ΑΡΧΑΙΑ ΑΛΑΣΑΡΝΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΑΜΑΙΝΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΑΛΑΣΑΡΝΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΑΜΑΙΝΑ

Στη θέση Τσουκαλαριά της σύγχρονης Καρδάμαινας στην Κω, ο Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας τής Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνών διεξάγει από το 1985 και εξής συστηματική ανασκαφική έρευνα, με την οποία ήρθε στο φως το ιερό του Απόλλωνα και του Ηρακλή της αρχαίας Αλάσαρνας, καθώς και τμήμα του παλαιοχριστιανικού οικισμού που κτίσθηκε στην ίδια θέση, έπειτα από την εγκατάλειψη του ιερού. 

Σημαντικότερο εύρημα είναι το κτίριο Γ-ναός δωρικού ρυθμού,απλός εν παραστάσι - που αποκαλύφθηκε σε όλη του την έκταση και σε αρκετά καλή κατάσταση και για μορφολογικούς λόγους χρονολογείται στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ.
Το συγκεκριμένο ιερό του Απόλλωνα αποτελούσε κατά την αρχαιότητα μετά το Ασκληπιείο το δεύτερο σε σημασία ιερό της Κω. Η συστηματική ανασκαφή αποκάλυψε έναν ναό και άλλα σημαντικά οικοδομήματα της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου, καθώς και έναν μεγάλο αριθμό επιγραφών που παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για τη λατρεία και την ιστορία του ιερού.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μία πρόχειρη εγκατάσταση υστερο-ρωμαϊκών χρόνων (3ος-5ος αι. μ.Χ.), που αποκαλύφθηκε μπροστά στην είσοδό του. Πρόκειται για ένα βόθρο κατασκευασμένο από μεγάλες πώρινες λιθοπλίνθους σε δεύτερη χρήση που πλαισιώνεται από ένα μαρμάρινο θρανίο εξέδρας στα δυτικά και μία μαρμάρινη βάση ανατολικά και τα δύο επίσης σε δεύτερη χρήση . Το θρανίο ίσως χρησίμευε για την απόθεση αναθημάτων και η βάση ως στήριγμα αναθήματος προς κάποιον από τους θεούς με χθόνια υπόσταση που λατρεύονταν στο ιερό.

ο βόθρος

το μαρμάρινο θρανίο εξέδρας

μαρμάρινη βάση

Επίσης, ο παλαιοχριστιανικός οικισμός (5ος-7ος αι.) που εγκαταλείφθηκε έπειτα από ισχυρό σεισμό αλλά και λόγω του φόβου των αραβικών επιδρομών κατά τα μέσα του 7ου αι. μ.Χ., είχε συνολικά τέσσερις βασιλικές, γεγονός που φανερώνει σφρίγος και ακμή. Μία πολυπληθής ομάδα ερευνητών διαφόρων ειδικοτήτων έχει αναλάβει τη μελέτη του πλούσιου ανασκαφικού υλικού και με μία σειρά δημοσιεύσεων το έχει ήδη καταστήσει γνωστό στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.

μαρμάρινος αμφικιονίσκος παραθύρου ναού της παλαιοχριστιανικής περιόδου

ΒΑ γωνία του κτιρίου Γ' με τους πεσμένους στη θέση τους σπονδύλους του δωρικού κίονα του προνάου. Πρώιμη Ελληνιστική εποχή.

λιθόπλινθος από τη νότια παραστάδα του κτιρίου Γ'  με ανάγλυφα στεφάνια και τα ονόματα των τιμώμενων προσώπων. 3ος αι.μ.Χ.

Στόχος του ερευνητικού προγράμματος με τίτλο: «ΘΑΛΗΣ – ΕΚΠΑ – Ιερό Απόλλωνος – Παλαιοχριστιανικός Οικισμός στην Αλάσαρνα της Κω. Η διαχρονική πορεία ενός αρχαίου ιερού και η μετεξέλιξή του σε παλαιοχριστιανικό οικισμό» είναι η ολοκλήρωση της συντήρησης του υλικού και της αρχαιομετρικής του εξέτασης, αλλά κυρίως η τελική δημοσίευση του συνόλου των ευρημάτων από την προϊστορική έως και την παλαιοχριστιανική περίοδο σε μία σειρά μονογραφιών. Η μελέτη αυτή θα αφορά τόσο τα ακίνητα (οικοδομήματα: ναούς, οικίες κ.ά.) όσο και τα κινητά μνημεία του χώρου (γλυπτά, αγγεία, γυάλινα, μεταλλικά και πήλινα μικροαντικείμενα κ.ά.)

κτίριο Β'-ο βωμός

Νοτιοδυτική γωνία  του κτιρίου Α'. Ύστερη ελληνιστική εποχή (2ος-1ος αι. π.Χ.)

Επιτύμβιος βωμός του Δαμοκλέους, γιου του Νικάρχου, 2ος αι. π.Χ.

Παλαιοχριστιανικός οικισμός

Ταφικό Συγκρότημα

ενεπίγραφη στήλη

Πηγή: Γεωργία         Κοκκορού-Αλευρά:Αρχαία                 Αλάσαρνα-Οδηγός
Γεωργία          Κοκκορού-Αλευρά        Συστηματική ανασκαφική έρευνα και έρευνα επιφανείας στην αρχαία Αλάσαρνα της Κω Απολογισμός εικοσαετούς δραστηριότητας
Φιλοσοφική Σχολή-Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας: http://www.arch.uoa.gr/ereyna/ereynhtika-programmata/trexonta/8alhs-alasarna-ths-kw/alasarna-kws.html
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni 

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

Ancient Alasarna in Kardamaina

At the site of Tsoukalaria in modern Kardamaina on Kos, the Department of Archaeology and History of Art of the University of Athens has been conducting systematic excavations since 1985. These excavations brought to light the sanctuary of Apollo and Heracles of ancient Alasarna, as well as part of the Early Christian settlement that was built in the same location after the sanctuary had been abandoned.

The most important find is Building C – a Doric-style temple, simple in antis – which was revealed in its entirety and in relatively good condition, and for morphological reasons is dated to the early 3rd century BC. This sanctuary of Apollo was, in antiquity, second in importance on Kos after the Asklepieion. The systematic excavation uncovered one temple and other significant buildings from the Hellenistic and Roman periods, as well as a large number of inscriptions providing important information on the cult and history of the sanctuary.

Of particular interest is a makeshift installation of the Late Roman period (3rd–5th century AD), which was revealed in front of its entrance. It consists of a pit constructed from large poros stone blocks in secondary use, flanked by a marble bench of an exedra on the west side and a marble base on the east, both also in secondary use. The bench may have served for the deposition of votive offerings, and the base as a support for a dedication to one of the chthonic deities worshipped in the sanctuary.

• the pit

• the marble bench of the exedra

• the marble base

The Early Christian settlement (5th–7th century AD), which was abandoned after a strong earthquake but also because of fear of Arab raids in the mid-7th century AD, had a total of four basilicas, a fact that reveals vitality and prosperity. A large team of researchers from various specialties has undertaken the study of the rich excavation material and, through a series of publications, has already made it known to the international scholarly community.

• marble colonette of a church window of the Early Christian period

• NE corner of Building C with the fallen drums of the Doric column of the pronaos. Early Hellenistic period.

• ashlar block from the south anta of Building C with relief wreaths and the names of the honored persons. 3rd century AD.

The aim of the research program entitled: “THALES – UoA – Sanctuary of Apollo – Early Christian Settlement in Alasarna of Kos. The diachronic course of an ancient sanctuary and its transformation into an Early Christian settlement” is the completion of conservation of the material and its archaeometric study, but mainly the final publication of the entirety of the finds, from the prehistoric through the Early Christian period, in a series of monographs. This study will concern both the immovable monuments of the site (buildings: temples, houses, etc.) and the movable finds (sculptures, vessels, glass, metal and clay small objects, etc.).

• Building B – the altar

• SW corner of Building A. Late Hellenistic period (2nd–1st century BC)

• Funerary altar of Damocles, son of Nicarchus, 2nd century BC

• Early Christian settlement

• Funerary complex

• Inscribed stele