ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ, ΚΕΦΑΛΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ, ΚΕΦΑΛΟΣ

Στο νοτιότερο άκρο της Κεφάλου, στο πιο απομακρυσμένο σημείο του νησιού της Κω, στην Κρίκελο, βρίσκεται το εξωκκλήσι του Αγίου Μάμα (το σωστό είναι του Αγίου Μάμαντα, αλλά έτσι συνηθίζεται να λέγεται) που γιορτάζει στις 2 Σεπτεμβρίου. Ανήκει στην Ενορία των Εισοδίων της Θεοτόκου της Κεφάλου.

Χτισμένο κυριολεκτικά δίπλα στο γκρεμό, το ξωκκλήσι του Αγίου Μάμα χτίστηκε πριν περίπου 20 χρόνια. Δίπλα ακριβώς στο νέο αυτό ναό διασώζονται τα ερείπια του παλαιού ναού του Αγίου και το καμπαναριό.Βέβαια, έχω δει να αναφέρονται σ'αυτά τα ερείπια ως η Βασιλική του Αγίου Μάμα.

Σύμφωνα με τον Καρπαθιου ο Άγιος Μάμ(μ)ας χτίστηκε από τον Ιερέα Σεβαστό Μαλλιαρό με τη συνεργασία του επίσης Ιερέα γιου του Εμμανουήλ. Κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο οι Ιταλοί στρατιώτες το γκρέμισαν το ξωκκλήσι. 

Η πρόσβαση στο ξωκκλήσι είναι αρκετά δύσκολη μιας και βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο, ανατολικά της Λάθρας, μέσα από αρκετά χιλιόμετρα χωματόδρομου. Καλύτερα να πάτε με τζιπ, αλλά τα καταφέρνουν και τα καλά "εκπαιδευμένα" Ι.Χ. Η εκδρομούλα αυτή για τον Άγιο Μάμα συνδυάζεται όμορφα με το Kavo Paradiso, μιας και δεν απέχουν πολύ μεταξύ τους.

Ο Άγιος Μάμας είναι ο νεότερος άγιος, προστάτης των ζώων,ο οποίος μαρτύρησε σε ηλικία 15 ετών.Η χάρη του Θεού ενδυνάμωνε τον Άγιο ώστε να ημερώνει τα άγρια θηρία και να υπομένει τα απίστευτα μαρτύρια στα οποία τον υπέβαλαν οι ειδωλολάτρες. Για το όνομά του εικάζεται ότι προέρχεται από τις συλλαβές μα-μα που έλεγε κατά την προσπάθειά του να επικοινωνήσει με τη θετή του μητέρα, καθώς οι γονείς του είχαν κοιμηθεί στη φυλακή. Σε αυτή μάλιστα γεννήθηκε ο Άγιος Μάμας, ο οποίος από βρέφος γνώρισε διώξεις και μαρτύρια για το Χριστό.

Η θέα από το εκκλησάκι είναι απλά συγκλονιστική με περίπου 300 μοίρες ακτογραμμής αλλά και πολλά νησάκια με πιο εντυπωσιακό το Γυαλί που λάμπει.Το σημείο που βρίσκεται η εκκλησία είναι πάντα εκτεθειμένο στους αέρηδες.

Αλλά και η θέα προς το εκκλησάκι είναι πάντα εντυπωσιακή, είτε πηγαίνεις προς την Κρίκελο με τα πόδια..

είτε το βλέπεις από θαλάσσης πηγαίνοντας προς το ακρωτήρι της Κρικέλου...

είτε από την κορυφή του Κεριού που βρίσκεται ακριβώς απέναντι..

Πηγή: "Εκκλησία Κω Δωδεκανήσου"-Τόμος Πρώτος, βιβλίον Δεύτερον, Αθήνα 1969-Εμμανουήλ Ι. Καρπάθιου (Μητροπολίτου Μεσημβρίας της επί Ευξείνω)

Βιντεάκια για τον Άγιο Μάμα: https://www.youtube.com/watch?v=AL9W0BD4FJA
https://www.youtube.com/watch?v=OUJ2qStxoaM
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

SAINT MAMAS, KEFALOS

At the southernmost tip of Kefalos, in the most remote point of the island of Kos, in Krikelo, lies the chapel of Saint Mamas (strictly speaking, it should be called Saint Mamantas, but this is how it is commonly referred to), which celebrates on September 2. It belongs to the Parish of the Entry of the Theotokos in Kefalos.

Built literally next to the cliff, the chapel of Saint Mamas was constructed about 20 years ago. Right next to this new church, the ruins of the old church of the Saint and the bell tower are preserved. However, I have seen references to these ruins as the Basilica of Saint Mamas.

According to Karpathiou, Saint Mam(m)as was built by Priest Sevastos Malliaros with the cooperation of his son, also a priest, Emmanouil. During the First World War, the Italian soldiers demolished the chapel.

Access to the chapel is quite difficult, as it is located at the highest point, east of Lathra, through several kilometers of dirt road. It is better to go with a jeep, but well “trained” cars can also make it. This little excursion to Saint Mamas can be beautifully combined with Kavo Paradiso, since they are not far from each other.

Saint Mamas is the youngest saint, the protector of animals, who was martyred at the age of 15. The grace of God strengthened the Saint so that he could tame wild beasts and endure the incredible tortures to which he was subjected by the idolaters. As for his name, it is speculated that it comes from the syllables ma-ma which he uttered in his attempt to communicate with his foster mother, as his parents had fallen asleep (died) in prison. Indeed, Saint Mamas was born there, and from infancy he experienced persecutions and martyrdom for Christ.

The view from the little church is simply breathtaking, with about 300 degrees of coastline as well as many small islands, the most impressive of which is Gyali, shining brightly. The location of the church is always exposed to the winds.

But the view towards the chapel is always impressive as well, whether you are walking towards Krikelo...

or seeing it from the sea as you sail towards the cape of Krikelo...

or from the peak of Keri, which is located directly opposite.