Τρίτη 15 Αυγούστου 2017

ΟΙ ΠΑΝΑΓΙΕΣ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΣΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ (ΤΕΛΕΝΔΟΣ, ΨΕΡΙΜΟΣ, ΝΙΣΥΡΟΣ, ΚΩΣ, ΛΕΡΟΣ, ΛΕΙΨΟΙ, ΚΑΣΟΣ, ΚΑΡΠΑΘΟΣ)

ΟΙ ΠΑΝΑΓΙΕΣ ΤΟΥ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΣΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Σίγουρα είναι πολλές οι εκκλησίες της Παναγίας που γιορτάζουν το Δεκαπενταύγουστο και σίγουρα δεν τις έχω επισκεφτεί όλες (ακόμα). Ή ίσως και να τις έχω επισκεφτεί αλλά να μην γνωρίζω ότι είναι αφιερωμένες στην Κοίμηση της Θεοτόκου και άρα γιορτάζουν το Δεκαπενταύγουστο. Εγγυημένα, όμως, αποτελούν πόλο έλξης για τους προσκυνητές οι οποίοι γεμίζουν τα καραβάκια και κατ' επέκταση συρρέουν στα νησιά για να προσκυνήσουν την Παναγία τη Σπηλιανή στη Νίσυρο, την Παναγία τη Μελαχροινή στην Ψέριμο και την Παναγία της Τελένδου.
Ο εορτασμός της Παναγιάς στα Δωδεκάνησα, είναι ξεχωριστός, με πανηγύρια σε όλα τα νησιά και σε όλα τα χωριά.
Τα περισσότερα εξ αυτών έχουν τα δικά τους έθιμα, που κρατούν από γενιά σε γενιά και τα κάνουν ξεχωριστά.
Έχουμε και λέμε:
ΤΕΛΕΝΔΟΣ:Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΤΕΛΕΝΤΟΥ
Στην Τέλενδο ο Ενοριακός ναός της Παναγιάς (η Παναγιά της Τελέντου) χτίστηκε και ιστορήθηκε από δωρεές ναυτικών στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.

ΨΕΡΙΜΟΣ: ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΜΕΛΑΧΡΟΙΝΗ
Η εορτή της Παναγιάς στο νησί της Ψερίμου, όπου δεσπόζει η εκκλησία της Παναγιάς της «Μελαχροινής», όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι λόγω του σκούρου χρώματος της ρωσικής τεχνοτροπίας εικόνας είναι ιδιαίτερη. Με πλοιάρια κάτοικοι από την Κάλυμνο, την Κω και τη Νίσυρο καταφθάνουν για να ζητήσουν τη χάρη της Παναγίας. Οι καμπάνες ηχούν πανηγυρικά τη στιγμή που γίνεται η περιφορά του επιταφίου της Θεοτόκου. Συγκινητικές είναι οι στιγμές όταν κλήρος και λαός, ντόπιοι και τουρίστες, συμμετέχουν στη λιτανεία η οποία περνά από τους δρόμους και τα σοκάκια της νήσου ακόμα και από την αμμουδιά στην άκρη της θάλασσας.

ΚΑΛΥΜΝΟΣ: ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ
Η εκκλησία της Παναγιάς της Χαριτωμένης (1794) με το εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο και επιχρυσωμένο τέμπλο της, βρίσκεται στην Χώρα, την πρώτη πρωτεύουσα της Καλύμνου και έχει μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία, σχετικά με την εύρεση της παλαιάς εικόνας της Παναγίας, που κοσμεί την εκκλησία και σχετικά με την ανέγερση του ναού, όπου χρησιμοποιήθηκαν υλικά (κίονες, κιονόκρανα, επιγραφές, ανάγλυφα, δόμοι) από το ιερό του Δηλίου Απόλλωνα.
Σήμερα σώζονται, στα αρχικά τους εμφανή σημεία, σε άριστη κατάσταση.

ΛΕΡΟΣ: ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ
Η Παναγία του Κάστρου στη Λέρο έχει τη τιμητική της τον Δεκαπενταύγουστο και χιλιάδες κόσμου ανεβαίνουν τα εκατοντάδες σκαλοπάτια της για να προσκυνήσουν την Αγία εικόνα της, αλλά και να θαυμάσουν την υπέροχη θέα, αφού όλο το νησί βρίσκεται «στα πόδια Της».

ΝΙΣΥΡΟΣ: ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΣΠΗΛΙΑΝΗ ΚΑΙ ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΥΡΑ
ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΠΗΛΙΑΝΗ:Στη Νίσυρο, γιορτάζει η Παναγιά η Σπηλιανή ένα από τα πιο γνωστά μοναστήρια που προσελκύει πλήθος κόσμου από όλα τα Δωδεκάνησα. Το έθιμο θέλει τις λεγόμενες «εννιαμερίτισσες» να καταφτάνουν από τα γύρω νησιά στη μονή εννιά μέρες πριν, για να πραγματοποιήσουν μια ξεχωριστή τελετουργία που λήγει ανήμερα της Παναγιάς. Την παραμονή προσφέρονται στους επισκέπτες ρεβίθια και πατάτες και ανήμερα κρέας με πατάτες στο γλέντι που γίνεται στην αυλή του σχολείου κάτω από την εκκλησία.
τα κόλυβα της Παναγίας στο Ζωσιμοπούλειο
Στο τραπέζι της Παναγιάς στο Ζωσιμοπούλειο
ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΥΡΑ: 2 περίπου χιλ. από τα Νικιά βρίσκεται από το 1745 το ολόλευκο αυτό μοναστήρι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Εδώ γίνεται και μεγάλο πανηγύρι την παραμονή του 15αύγουστου.
Πανηγύρι στην Παναγιά Κυρά
ΛΕΙΨΟΙ:ΚΑΤΩ ΚΟΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΚΟΙΜΗΣΗ
Αξίζει να επισκεφθείτε την Κάτω Παναγιά του 1770 και την Πάνω Παναγιά (Κοίμηση της Θεοτόκου) χτισμένη στα 1500, που συνδέονται με το «Μονοπάτι της Κοίμησης» ένα πλακόστρωτο μονοπάτι 900 μέτρων- Η εκκλησία της Κάτω Κοίμησης βρίσκεται μέσα στα πράσινο, στο ομώνυμα μικρό λιμάνι δίπλα σε μία πηγή με δροσερό νερό. Χτίστηκε τον 16ο αιώνα. Γύρω της, σε τρύπες στους βράχους υπάρχουν τα οστά των καλόγερων που έζησαν και μαρτύρησαν εκεί στον Τουρκοκρατία. Υπάρχει εξαιρετικό πεζοπορικό μονοπάτι για όποιον ενδιαφέρεται να κάνει όλη τη διαδρομή με τα πόδια.
Κάτω Κοίμηση
το μονοπάτι που οδηγεί στην Πάνω Κοίμηση και η Κάτω Κοίμηση από ψηλά
η Πάνω Κοίμηση
ΚΩΣ:
Για τις εννέα (9) εκκλησίες της Κω που γιορτάζουν το Δεκαπενταύγουστο, υπάρχει ξεχωριστή ανάρτηση: ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΝ ΤΟ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟ ΣΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΚΩ
ΚΑΣΟΣ: «Πέρα Παναγία», Χωριό Παναγία
Το ενδιαφέρον των κατοίκων αλλά και των εποχιακών παραθεριστών συγκεντρώνεται σε μια Παναγία. Εκείνη της Κοίμησης της Θεοτόκου στο χωριό Παναγία. Ο ναός αυτός που καθιερώθηκε από τους παλιότερους κατοίκους να λέγεται και «Πέρα Παναγία», κοσμεί τον ομώνυμο οικισμό του νησιού και προς τιμή του ονομάστηκε Παναγία. 
Η ιστορία του ναού αυτού αρχίζει πριν 120 περίπου χρόνια. Όπως μας διηγούνται γεροντότεροι, στην ίδια θέση όπου είναι χτισμένος ο σημερινός μεγαλοπρεπής ναός της Παναγίας, προϋπήρχαν παλαιότερα τρεις μικρές εκκλησιές. Της Κοίμησης της Θεοτόκου, του Σταυρού και της Κασσιανής. Αποφασίστηκε λοιπόν το 1895, αυτά τα τρία εκκλησάκια να γκρεμιστούν και στη θέση τους να αναγερθεί ένας μεγαλύτερος ναός που θα κάλυπτε τις ανάγκες του συνεχώς αναπτυσσόμενου οικισμού. 
Για την κατασκευή αυτού του επιβλητικού ναού χρειάστηκε να μεταφερθούν τα καλύτερα υλικά της εποχής εκείνης, κυρίως από τη Μασσαλία, όπως και άλλα πολύτιμα υλικά, τα οποία μεταφέρθηκαν με ιστιοφόρα Κασιωτών καπεταναίων. Εκτός αυτών, επιλέγηκαν «ατσακένιες» πέτρες, οι οποίες πελεκήθηκαν κατάλληλα ώστε να αποκτήσουν ορθογώνιο παραλληλόγραμμο σχήμα. Μάλιστα, απ’ ότι ανέφεραν συχνά οι παλιότεροι, λέγεται ότι το κόστος κάθε πέτρας, στοίχισε μια χρυσή λύρα εποχής.
Τελικά, ο ναός αυτός που χτίστηκε με τη βοήθεια Ολυμπιτών τεχνιτών από τη γειτονική Κάρπαθο, ολοκληρώθηκε το 1902. 
Στο μεγάλο περιαύλι της εκκλησιάς, διατηρείται μια σαρκοφάγος. Σύμφωνα με την παράδοση, λέγεται ότι ανήκει στην Οσία Κασσιανή, η οποία  μνήμη της γιορτάζεται στις 7 Σεπτεμβρίου. Πάλι από διηγήσεις γεροντότερων μαθαίνουμε, ότι κάποτε υπήρχαν τα οστά της Οσίας εντός της σαρκοφάγου, όμως αυτά τα έκλεψαν διερχόμενοι ναυτικοί.
Αμέτρητα είναι τα χρυσά αφιερώματα και τα δώρα της Πέρα Παναγίας όπως και η ακίνητη περιουσία της, που την κατατάσσουν στους πιο εύπορους ναούς της Κάσου.
ΚΑΡΠΑΘΟΣ: Παναγία η «Σελλαγιώτιτσα»,Όλυμπος Καρπάθου
Για το τέλος άφησα το πιο εντυπωσιακό μέρος στον κόσμο, την Παναγία της Ολύμπου, που κάθε 15αύγουστο γεμίζει πανέμορφες πολύχρωμες παραδοσιακές στολές και από το πρωί ως το άλλο πρωί εκτυλίσσεται μία διαδικασία που αν δεν την δεις με τα μάτια σου είναι δύσκολο να την περιγράψεις κι αν δεις είναι δύσκολο να την ξεχάσεις ή να την ξεπεράσεις. 
Η καθεδρική εκκλησία της Ολύμπου είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, στη συνοικία Σελλάϊ, γι’ αυτό και είναι γνωστή και ως «Σελλαγιώτιτσα».
Η εκκλησία κάηκε από πυρκαγιά και οι περισσότερες τοιχογραφίες της έχουν καταστραφεί, παρότι έχουν γίνει προσπάθειες για αναστύλωση του ναού.
Ο ναός έχει δύο εισόδους, την κεντρική από την οποία εισέρχονται στον ναό οι άντρες του χωριού και μία άλλη είσοδο από την οποία εισέρχονται οι γυναίκες οι οποίες κάθονται στη μία πλευρά του ναού η οποία προστέθηκε αργότερα.  
Ακολουθεί το κείμενο στα Αγγλικά:

The Virgin Mary Celebrations of August 15th in the Dodecanese

There are countless churches dedicated to the Virgin Mary that celebrate the Assumption on August 15th—and I certainly haven’t visited them all (yet). Or perhaps I have, without realizing that they are dedicated to the Assumption of the Virgin Mary, and therefore also celebrate on that day. What’s certain, however, is that they draw pilgrims in great numbers, filling the boats that sail toward the islands, eager to venerate Panagia Spiliani in Nisyros, Panagia Melachroini in Pserimos, and Panagia of Telendos.

The Feast of the Assumption of the Virgin Mary in the Dodecanese is truly unique, with festivals held on every island and in every village. Most of them have their own traditions, passed down through generations, making each celebration special.

Here are some of the most notable ones:

Telendos – Panagia of Telendos

The parish church of Panagia in Telendos (known as Panagia of Telendos) was built and decorated thanks to donations from sailors in the early 20th century.

Pserimos – Panagia Melachroini

On the island of Pserimos, the church of Panagia Melachroini—so named by the locals because of the dark hues of its Russian-style icon—becomes the heart of the celebration. Small boats bring visitors from Kalymnos, Kos, and Nisyros, all seeking the Virgin’s blessing. The bells ring joyfully during the procession of the Epitaphios of theVirgin Mary. It is deeply moving to watch clergy and laypeople, locals and tourists alike, walking together in the litany through the streets, alleys, and even along the sandy shore at the edge of the sea.

Kalymnos – Panagia Charitomeni

The church of Panagia Charitomeni (1794), with its impressive gilded wooden iconostasis, is located in Chora, the island’s first capital. The church has a fascinating history connected to the discovery of the old icon of the Virgin that now graces its walls. When it was built, materials such as columns, capitals, inscriptions, reliefs, and stone blocks were taken from the ancient sanctuary of Delian Apollo. Many of these elements remain in excellent condition today.

Leros – Panagia of the Castle

On Leros, Panagia of the Castle takes center stage on August 15th. Thousands of pilgrims climb the hundreds of steps leading to the holy icon, while also enjoying the breathtaking view, with the whole island unfolding “at Her feet.”

Nisyros – Panagia Spiliani & Panagia Kyra

Panagia Spiliani: One of the most famous monasteries in the Dodecanese, Panagia Spiliani in Nisyros attracts crowds from all the surrounding islands. According to tradition, the so-called “Enniameritisses” arrive nine days before the feast to take part in a unique ritual that culminates on the 15th. On the eve of the feast, chickpeas and potatoes are served to visitors, while on the day itself, meat and potatoes are prepared for the festive gathering in the schoolyard beneath the church.

Panagia Kyra: About two kilometers from the village of Nikia lies this all-white monastery, built in 1745 and dedicated to the Assumption. A large festival takes place here on the eve of the feast.

Leipsoi – Kato Koimisi & Pano Koimisi

In Leipsoi, it is worth visiting both Kato Panagia (1770) and Pano Panagia (the Assumption of the Virgin Mary, built around 1500). The two are connected by the “Path of the Assumption,” a 900-meter cobbled walkway. The lower church is nestled in greenery by a small harbor, next to a spring with fresh water. Built in the 16th century, it is surrounded by rock niches that still hold the bones of monks who lived and died there during Ottoman rule. The entire route makes for a wonderful hike.

Kos

Kos alone has nine churches dedicated to the Assumption, all of which celebrate on August 15th. (There’s a separate post about them: The Churches of the Virgin Mary that Celebrate the Assumption on Kos).

Kasos – Panagia “Pera Panagia” in the Village of Panagia

The heart of the celebration in Kasos is the impressive church of the Assumption in the village of Panagia, also known as Pera Panagia. Its history goes back about 120 years. In 1895, three small chapels—the Assumption of the Virgin Mary, the Holy Cross, and St. Kassiani—were torn down to make way for the larger church that would serve the growing community. Construction was completed in 1902, using high-quality materials imported from Marseille and carefully cut “diamond-hard” stones, each said to have cost a gold coin at the time.

The churchyard still holds a sarcophagus believed to belong to St. Kassiani, whose feast is celebrated on September 7th. Although tradition says her relics were once kept there, they were stolen long ago by passing sailors. Today, countless golden votives and gifts make Pera Panagia one of the wealthiest churches on the island.

Karpathos – Panagia “Sellagiotissa,” Olympos

And finally, perhaps the most spectacular celebration of all: the Virgin of Olympos in Karpathos. Every August 15th, the village comes alive with vibrant, multicolored traditional costumes. The festivities last from morning until the next day, creating an atmosphere so unique that it is almost impossible to describe—and unforgettable once experienced.

The cathedral of Olympos, dedicated to the Assumption of the Virgin Mary, stands at the center of the village, in the Sellai quarter, which is why it is also called Sellagiotissa. Though damaged by fire—which destroyed most of its frescoes—the church has been partially restored. Interestingly, it has two entrances: the central door for the men of the village, and another side entrance through which the women enter, sitting on a separate side of the church that was added later.

Πηγή: Τα Δωδεκάνησα κι οι εκκλησιές της Παναγίας
http://www.lipsi.gov.gr/el/ekklisies_ksoklisia 
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου