ΒΟΚΚΟΛΙΑ, ΜΑΡΜΑΡΙ

ΒΟΚΚΟΛΙΑ, ΜΑΡΜΑΡΙ

Στο δρόμο προς Λιμνάρα, πάνω από το Μαρμάρι συναντάμε τη Βοκκολιά που αναφέρεται με διάφορες ονομασίες.

Βουκκολιά, νότια της θέσης Πατινιώτη. Βοκκολιές, Ν.Α του συνοικισμού Τιγκάκι. Ο Βασ. Χατζηβασιλείου σημειώνει Βουκολιά. Σε κάθε περίπτωση η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ουσιαστικό βουκολία=αγέλη βοδιών, μάντρα βοδιών, εξ'ού και το επίθετο βουκολικός.

Δεν πρόκειται για σύγχρονες εγκαταστάσεις, αλλά για ερείπια ιπποτικών τειχών σε πεδινές τοποθεσίες, από όπου γινόταν η φύλαξη της περιοχής, τα οποία αργότερα φαίνεται να χρησιμοποιήθηκαν από τους κατοίκους για σταυλισμό ζώων, από όπου και η προέλευση του τοπωνυμίου.

Ο Ιάκωβος Ζαράφτης γράφει Βοκκαλιές και Βωκολιές και σημειώνει: "προς πλείονα δ'έτι επιφύλαξιν των κατοίκων οι κρατούντες την νήσον τότε γενναίοι ιππόται έκτισαν φρούρια πεδινά μετά τειχών παχέων και υψηλών ή εκκλησιών εις δύο μέρη. Εν παρά το Τιγκάκι και άλλο επάνω από το Μαρμάρι, εις α παρέμενον μοίραι ιππικού ισχυρού, προφυλάττουσαι αγρύπνως τους κατοίκους του Πυλίου, άτινα τώρα ονομάζονται Βωκολιές".

Σύμφωνα με το ΔΙΑΡΚΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ θεωρείται κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος "Τα ερείπια των οχυρών "Γαυκαλιές" εις θέσιν Μαρμάρι".

Το αν η ονομασία "Γαυκαλιές" συνδέεται με κάποιο τρόπο με τις "Βοκολιές" ή αν πρόκειται για κάτι διαφορετικό ή απλά για λάθος, δεν το γνωρίζω.

Σύμφωνα με το dikaiosnet του Μάνου Μαστρογιώργη, η περιοχή Βοκολιά αναφέρεται και ως "Θόλοι" και πρόκειται για πεδινή εύφορη τοποθεσία νότια του Μαρμαρίου. Εδώ βρέθηκαν δύο επιγραφές, μία τιμητική στον Σερτίνιο Ξενοφώντα και μία αναθηματική από το Δήμο των Αλεντίων στον Στράτιο Δία από τα αυτοκρατορικά χρόνια.

Οι Θόλοι θεωρούνται σημαντικό μνημείο στην περιοχή, και χαρακτηρίζονται και ως ρωμαϊκοί σταύλοι.

δεξαμενές για συγκέντρωση νερού

Ο Γεωδίφης πάλι, αναφέρεται στην τοποθεσία ως Θολωτά κτίρια στην πεδινή τοποθεσία Βοκολιά ή Θόλοι. Πρόκειται για μεσαιωνικές αγροικίες με πηγάδι.

Τέλος, σύμφωνα με την αρχαιολόγο Σοφία Ντιντιούμη, βορειότερα του Πυλίου στη θέση "Βουκολιές", βρίσκεται μία αγροτική οχύρωση της μεσαιωνικής περιόδου, από την οποία διατηρούνται τμήματα τριών ορθογώνιων θολοσκέπαστων χώρων που σχηματίζουν σε κάτοψη ένα Γ, όπως και ένας ορθογώνιος οχυρός πύργος. Ο ερειπωμένος στις μέρες μας πύργος, παρουσιάζει εσωτερικά διμερή οργάνωση, με ενδοεπικοινωνία.

Οι πλευρές του κτίσματος, εκτός από αυτήν στην οποία ανοίγονταν οι είσοδοί του, ενισχύονται με παράθυρα, από τα οποία γινόταν ο φωτισμός, αλλά και η άμυνα. Δεν είναι ακόμη σαφές αν ο πύργος προϋπήρχε ή αν είναι σύγχρονος του συγκροτήματος.

Κρίνοντας από την τοιχοδομία του συγκροτήματος, είναι πολύ πιθανό ότι αυτό οικοδομήθηκε κατά το 15ο ή τις αρχές του 16ου αιώνα, δηλαδή στα χρόνια της Ιπποτοκρατίας. Το συγκρότημα στις Βουκολιές φαίνεται ότι είχε το χαρακτήρα μιας αγροτικής, βιοτεχνικής ή αποθηκευτικής εγκατάστασης (βλ.πτέρυγες) με έναν πύργο στο κέντρο του, ο οποίος στέγαζε τη φρουρά που προστάτευε το σύνολο αυτό και ενδεχομένως, σε περίπτωση επιδρομής, όλο το προσωπικό που απασχολούνταν εκεί.

Πηγή: Ανδρούδης Π. Ντιντιούμη Σ.-Οι μεσαιωνικές οχυρώσεις στον περίπατο και στις Βουκολιές της Κω, Μιχάλης Ευστ. Σκανδαλίδης- Τοπωνυμικά και Ονοματικά της Νήσου Κω (Ονόματα Ποιμενικά σελίδες 173-174), dikaiosnet,  Γεωδίφης 
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

VOKKOLIA, MARMARI

On the road toward Limnara, above Marmari, we encounter Vokkolia, which is mentioned under various names.

Voukkolia, south of the location Patinioti. Vokkoliés, southeast of the Tigaki settlement. Vasilis Chatzivasileiou notes Voukolia. In any case, the word derives from the ancient noun boukolia = herd of oxen, cattle pen, hence also the adjective boukolikos (“bucolic”).

These are not modern structures but ruins of Knights’ fortification walls in lowland areas, from which the region was guarded. Later, they seem to have been used by local inhabitants for stabling animals, which is also the origin of the toponym.

Iakovos Zarafis writes Vokkalies and Vokoliés and notes:

“Furthermore, for greater protection of the inhabitants, the brave knights, who then controlled the island, built lowland fortresses with thick and high walls or churches in two places. One near Tigaki and another above Marmari, where units of strong cavalry remained, vigilantly safeguarding the inhabitants of Pyli, which are now called Vokoliés.”

According to the Permanent Catalogue of Declared Archaeological Sites and Monuments of Greece, it is considered a declared archaeological site described as:

“The ruins of the fortifications ‘Gavkalies’ in the location Marmari.”

Whether the name “Gavkalies” is in some way connected to “Vokoliés,” or whether it refers to something else or merely represents an error, is not known.

According to dikaiosnet by Mr. Manos Mastrogeorgis, the area of Vokolia is also referred to as “Tholoi,” and it is a fertile lowland area south of Marmari. Here, two inscriptions were found: one honorary inscription for Sertinios Xenophon and one dedicatory inscription by the Municipality of Alentians to Stratius Zeus, from the Imperial period.

The “Tholoi” are considered an important monument in the area and are also described as Roman stables.

cisterns for water collection

Geodifis also refers to the area as “arched-roofed buildings in the lowland location Vokolia or Tholoi.” These are medieval farmsteads with a well.

Finally, according to archaeologist Sofia Dindioumi, north of Pyli, in the location “Voukolies,” there is an agricultural fortification of the medieval period, of which parts of three rectangular, vaulted, above-ground spaces are preserved, forming a Γ-shaped layout, as well as a rectangular fortified tower. The tower, now in ruins, displays an interior divided into two sections with internal communication.

The sides of the structure, except for the one where the entrances opened, are reinforced with windows, which provided lighting but also served defensive purposes. It is not yet clear whether the tower predated the complex or was contemporary with it.

Judging from the masonry, it is very likely that the complex was built in the 15th or early 16th century, that is, during the period of the Knights. The complex at Vokoliés appears to have had the character of an agricultural, craft, or storage installation (see the wings), with a tower at its center housing the guard that protected the entire establishment and, possibly, in case of raid, all the personnel working there.