Η ΠΑΝΑΡΧΑΙΗ ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΒΟΥΡΙΝΝΑΣ

Η ΠΑΝΑΡΧΑΙΗ ΠΗΓΗ ΤΗΣ ΒΟΥΡΙΝΝΑΣ

η είσοδος της Βουρίννας από κοντά κι από μακριά

Η πανάρχαιη πηγή της Βουρίννας που τόσο πολύ εξυμνήθηκε από τον Θεόκριτο και το Φιλητά, σώζεται σε μία μαγευτική τοποθεσία κάτω από τα ΒΑ ριζοβούνια του Δίκαιου και σε απόσταση μισής περίπου ώρας από την πόλη. Διασχίζοντας κανείς τον Αμπάβρη και λίγο πριν από την "Παναγία Τσουκαλαριά" περνά δυτικά προς την πηγή της Βουρίννας.

Πρόκειται για ένα θολωτό κτίσμα από πολυγωνικούς ογκόλιθους, της ελληνιστικής μάλλον εποχής, στην κορφή του οποίου υπάρχει οπή για φωτισμό και αερισμό. Το κτίσμα είναι ένας θάλαμος περιφέρειας δέκα μέτρων και ύψους, σε σχήμα κώνου, επτά μέτρων μέχρι το στόμιο που βρίσκεται στην κορφή του θόλου.

Μπαίνει κανείς εκεί από σήραγγα σκοτεινή πλάτους ενός μέτρου, ύψους δύο και μάκρους τριάντα μέτρων. Στη θολωτή περιφέρεια υπάρχει άνοιγμα απ' όπου πηγάζει το νερό και περνώντας τη σήραγγα διοχετεύεται προς την πόλη. Ο κλειστός αυτός βράχος μοιάζει με μύτη βοδιού, γι' αυτό και ο Κώος γραμματικός Νικάνορας ονόμασε την πηγή Βούριν. Κατ' άλλους συγγραφείς η ονομασία Βουρίννα ή Βορρίνα δόθηκε, επειδή η πηγή βρίσκεται προς τα βόρεια και ρέει αστείρευτα χιλιάδες χρόνια τώρα. Πάνω από τη σήραγγα και κοντά στο θόλο υπάρχει ένα μικρό δωμάτιο (θαλαμίσκος), που συγκοινωνεί μ αυτόν με κάποια θυρίδα. Προορισμός του δωματίου φαίνεται να ήταν η φύλαξη της πηγής και η παρακολούθηση της κανονικής λειτουργίας της.

Από την αρχαία παράδοση μαθαίνουμε ότι το νερό της πηγής αυτής ανέβλυσε, αφού ο μυθικός βασιλιάς της Κω, Χάλκωνας, χτύπησε με το πόδι του το βράχο, τον πίεσε ύστερα με το γόνατο και τον ανάγκασε να υποχωρήσει. Έτσι ξεπετάχτηκε μες από τα σπλάχνα της θρυλικής αυτής πηγής το ολόδροσο νερό. Και ο βουκολικός ποιητής Θεόκριτος περιγράφοντας το τοπίο γύρω από την πηγή λέει πως θρόιζαν εκεί δροσερά και πυκνόφυλλα δέντρα, λεύκες και φτελιές, που σχημάτιζαν με τις πρασινάδες τους δάσος βαθύσκιωτο, ίδιο με θολωτή κόμη.

κείμενο: Ιστορία της Νήσου Κω-Β. Χατζηβασιλείου, σελίδα 164
φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

THE ANCIENT SPRING OF VOURINNA

*The entrance to Vourinna, from near and afar

The ancient spring of Vourinna, so highly praised by Theocritus and Philetas, is preserved in a magical location beneath the northeastern foothills of Mount Dikaios, about half an hour’s distance from the town of Kos.

Passing through the area of Ambavris and just before reaching “Panagia Tsouklaria,” one turns west toward the spring of Vourinna.

It is a vaulted structure made of polygonal stone blocks, probably dating from the Hellenistic period. At the top of the dome, there is an opening for light and ventilation. The structure forms a circular chamber with a diameter of ten meters and a height of about seven meters up to the mouth at the apex of the dome.

One enters through a narrow, dark tunnel, one meter wide, two meters high, and thirty meters long. In the vaulted perimeter, there is an opening from which the water gushes out and, passing through the tunnel, is channeled toward the town. The enclosed rock resembles the snout of an ox—hence, the Koan grammarian Nicanor named the spring Vourin.

According to other writers, the name Vourinna or Vorrina was given because the spring lies to the north (vorras in Greek means “north”) and has flowed unceasingly for thousands of years. Above the tunnel, near the dome, there is a small chamber connected to it by a hatch. The purpose of this room appears to have been the safeguarding of the spring and the supervision of its proper operation.

From ancient tradition, we learn that the water of this spring first gushed forth when the mythical king of Kos, Chalcon, struck the rock with his foot, pressed it with his knee, and forced it to yield.

Thus, from the heart of that legendary rock burst the crystal-clear waters of the spring.

The bucolic poet Theocritus, describing the landscape around the spring, writes that cool and thick-leaved trees—poplars and elms—whispered there, forming with their lush greenery a deeply shaded grove, like a vaulted canopy of foliage.