ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ, ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ, ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

«Λαζαράκια για τον Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις», έλεγαν παλιά και λένε ακόμα στα ελληνικά χωριά μας.

Σύμφωνα με την παράδοση ο αναστημένος φίλος του Χριστού, ο Λάζαρος, είχε πει: «Όποιος ζυμώσει και δε με πλάσει, το φαρμάκι μου να πάρει…».

Το Σάββατο του Λαζάρου (το Σάββατο πριν την Κυριακή των Βαΐων), οι νοικοκυρές φτιάχνουν τα «Λαζαράκια» ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, δηλαδή όπως αναπαριστούν τον Λάζαρο στις εκκλησιαστικές εικόνες. Συνηθίζεται όσα παιδιά έχει η οικογένεια τόσους «Λαζάρηδες» να πλάθουν και στη θέση των ματιών να βάζουν δυο γαρίφαλα. Το σκεπτικό είναι να έχουν χεράκια σταυρωμένα και γαρυφαλλάκι, ενώ κάποιοι βάζουν και ποδαράκια.

Στην Κω, μάλιστα, η παράδοση ήθελε κάποτε τις αρραβωνιασμένες κοπέλες να φτιάχνουν ένα Λαζαράκι σε μέγεθος… μικρού παιδιού, να το γεμίζουν με πολλά βρώσιμα αγαθά, όπως έκαναν με τις κουλούρες του γάμου, και το έστελναν στον μελλοντικό σύζυγό τους.

Τα «Λαζαρούδια», όπως λέγονται σε κάποια μέρη, τα γέμιζαν οι νοικοκυρές με αλεσμένα καρύδια, αμύγδαλα, σύκα, σταφίδες, μέλι, πρόσθεταν πολλά μυρωδικά και τα έδιναν ζεστά στα παιδιά, που τρελαίνονταν με τη γεύση και τη μυρωδιά τους.

Στο βίντεο, η μαμά μου προσπαθεί να φτιάξει λαζαράκια, αλλά αγχώνεται πολύ από την κάμερα και ξεχνάει μέχρι και ποιον απεικονίζουν τα λαζαράκια και φυσικά εγώ, η κακούργα, τη μαλώνω.

Επίσης, το Σάββατο του Λαζάρου, τα παιδιά γυρίζουν τα σπίτια και τραγουδούν κάλαντα για το Λάζαρο και την έγερσή του από τους νεκρούς. Σε πολλές περιοχές, τα παιδιά κρατούν στολισμένα καλαθάκια και το "φιλοδώρημα" που δέχονται για τα κάλαντα είναι αυγά, φρούτα ή φυσικά χρήματα.

Στο βίντεο, στους αγαπημένους μου Λειψούς, την πρώτη φορά που επισκέφθηκα το νησί, μια παρέα πιτσιρικάδων μου είπαν τα κάλαντα του Λαζάρου το 2005!

Τα κάλαντα του Λαζάρου έχουν διάφορες παραλλαγές αλλά στα Δωδεκάνησα έχω ακούσει μόνο το:
"Πού 'σαι Λάζαρε?"
– Πού ’σαι Λάζαρε? πού είναι η φωνή σου?
που σε γύρευε η μάνα κι η αδερφή σου (η Μάρθα η αδερφή σου).
– Ήμουνα στη γη, στη γη βαθιά χωμένος (κρυμμένος)
κι από τους εχθρούς, εχθρούς βαλαντωμένος (και με τους νεκρούς ανακατεμένος).
Βάγια, βάγια των βαγιών,
τρώνε ψάρι και κολιό
και την άλλη Κυριακή,
ψήνουν το παχύ αρνί (ή τρων το κόκκινο αρνί/τρώμε το ψητό αρνί με την κούπα την χρυσή).  

Διαβάστε περισσότερα: https://www.argiro.gr/2019/04/ftiakste-lazarakia-ethimo-pou-krataei-aiones-pote-ta-ftiachnoume-kai-giati/

Δείτε συνταγή για παραδοσιακά λαζαράκια εδώ: https://www.argiro.gr/recipe/lazarakia-pasxalina/

Φωτογραφίες, Βίντεο: Sophia Karagianni