αι. μ.X. Το ασυνήθιστα μεγάλο μέγεθος και ο πλούσιος διάκοσμος συνετέλεσαν ώστε το κτιριακό συγκρότημα να θεωρηθεί ότι ανήκε σε κάποιον πλούσιο Kώο αξιωματούχο. 

ένα από τα πολλά πηγάδια

ο φούρνος

H μορφή στην οποία σώζεται σήμερα το κτίριο χρονολογείται στους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους. H ρωμαϊκή οικία οργανώνεται γύρω από τρία αίθρια, εκ των οποίων τα δύο δημιουργούν περιστύλια ροδιακού τύπου (δηλ. περιβάλλονται από διώροφες στοές με κίονες). Τα αίθρια διακοσμούν εξαιρετικά ψηφιδωτά δάπεδα. Η οικία αποτελείται από 36 δωμάτια και τρεις εσωτερικές περίστυλες αυλές (αίθρια). 

το δεύτερο εντυπωσιακό περιστύλιο με την "πισίνα" με τα νούφαρα

Απέναντι από την είσοδο βρέθηκε βάση αγάλματος ή στήλης με την επιγραφή «AΠAΛEΞIKAKOΣ? (=αυτός που διώχνει το κακό). Τα παράθυρα στον τοίχο πίσω από την είσοδο βλέπουν στην πρώτη αυλή, όπου υπάρχει δεξαμενή νερού και ψηφιδωτό δάπεδο με παράσταση πάνθηρα που κατασπαράζει ελάφι. Γύρω από την αυλή ανοίγονται δωμάτια που κοσμούνται με ψηφιδωτά δάπεδα, ανάμεσά τους το ψηφιδωτό με παράσταση θαλασσίου βυθού που εκτίθεται στο αρχαιολογικό Μουσείο, και τοιχογραφία με παράσταση ανδρός. 

Στο μεγάλο νότιο περιστύλιο με τη μικρή δεξαμενή νερού στο κέντρο βλέπει ο ανδρώνας (κύριο δωμάτιο της οικίας) και άλλα δωμάτια με ίχνη ορθομαρμάρωσης και ψηφιδωτά δάπεδα με γεωμετρικά κοσμήματα, παραστάσεις τίγρης, πάνθηρα κτλ. Στη βορειοδυτική γωνία του περιστυλίου, κοντά στη σκάλα που οδηγεί στον όροφο ήταν οι βοηθητικοί χώροι (μαγειρείο κ.ά.). Ο ανδρώνας επικοινωνεί μέσω μιας θύρας στο δυτικό τοίχο του με μεγάλη αίθουσα (τρικλίνιο) με μαρμαροθέτημα στο δάπεδο και ορθομαρμάρωση στους τοίχους. Στη βόρεια πλευρά της ανοίγεται το τρίτο αίθριο του σπιτιού με δεξαμενή νερού και ψηφιδωτό δάπεδο με παράσταση Νηρηίδας σε ιππόκαμπο. H κεντρική παράσταση πλαισιώνεται από πάνθηρες και δελφίνια. 

Όλα τα ψηφιδωτά που βρέθηκαν στην Casa Romana χρονολογούνται στον 3ο αι. μ.X.. Στο κτίριο βρέθηκαν όμως και αγάλματα Νυμφών, Αθηνάς κλπ., καθώς και το ψηφιδωτό δάπεδο με παράσταση θαλασσίου βυθού που χρονολογούνται στο τέλος της ελληνιστικής εποχής. 

τα πλυντήρια

μία παλαιά φωτο από τη δεκαετία του '90

και μια πανοραμική του τρίτου περιστυλίου

Πηγή:http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1757 (Συντάκτης: Δ.Μποσνάκης, αρχαιολόγος, E. Σκέρλου, αρχαιολόγος
http://www.kwsinfo.gr/kwsplirofories/kwsaksiotheata/kwsromaikioikiacasaromana/index.html

φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

CASA ROMANA, ROMAN HOUSE, KOS

One of the most impressive sights in Kos is the restored Roman house (Casa Romana), also known as the Roman House.

Finally, after many years, Casa Romana has once again opened its doors to the public, with free admission for this summer. I can say with certainty that the wait was worth it and that this archaeological site is a true jewel for our island!

The Roman house was excavated in 1933 after the great earthquake that almost leveled Kos and gave the Italians, who then occupied the island, the opportunity to redesign the town plan of Kos and to carry out extensive archaeological excavations, since all the antiquities lay beneath the houses that had collapsed from the earthquake. The excavation was conducted by the Italian archaeologist Laurenzi, and almost immediately the Italian administration proceeded with the complete restoration of the house, which was completed in 1940.

The first construction phase of the Roman house, or Casa Romana as it is more widely known, dates back to the Hellenistic period (a sample of Hellenistic masonry is still visible on the exterior northern side of the building), while its use, with various repairs and rearrangements, lasted at least until the 3rd century AD. Its unusually large size and rich decoration have led scholars to believe that the building complex belonged to a wealthy official of Kos.

one of the many wells

the oven

The form in which the building survives today dates back to the Roman imperial period. The Roman house is organized around three atriums, two of which form peristyles of the Rhodian type (i.e., surrounded by two-storey colonnaded porticoes). The atriums are decorated with magnificent mosaic floors. The house consists of 36 rooms and three internal peristyle courtyards (atria).

the second impressive peristyle with the “pool” with the water lilies

Opposite the entrance was found the base of a statue or stele with the inscription «ΑΠΑΛΕΞΙΚΑΚΟΣ?» (=“he who drives away evil”). The windows on the wall behind the entrance face the first courtyard, where there is a water cistern and a mosaic floor depicting a panther devouring a deer. Around the courtyard open rooms decorated with mosaic floors, among them the mosaic with a representation of the seabed, which is exhibited at the Archaeological Museum, and a wall painting depicting a man.

In the large southern peristyle, with the small water cistern at its center, open the andron (main room of the house) and other rooms with traces of marble revetment and mosaic floors with geometric designs, depictions of a tiger, panther, etc. In the northwestern corner of the peristyle, near the staircase leading to the upper floor, were the auxiliary spaces (kitchen, etc.). The andron communicates through a door in its western wall with a large hall (triclinium) with marble flooring and marble wall revetment. On its northern side opens the third atrium of the house, with a water cistern and a mosaic floor depicting a Nereid riding a hippocampus. The central scene is framed by panthers and dolphins.

All the mosaics found in Casa Romana are dated to the 3rd century AD. However, in the building were also found statues of Nymphs, Athena, etc., as well as the mosaic floor with a depiction of the seabed, which date back to the end of the Hellenistic period.

the laundries

an old photo from the 1990s

and a panoramic view of the third peristyle