ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΤΗΣ ΚΩ

ΤΟ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΤΗΣ ΚΩ

Το Ασκληπιείο της Κω υπήρξε το πιο φημισμένο κέντρο λατρείας του θεού Ασκληπιού και σπουδαιότατο θεραπευτήριο ασθενών στην αρχαιότητα. Ανακαλύφθηκε το έτος 1902 από τον γερμανό αρχαιολόγο Rudolf Herzog με τη συμβολή του Κώου αρχαιοδίφη Ιακώβου Ζαρράφτη και αναστηλώθηκε μερικώς από Ιταλούς αρχαιολόγους το έτος 1938. Αποτελεί σήμερα τον πλέον επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο του νησιού της Κω καθώς είναι ένα από τα μακροβιότερα αξιοθέατα μνημεία της Ελλάδας.

Βρίσκεται σε απόσταση 3,5 χλμ. περίπου ΝΔ της πόλης Κω, σε ζώνη όπου η βαθμιαία ανύψωση του εδάφους (90-100 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας) αποκτά ουσιαστική υπόσταση. Δεν είναι τυχαίο ότι χτίστηκε σε επιλεγμένη ευάερη και ευήλια θέση, με υγιεινό κλίμα και κοντά σε πηγές υδάτων, κυρίως μεταλλικών. Τα ανασκαφέντα μέχρι σήμερα ευρήματα του μνημειακού αυτού συγκροτήματος δεν εκτείνονται χρονολογικά πριν από τον 4ο π. Χ. αιώνα και ανήκουν κυρίως στην ελληνιστική και υστεροελληνιστική εποχή. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αρχιτεκτονική διαμόρφωση του Ασκληπιείου , το οποίο απλώνεται σε τρία αλλεπάλληλα επίπεδα (άνδηρα),ενώ τέσσερις είναι οι σημαντικές οικοδομικές του φάσεις, που χρονολογούνται από το πρώτο μισό του 3ου π. Χ. μέχρι και τον 3ο μ. Χ. αιώνα. Σε όλες αυτές τις φάσεις διατηρήθηκε η φυσική κλιμάκωση του εδάφους και η αρμονική σύνδεσή της με το τοπίο.

η νέα είσοδος του Ασκληπιείου

Τα τρία άνδηρα του Ασκληπιείου συνδέονται μεταξύ τους με μνημειώδεις αναστηλωμένες μαρμάρινες κλίμακες, με εμφανή τα σωζόμενα τμήματα των αρχαίων βαθμίδων. Τα σημαντικότερα ευρήματα που συναντούμε είναι: 

Η κρήνη φημίζεται για το θαυματουργό νερό της, όλοι πίνουν και κάνουν μια ευχή.

Α) Στο πρώτο άνδηρο τα Προπύλαια και την εκτεταμένη Στοά του 3ου π. Χ. αιώνα, της οποίας διακρίνονται τα θεμέλια και ο στυλοβάτης των κιόνων. Διακρίνονται επίσης οι πήλινες σωληνώσεις των διακλαδώσεων υδραγωγείου καθώς και τα θεμέλια δωματίων ασθενών και επισκεπτών του Ασκληπιείου. Βλέπουμε επίσης τις κόγχες στη νότια πλευρά του αναλημματικού τοίχου, που έχουν αναστηλωθεί από πωρόλιθο και στολίζονταν κατά τα υστεροελληνιστικά χρόνια με υπερμεγέθη αγάλματα, όπως του Ασκληπιού και της Υγείας. Σε μια από τις κόγχες υπάρχει αρχαία κρήνη, της οποίας το νερό χύνεται σε δεξαμενή, ενώ πάνω της σώζεται λίθινη μορφή του Πανός. Δεξιά της μεγάλης κλίμακας που οδηγεί στο δεύτερο άνδηρο υπάρχει μια άλλη κόγχη με τη βάση ενεπίγραφου αγάλματος του διάσημου Κώου ιατρού Γάιου Σερτίνιου Ξενοφώντα (1ος μ.Χ. αι.). Ονομάστηκε ναΐσκος του Ξενοφώντα. Δυτικότερα σώζονται δύο κρήνες με τη μορφή λουτήρων, που χρησίμευαν για υδροθεραπεία. Στην ανατολική άκρη του πρώτου ανδήρου βρίσκεται συγκρότημα Θερμών του 3ου μ.Χ.αιώνα.

Ρωμαϊκές Θέρμες (3ος μ.Χ αι)

Β) Στο μέσον του δευτέρου ανδήρου συναντούμε τα λείψανα Βωμού του β΄ μισού 4ου- α΄ μισού 3ου π. Χ. αιώνα. Δυτικά του και σε κανονική αξονική συσχέτιση με αυτόν, βρίσκεται ο πρώτος μικρός «εν παραστάσι» ναός του Ασκληπιού (300-250 π. Χ.), ιωνικού ρυθμού, με στυλοβάτη διαστάσεων 15,07Χ8,78 μέτρων. Ανατολικά του Βωμού βρίσκεται ο ναός του Απόλλωνα (2ου μ. Χ. αιώνα) με τους επτά αναστηλωμένους κίονες κορινθιακού ρυθμού. Νότια του Βωμού και μπροστά από το αναστηλωμένο με πωρόλιθο καμπυλόγραμμο ανάλημμα του τοίχου με τις πέντε κόγχες, υπάρχουν τα θεμέλια ημικυκλικής εξέδρας.

Ο πρώτος μικρός ναός του Ασκληπιού, ιωνικού ρυθμού (300-250 π.Χ)

Ο ναός του Απόλλωνα με επτά αναστηλωμένες κολόνες κορινθιακού ρυθμού (2ος μ.Χ.αι)

Γ) Τις τρεις πλευρές του τρίτου ανδήρου περιτρέχει ελληνιστική Στοά, που φέρει δωμάτια στις δύο πλάγιες πτέρυγές της (ανατολική - δυτική), ενώ στο μέσο υπάρχουν τα θεμέλια του δευτέρου περίστυλου μεγάλου ναού του Ασκληπιού (α΄ μισό 2ου π. Χ. αιώνα), δωρικού ρυθμού. Έχει μήκος 33,28 μέτρα και πλάτος 18,79 μέτρα, με κατεύθυνση από Β προς Ν. Είναι δε στραμμένος προς το Βωμό, δεσπόζει ως κορωνίδα ολόκληρης της σύνθεσης του Ασκληπιείου και ήταν εμφανής κατά την αρχαιότητα σε όσους προσέγγιζαν την πόλη της Κω από τη θάλασσα. Του ναού αυτού σώζεται μόνο το κρηπίδωμα και το μαρμαρόστρωτο δάπεδο του πρόναου, όπου είχε κτιστεί η βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας του Άλσους. Στη μέση περίπου της νότιας πλευράς της Στοάς διακρίνεται η κλίμακα, που οδηγούσε στο ιερό άλσος. Διακρίνονται επίσης και οι διακλαδώσεις υδραγωγείου, τα νερά του οποίου προέρχονταν από μεταλλικές πηγές της γύρω περιοχής.

Ο δεύτερος μεγάλος ναός του Ασκληπιείου δωρικού ρυθμού

Ο πρόναος του μεγάλου ναού του Ασκληπιού στη θέση του οποίου είχε κτιστεί η εκκλησία Παναγία του Άλσους

Στο Ασκληπιείο της Κω βρέθηκε σημαντικός αριθμός αφιερωματικών και τιμητικών επιγραφών καθώς και επιγραφών, που μαρτυρούν τη μετά το έτος 260 π. Χ. πανελλήνια αναγνώριση του δικαιώματος της ασυλίας και της εκεχειρίας αυτού του χώρου κατά τη διάρκεια των πανηγυρικών εορτασμών (θυσιών, μουσικών και αθλητικών αγώνων) των «Μικρών και Μεγάλων Ασκληπιείων» προς τιμή του Ασκληπιού. Οι επιγραφές αυτές μαρτυρούν ότι το Ασκληπιείο της Κω υπήρξε τόπος ασφάλειας και ειρηνικής συνύπαρξης για τους Πανέλληνες. Στους χώρους του επίσης βρέθηκε και μια εργαλειοθήκη με 24 ιατρικά χειρουργικά εργαλεία, που χρονολογούνται το 2ο π. Χ. αιώνα.

Το μικρό μουσείο του Ασκληπιείου, με το υπόστεγο και τη διακοσμητική πισίνα, παρέμενε κλειστό μέχρι πρόσφατα, αλλά σήμερα λειτουργεί ως επιγραφικό μουσείο.

ανάρτηση για το Επιγραφικό Μουσείο: 
http://photographybysophiakaragianni.blogspot.gr/2015/04/blog-post_8.html
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Sophia Karagianni

ΚΕΙΜΕΝΟ: από το blog του Βασίλη Χατζηβασιλείου

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

THE ASKLEPIEION OF KOS

The Asklepieion of Kos was the most renowned center of worship of the god Asclepius and an important healing sanctuary of antiquity. It was discovered in 1902 by the German archaeologist Rudolf Herzog with the contribution of the Kos antiquarian Iakovos Zarraftis, and was partially restored by Italian archaeologists in 1938. Today, it is the most visited archaeological site of the island of Kos, as it is one of the longest-standing landmark monuments of Greece.

It is located about 3.5 km southwest of the town of Kos, in an area where the gradual rise of the ground (90–100 m above sea level) takes on substantial prominence. It is no coincidence that it was built in a carefully chosen, airy and sunny location, with a healthy climate and near water sources, mainly mineral springs. The excavated finds of this monumental complex do not date earlier than the 4th century BC and belong mainly to the Hellenistic and late Hellenistic period. The architectural design of the Asklepieion is of great interest, as it extends over three successive terraces (andira), while four significant building phases have been identified, dating from the first half of the 3rd century BC until the 3rd century AD. Throughout all these phases, the natural terracing of the land and its harmonious integration with the landscape were preserved.

the new entrance of the Asklepieion

The three terraces of the Asklepieion are connected by monumental restored marble staircases, with preserved sections of the ancient steps visible. The most important finds we encounter are:

The fountain is famous for its miraculous water—everyone drinks and makes a wish.

A) On the first terrace: the Propylaea and the extensive Stoa of the 3rd century BC, of which the foundations and the stylobate of the columns can be discerned. Also visible are the clay pipelines of the aqueduct branches, as well as the foundations of the rooms for patients and visitors of the Asklepieion. We also see the niches on the southern side of the retaining wall, restored with poros stone, which in the late Hellenistic period were adorned with colossal statues, such as those of Asclepius and Hygieia. In one of the niches there is an ancient fountain, whose water flows into a cistern, and above it a stone figure of Pan survives. To the right of the great staircase leading to the second terrace, there is another niche with the base of an inscribed statue of the famous Koan physician Gaius Stertinius Xenophon (1st century AD). This was named the small temple (naiskos) of Xenophon. Further west are preserved two fountains in the form of basins, which were used for hydrotherapy. At the eastern edge of the first terrace lies a bath complex (Thermae) of the 3rd century AD.

Roman Baths (3rd century AD)

B) In the middle of the second terrace: the remains of the Altar of the second half of the 4th–first half of the 3rd century BC. To its west, in exact axial alignment, lies the first small in antis temple of Asclepius (300–250 BC), of Ionic order, with a stylobate measuring 15.07 x 8.78 m. East of the Altar stands the Temple of Apollo (2nd century AD), with seven re-erected Corinthian columns. South of the Altar, in front of the restored curvilinear poros retaining wall with its five niches, are the foundations of a semicircular platform.

The first small temple of Asclepius, Ionic order (300–250 BC)

The Temple of Apollo with seven re-erected Corinthian columns (2nd century AD)

C) On the third terrace: three sides are enclosed by a Hellenistic Stoa, with rooms along its east and west wings, while at the center lie the foundations of the second large peristyle temple of Asclepius (first half of the 2nd century BC), of Doric order. It measured 33.28 m in length and 18.79 m in width, oriented north–south. Facing the Altar, it dominated as the crowning feature of the entire Asklepieion complex and was visible in antiquity to those approaching the city of Kos from the sea. Of this temple, only the crepidoma and the marble-paved floor of the pronaos survive, on which the Byzantine church of Panagia tou Alsous was later built. About midway along the southern side of the Stoa can be seen the staircase leading to the sacred grove. The branches of the aqueduct are also discernible, carrying water from the mineral springs of the surrounding area.

The second large temple of the Asklepieion, Doric order

The pronaos of the great temple of Asclepius, on the site of which was built the church of Panagia tou Alsous

At the Asklepieion of Kos a significant number of votive and honorary inscriptions were found, as well as inscriptions testifying to the pan-Hellenic recognition after 260 BC of the right of asylum and truce within this sanctuary during the festive celebrations (sacrifices, musical and athletic contests) of the “Lesser and Greater Asklepieia” held in honor of Asclepius. These inscriptions show that the Asklepieion of Kos was a place of safety and peaceful coexistence for all Greeks. Within the site was also found a medical toolkit containing 24 surgical instruments, dating to the 2nd century BC.

The small museum of the Asklepieion, with its shelter and decorative pool, remained closed until recently, but today it functions as an epigraphic museum.