Πασχαλιά (Syringa Vulgaris), το μωβ που δεν ξεχνώ

Πασχαλιά (Syringa Vulgaris), το μωβ που δεν ξεχνώ

Η Πασχαλιά (Syringa Vulgaris) είναι ένα καλλωπιστικό φυτό που συνδέεται με την περίοδο του Πάσχα. Το όνομα "Syringa" έχει την ρίζα του στην ελληνική λέξη σύριγγα που σημαίνει σωλήνας, αυλός. Εμείς τη λέμε Πασχαλιά λόγω του ότι ανθίζει μία φορά το χρόνο, για είκοσι έως τριάντα μέρες, κοντά στο Πάσχα. Θεωρείται προάγγελος της Άνοιξης. Είναι ένα ξεχωριστό φυτό που χρειάζεται υπομονή για να περιμένουμε να ανθίσει. Πρόκειται για ένα λουλούδι σπάνιας ομορφιάς με μεθυστικό άρωμα και μωβ-λιλά λεπτοκαμωμένα άνθη, γι' αυτό και στ' αγγλικά το ονομάζουμε lilac. 

Την άνθισή του συνοδεύει ένας μύθος που το κάνει ακόμα πιο ιδιαίτερο κι έχει σχέση με την Ανάσταση του Ιησού. 

Η πασχαλιά λέγεται πως ήταν το δένδρο που πρόσφερε την δροσιά και τον ίσκιο του στην Παναγία και τον Ιωσήφ, όταν εκείνοι όδευαν προς την Αίγυπτο στην προσπάθεια τους να σώσουν τον Χριστό από την δολοφονική μανία του Ηρώδη. Τότε η Παναγία το ευλόγησε να είναι πάντα φορτωμένο με πανέμορφα, ευωδιαστά άνθη. Σύμφωνα με το μύθο όμως το όνομά του το πήρε λίγο καιρό αργότερα, όταν οι Ιουδαίοι σταύρωσαν τον Χριστό. Είχε φυτρώσει κοντά στο Γολγοθά και βλέποντας τον Κύριο να σταυρώνεται μαράθηκε, από τον καημό του. Όταν τρεις μέρες μετά ο Ιησούς αναστήθηκε, το δεντράκι ζωντάνεψε για να πάρει κι αυτό μέρος στη μεγάλη χαρά της Ανάστασης.

Οι πασχαλιές είναι επίσης γνωστές από την αρχαιότητα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, κάποτε στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε μια πανέμορφη Νύμφη η Σειρήνα. Για να γλυτώσει από τον θεό Πάνα ο οποίος την κυνηγούσε γιατί την ερωτεύτηκε, μεταμόρφωσε τον εαυτό της σε αρωματικό θάμνο.

Απ' όλα τα είδη Πασχαλιάς η κοινή Πασχαλιά είναι αυτή πού καλλιεργείται περισσότερο. Θάμνος ή δενδρύλλιο με ζωηρή ανάπτυξη ύψους 3 - 5 μ. και μικρά άνθη κατά τα τέλη Απριλίου ως 15 Μαΐου, πού βρίσκονται σε ογκώδεις επάκριες πυκνές σταχυοειδεΐς ταξιανθίες. Κάθε βλαστός φέρει 2-4 ανθοταξίες πού έχουν χρώμα λευκό καθαρό, ροζ, κόκκινο πορφυρό, μωβ, βιολέ και μπλε- λιλά, ανάλογα με τις ποικιλίες. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες με άνθη μονά ή διπλά, μερικές από τις όποιες καλλιεργούνται στην Ελλάδα, χωρίς να είναι γνωστές με τα ονόματά τους. 

Το δέντρο της Πασχαλιάς είναι γνωστό και με το όνομα Απρίλης και το συναντάμε περισσότερο στα χωριά της Ελλάδας.

Είναι πρώιμο μελισσοκομικό φυτό που δίνει πρώιμα άνθη και τροφή για τις μέλισσες.
Τα άνθη της προσφέρονται για την επέτειο γάμου. Τα μωβ συμβολίζουν στη γλώσσα των λουλουδιών τα πρώτα συναισθήματα της αγάπης, ενώ τα λευκά άνθη της αντιπροσωπεύουν τη νεανική αθωότητα. Επίσης χρησιμοποιείται πολύ για τον στολισμό του Επιταφίου και της Εκκλησίας την Μεγάλη Εβδομάδα.
Τέλος χρησιμοποιείται για όμορφους φράχτες και δίνει επίσης πολλή καλή σκίαση.

Κι όπως λέει κι ο ποιητής:

«Θε μου Πρωτομάστορα μέσα στις πασχαλιές και Συ
Θε μου Πρωτομάστορα μύρισες την Ανάσταση» (ΕΝΑ ΤΟ ΧΕΛΙΔΟΝΙ Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης Εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης)

Πηγή: Cosmoflora

Φωτογραφίες: Sophia Karagianni