ΚΑΤΙΝΑ ΠΑΠΠΟΥΛΗ, Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩ

ΚΑΤΙΝΑ ΠΑΠΠΟΥΛΗ, Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΡΙΑ ΤΗΣ ΚΩ

Την Κατίνα Παππούλη τη γνώρισα τη δεκαετία του '90 στο Παραδοσιακό Σπίτι της Αντιμάχειας να υφαίνει στον αργαλειό καθώς παρέδιδε εκεί μαθήματα υφαντικής. Λίγα χρόνια μετά είχα την τιμή να παρουσιάσω τη ζωή και το έργο της κατά τη διάρκεια της βράβευσής της στην κατηγορία "Μουσική" στα Βραβεία Τιμής 2005 από την Επαρχιακή Επιτροπή Πολιτισμού, της οποίας ήμουν μέλος.
Όταν της απενεμήθη το βραβείο, την άκουσα συγκινημένη να λέει "Ευχαριστώ την Επιτροπή που με βραβεύσανε. Εγώ είμαι ένας ασήμαντος άνθρωπος και δεν μου έπρεπε..." Η μεγάλη αυτή παραδοσιακή ερμηνεύτρια έφυγε χθες από τη ζωή, αλλά θα μας συντροφεύει πάντα με τη μουσική της και θα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης και της λαογραφίας του νησιού μας. Καλό της ταξίδι...

Η Αικατερίνη ( Κατίνα) Παππούλη γεννήθηκε στην περιοχή Βαλλάρη στην Αντιμάχεια στις 2-2-1937. Πέμπτο παιδί από τα έξι του Σταμάτη Σακκέλη και της Παρασκευής Πόγια. Σε ηλικία τεσσάρων ετών μένει άστεγη αφού οι Ιταλοί κατεδάφισαν ολόκληρο τον οικισμό για την επέκταση του τότε στρατιωτικού αεροδρομίου. Έτσι αναγκάζονται αφού πρώτα βρουν προσωρινά στέγη στο ξωκλήσι του Αη-Γιώργη να εγκατασταθούν στην Αντιμάχεια μαζί φυσικά με την οικογένειά της. Τα χρόνια όμως που ακολουθούν είναι πολύ φτωχά και δύσκολα και για να βοηθήσει την οικογένειά της θα φύγει για να δουλέψει ως οικιακή βοηθός στην Αθήνα. Εκεί ακούει πολύ ραδιόφωνο και έτσι αρχίζει να μαθαίνει και να τραγουδά όλα τα δημοτικά τραγούδια που ακούγονταν τότε. Το 1956 θα επιστρέψει στην Αντιμάχεια και μετά από τρία χρόνια παντρεύεται τον Χρήστο Παππούλη με τον οποίο αποκτά δυο γιούς, τον Στέλιο και τον Κυριάκο. Για κάποια χρόνια θα τραγουδά ερασιτεχνικά σε φιλικούς και συγγενικούς γάμους, κατά την διάρκεια του ξυρίσματος του γαμπρού ή το στόλισμα της νύφης. Από το 1978 θα είναι στο μουσικό συγκρότημα του βιολιστή και αδελφού της Γιώργου Σακκέλη με τον Σαράντο Χαρμαντά στο ακορντεόν, τον Γιώργο Κιλιμάτο αρχικά στο λαγούτο τον οποίο αντικαθιστά ο Νίκος Παπούλης το 1980. Μετά τον θάνατο του αδελφού της το 1988 θα συνεχίσει για λίγο με το ίδιο μουσικό σχήμα με βιολιστή τον Μανόλη Βαρκά. Τα επόμενα χρόνια θα τραγουδά πλέον μόνο τιμητικά σε κάποιες εκδηλώσεις. Το 1971 συμμετέχει σε ηχογράφηση του Σίμων Καρά στην Αντιμάχεια ενώ το 1976 ηχογραφεί στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ρόδου 18 τραγούδια, το 1997 ηχογραφεί μερικά τραγούδια σε CD της FM RECORDS, το 2000, το 2004 και το 2008 συμμετέχει αντίστοιχα σε CD του Δήμου Ηρακλειδών, της νομαρχίας Δωδεκανήσου και του πολιτιστικού συλλόγου Αντιμάχειας.

Το βιογραφικό της Κατίνας Παππούλη όπως είχε αναγνωσθεί στην απονομή των βραβείων τιμής της Επαρχιακής Επιτροπής Πολιτισμού το 2005, όταν της απενεμήθη το βραβείο για τη μουσική.

Η Αικατερίνη Σακέλλη- Παππούλη γεννήθηκε στην Αντιμάχεια το 1937 στην περιοχή Βαλάρη. Σε ηλικία τριών ετών εκδιώχτηκε από τους Ιταλούς μαζί με όλες τις οικογένειες που ζούσαν στον Βαλάρη, καθώς η περιοχή χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του αεροδρομίου. Μαζί με την οικογένειά της εγκαταστάθηκε στην περιοχή Αγίου Γεωργίου περίπου 5 χλμ απ το χωριό. Αργότερα αναγκάστηκαν να ζήσουν σε σπήλαια της περιοχής αφού κι από εκεί εκδιώχτηκαν από τους προερχόμενους από την Κρήτη Γερμανούς. Με την απελευθέρωση ήρθαν στο χωριό με πολλές δυσκολίες καθώς τους παραχωρήθηκε σπίτι από το κράτος όπως επίσης και σε 11 άλλες άστεγες οικογένειες του Βαλάρη.

Παιδί 8μελούς οικογένειας πέρασε δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια. Το 1949 αναγκάστηκε να φύγει στην Αθήνα για δουλειά γιατί έπρεπε να βοηθήσει τη φτωχή της οικογένεια. Στην Αθήνα ακούει πολύ ραδιόφωνο και έχοντας ταλέντο αρχίζει να τραγουδά και να μαθαίνει όλα τα παραδοσιακά τραγούδια. Το 1956 επιστρέφει στην Αντιμάχεια. Το 1959 παντρεύεται το Χρήστο Παππούλη (αγρότη στο επάγγελμα) και μαζί του αποκτά δύο αγόρια. Έχοντας αδερφό βιολιτζή, το Γεώργιο Σακέλλη, αρχίζει να τραγουδά μαζί του ερασιτεχνικά σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, γάμους και πανηγύρια. Αργότερα το κάνει πιο συστηματικά και σχεδόν επαγγελματικά. Συμμετάσχει σε πολλές εκδηλώσεις σε Ρόδο και Αθήνα και ηχογραφεί με τον Σίμωνα Καρρά το 1971 ορισμένα τραγούδια για την ελληνική ραδιοφωνία. Το 1976 ηχογραφεί  με το Γιάννη Κουλιανό-βιολί, τον Αντώνη Γερασκλή-λαούτο και το Σταμάτη Ροδίτη,-σαντούρι 18 τραγούδια στο ραδιοφωνικό σταθμό της Ρόδου. Την ίδια χρονιά συμμετέχει σε τηλεοπτική εκπομπή του Παναγιώτη Μυλωνά που γυρίζεται στην Αντιμάχεια. Δέκα χρόνια αργότερα ηχογραφεί συμμετέχοντας σε cd  αφιέρωμα στη Δωδεκανησιακή μουσική παράδοση- ορισμένα τραγούδια με τους Γαβριήλ Γιαλίζη κ Μανόλη Πόγια. Τιμητικά πλέον συμμετέχει σε ηχογραφήσεις της Νομαρχίας Δωδεκανήσου και του Αρχείου Ελληνικής μουσικής. Συμμετέχει σε διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονται στην Αντιμάχεια. Τα τελευταία 15 χρόνια εργάζεται στο παραδοσιακό σπίτι της Αντιμάχειας και παραδίδει μαθήματα υφαντικής που διοργανώνουν ο πολιτιστικός σύλλογος Αντιμάχειας και ο Δήμος Ηρακλειδών.

Το συγκινητικό βίντεο, αφιέρωμα στην Κατίνα Παππούλη, σκηνοθέτησε για λογαριασμό της ΕΕΠ ο Μάνθος Αρμπελιάς. Στο βίντεο αυτό, η αείμνηστη Κατίνα θυμάται τα χρόνια που ασχολήθηκε με τον αργαλειό και το τραγούδι.

Παλαιότερη ανάρτηση για το ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΣΠΙΤΙ ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑΣ

Τα βίντεο ανήκουν στο προσωπικό μου αρχείο από την κάλυψη της εκδήλωσης της Επαρχιακής Επιτροπής Πολιτισμού με πρόεδρο το Θανάση Πουλιού.

Το πρώτο βιογραφικό είναι από το fb του Γιάννη Μαστόρου και το δεύτερο από το προσωπικό μου αρχείο.

φωτογραφίες: Sophia Karagianni