Γιατί φοράμε "Μάρτη" την 1η Μαρτίου?

Γιατί φοράμε "Μάρτη" την 1η Μαρτίου?

Ένα από τα πιο παλιά και πιο διαδεδομένα έθιμα είναι αυτό του "Μάρτη", όπως ονομάζεται το βραχιολάκι που φοράμε στο χέρι μας κάθε 1η του Μάρτη. Ο "Μάρτης" ή το "Μαρτάκι" είναι αρχαίο ελληνικό έθιμο και σηματοδοτεί την έναρξη της Άνοιξης. Το έθιμο είναι γνωστό και σε άλλες Βαλκανικές χώρες, όπως π.χ στη Βουλγαρία όπου το βραχιολάκι ονομάζεται "Martinitsa", πιθανά προερχόμενο από την ελληνική λέξη "Μάρτιος".

Την 1η Μαρτίου, σύμφωνα με το ελληνικό έθιμο, όλοι -και ιδιαίτερα τα παιδιά- φορούν ένα βραχιολάκι αυτοσχέδιο στον καρπό με στριφτή κόκκινη και άσπρη κλωστή. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει τα κόκκινα μάγουλα και το λευκό τη λευκή επιδερμίδα. Άλλοι πιστεύουν πως το λευκό συμβολίζει την αγνότητα και το κόκκινο τη ζωή και το πάθος. Οι Έλληνες όλων των ηλικιών συνηθίζουν να φοράνε το "Μάρτη" καθ'όλη τη διάρκεια του μήνα. Το έθιμο λέει πως φοράμε τα βραχιολάκια για να μην μας κάψει ο ήλιος. 

31 Μαρτίου ή 1η Απριλίου ο "Μάρτης" πρέπει να βγει από το χέρι και να κρεμαστεί σ' ένα οπωροφόρο δέντρο, για να μείνει το δέντρο υγιές και να φέρει πολλούς καρπούς. Ανάλογα, όμως, με την περιοχή της Ελλάδας, αλλάζει και το έθιμο. Σε κάποιες περιοχές, το βραχιολάκι βγαίνει όταν εμφανιστεί το πρώτο χελιδόνι που γυρίζει για την άνοιξη (υπάρχει κι η τραβηγμένη εκδοχή ότι το χελιδόνι χρησιμοποιεί την κλωστή για να χτίσει τη φωλιά του). Άλλοι περιμένουν το Πάσχα για να ρίξουν το "Μάρτη" στις στάχτες της σούβλας μετά το ψήσιμο του αρνιού. (ασχολίαστο...)

Η 1η Μαρτίου σηματοδοτεί την αρχή της άνοιξης και την ελπίδα για πιο ζεστές μέρες, λουσμένες με ήλιο. Τα μικρά παιδιά γνωρίζουν πως προφυλάσσονται από τον καυτό ήλιο του Μαρτίου. Γνωστές και πολλές οι παροιμίες για το Μάρτιο. Πολλές αναφέρονται στο απρόβλεπτο του "χαρακτήρα" του, μιας κι ο καιρός δεν θυμίζει πάντα άνοιξη-όπως π.χ "Μάρτης είναι νάζια (χάδια) κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει", "Μήδε ο Μάρτης Καλοκαίρι, μήδ’ ο Αύγουστος Χειμώνας" και η πιο γνωστή και χαρακτηριστική απ' όλες "Μάρτης, Γδάρτης και Κακός Παλουκοκαύτης". 

The Greeks have many customs dating back to the days of Ancient Greece. One of the many is the “Marti” bracelet or “Martaki”. This Ancient Greek custom marks the beginning of Spring. The “Marti” (March in English), is a custom that is also known in other Balkan countries like Bulgaria. The Bulgarians call it a “Martinitsa”.

The name is derived from the Greek word for the month of March, “Martios”! 

On March 1st, it is Greek tradition, especially for children, to wear a bracelet made of twisted red and white thread. The red symbolizes rosy cheeks and the white a fair complexion. Some believe the white symbolizes purity, and the red colour represents life and passion. Greeks of all ages wear the bracelet for the entire month of March. The superstition is that the Greeks wear these bracelets so that the sun of early spring doesn't burn their skin. 

At the end of the month, Greeks take off the bracelet, they hang it in a fruit tree, so the tree will remain healthy and produce many fruits. However, the custom varies throughout different regions in Greece. In certain regions you can remove the bracelet when you see a swallow returning for spring, so the bird can use the thread to build its nest. Others wait until Greek Orthodox Easter and throw the “Marti” into the ashes of the souvla fire after roasting the lamb at Easter.

The 1st of March also indicates the beginning of Spring in Greece, and the hope for warmer days soaked with lots of sun. Therefore, especially for young children, wearing the Marti bracelet also means you are protected from a sun burn.

Αγγλικό κείμενο, Πηγή: Greek Gateway Greece’s Spring “Marti” Red and White Bracelet Tradition

Ελληνικό κείμενο, Μετάφραση, Φωτογραφίες: Sophia Karagianni