ΒΟΚΚΟΛΙΑ, ΜΑΡΜΑΡΙ

ΒΟΚΚΟΛΙΑ, ΜΑΡΜΑΡΙ

Στο δρόμο προς Λιμνάρα, πάνω από το Μαρμάρι συναντάμε τη Βοκκολιά που αναφέρεται με διάφορες ονομασίες.
Βουκκολιά, νότια της θέσης Πατινιώτη. Βοκκολιές, Ν.Α του συνοικισμού Τιγκάκι. Ο Βασ. Χατζηβασιλείου σημειώνει Βουκολιά. Σε κάθε περίπτωση η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό βουκολία=αγέλη βοδιών, μάντρα βοδιών, εξ'ού και το επίθετο βουκολικός.

Δεν πρόκειται για σύγχρονες εγκαταστάσεις, αλλά για ερείπια ιπποτικών τειχών σε πεδινές τοποθεσίες, από όπου γινόταν η φύλαξη της περιοχής, τα οποία αργότερα φαίνεται να χρησιμοποιήθηκαν από τους κατοίκους για σταυλισμό ζώων, από όπου και η προέλευση του τοπωνυμίου.

Ο Ιάκωβος Ζαράφτης γράφει Βοκκαλιές και Βωκολιές και σημειώνει: "προς πλείονα δ'έτι επιφύλαξιν των κατοίκων οι κρατούντες την νήσον τότε γενναίοι ιππόται έκτισαν φρούρια πεδινά μετά τειχών παχέων και υψηλών ή εκκλησιών εις δύο μέρη. Εν παρά το Τιγκάκι και άλλο επάνω από το Μαρμάρι, εις α παρέμενον μοίραι ιππικού ισχυρού, προφυλάττουσαι αγρύπνως τους κατοίκους του Πυλίου, άτινα τώρα ονομάζονται Βωκολιές".

Σύμφωνα με το ΔΙΑΡΚΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ θεωρείται κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος "Τα ερείπια των οχυρών "Γαυκαλιές" εις θέσιν Μαρμάρι". 

Το αν η ονομασία "Γαυκαλιές" συνδέεται με κάποιο τρόπο με τις "Βοκολιές" ή αν πρόκειται για κάτι διαφορετικό ή απλά για λάθος, δεν το γνωρίζω.
Σύμφωνα με το dikaiosnet του κ. Μάνου Μαστρογιώργη, η περιοχή Βοκολιά αναφέρεται και ως "Θόλοι" και πρόκειται για πεδινή εύφορη τοποθεσία νότια του Μαρμαρίου. Εδώ βρέθηκαν δύο επιγραφές, μία τιμητική στον Σερτίνιο Ξενοφώντα και μία αναθηματική από το Δήμο των Αλεντίων στον Στράτιο Δία από τα αυτοκρατορικά χρόνια.

Οι Θόλοι θεωρούνται σημαντικό μνημείο στην περιοχή, και χαρακτηρίζονται και ως ρωμαϊκοί σταύλοι.

δεξαμενές για συγκέντρωση νερού

Ο Γεωδίφης πάλι, αναφέρεται στην τοποθεσία ως Θολωτά κτίρια στην πεδινή τοποθεσία Βοκολιά ή Θόλοι. Πρόκειται για μεσαιωνικές αγροικίες με πηγάδι.

Τέλος, σύμφωνα με την αρχαιολόγο Σοφία Ντιντιούμη, βορειότερα του Πυλίου στη θέση "Βουκολιές", βρίσκεται μία αγροτική οχύρωση της μεσαιωνικής περιόδου, από την οποία διατηρούνται τμήματα τριών ορθογώνιων θολοσκέπαστων χώρων που σχηματίζουν σε κάτοψη ένα Γ, όπως και ένας ορθογώνιος οχυρός πύργος. Ο ερειπωμένος στις μέρες μας πύργος, παρουσιάζει εσωτερικά διμερή οργάνωση, με ενδοεπικοινωνία.

Οι πλευρές του κτίσματος, εκτός από αυτήν στην οποία ανοίγονταν οι είσοδοί του, ενισχύονται με παράθυρα, από τα οποία γινόταν ο φωτισμός, αλλά και η άμυνα. Δεν είναι ακόμη σαφές αν ο πύργος προϋπήρχε ή αν είναι σύγχρονος του συγκροτήματος.

Κρίνοντας από την τοιχοδομία του συγκροτήματος, είναι πολύ πιθανό ότι αυτό οικοδομήθηκε κατά το 15ο ή τις αρχές του 16ου αιώνα, δηλαδή στα χρόνια της Ιπποτοκρατίας. Το συγκρότημα στις Βουκολιές φαίνεται ότι είχε το χαρακτήρα μιας αγροτικής, βιοτεχνικής ή αποθηκευτικής εγκατάστασης (βλ.πτέρυγες) με έναν πύργο στο κέντρο του, ο οποίος στέγαζε τη φρουρά που προστάτευε το σύνολο αυτό και ενδεχομένως, σε περίπτωση επιδρομής, όλο το προσωπικό που απασχολούνταν εκεί.

Πηγή: Ανδρούδης Π. Ντιντιούμη Σ.-Οι μεσαιωνικές οχυρώσεις στον περίπατο και στις Βουκολιές της Κω, Μιχάλης Ευστ. Σκανδαλίδης- Τοπωνυμικά και Ονοματικά της Νήσου Κω (Ονόματα Ποιμενικά σελίδες 173-174), dikaiosnet,  Γεωδίφης 
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni