Σάββατο 30 Αυγούστου 2025

Ένα δώρο έμπνευση από τον goatt_88: Ο Μικρός Πρίγκιπας και η Αλεπού στο ΕΠΑΛ μας

Ένα δώρο έμπνευση από τον goatt_88: Ο Μικρός Πρίγκιπας και η Αλεπού στο ΕΠΑΛ μας
Κάποιες φορές οι τοίχοι ενός σχολείου παύουν να είναι απλώς άδειες επιφάνειες και γίνονται ζωντανοί οργανισμοί. Σαν να ανασαίνουν, σαν να έχουν κάτι να πουν. Αυτό ακριβώς συνέβη και στο ΕΠΑΛ μας, χάρη στον goatt_88, τον γνωστό-πια-σε όλους, street artist Γιάννη Παπακάτσικα, ο οποίος δημιούργησε στο σχολείο μας μια τοιχογραφία μοναδικής αξίας: τον Μικρό Πρίγκιπα αγκαλιά με την Αλεπού, εμπνευσμένος από το κλασικό έργο του Antoine de Saint-Exupéry.

Δεν πρόκειται για μια απλή εικόνα, αλλά για μια στιγμή αιώνιας φιλίας, αγάπης και κατανόησης. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης αφιέρωσε την άδειά του, πολλές ώρες από τον προσωπικό του χρόνο, και για μία ολόκληρη εβδομάδα δούλεψε ασταμάτητα ώστε να αφήσει αυτό το δώρο στους μαθητές μας. Και όλα αυτά χωρίς κανένα αντάλλαγμα, μόνο από την αγάπη του για την τέχνη και την πίστη του στη δύναμή της.
Η επιλογή του θέματος δεν είναι τυχαία. Ο διάλογος του Μικρού Πρίγκιπα με την Αλεπού, εκεί όπου αναδεικνύεται η αξία της σχέσης και της αληθινής φιλίας, είναι ίσως το πιο αγαπημένο κεφάλαιο του βιβλίου:
«Αν θέλεις έναν φίλο, εξημέρωσέ με… Μόνο με την καρδιά μπορείς να δεις καθαρά. Την ουσία τα μάτια δεν τη βλέπουν.»

Αυτά τα λόγια αποκτούν ιδιαίτερη σημασία σε ένα σχολικό περιβάλλον. Θυμίζουν σε όλους μας – μαθητές, καθηγητές, γονείς – ότι η εκπαίδευση δεν είναι μόνο γνώση, αλλά και σχέσεις, συναισθήματα, δέσιμο. Είναι η εξημέρωση μέσα από την υπομονή & την επιμονή της συντροφιάς, είναι η κατανόηση του άλλου, είναι η αποδοχή, είναι το να είσαι εκεί για τον άλλο.

Από σήμερα, οι άδειοι τοίχοι δεν είναι πια άδειοι. Έχουν φωνή, έχουν ψυχή. Όσοι αγαπούν ήδη τον Μικρό Πρίγκιπα θα συγκινηθούν. Όσοι δεν τον γνωρίζουν, ίσως σταθούν για λίγο και αναρωτηθούν: «Ποιο είναι αυτό το παιδί που αγκαλιάζει μια αλεπού;» Κι έτσι θα αρχίσει ένα ταξίδι.

Για όλα αυτά, νιώθουμε την ανάγκη να πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στον καλλιτέχνη. goatt_88, σε ευχαριστούμε! Για το ταλέντο σου, για το χρώμα που έφερες, για τον κόπο και την αγάπη σου, για το δώρο που άφησες στους μαθητές μας, αλλά και για το μήνυμα που μας άφησες στους τοίχους μας.

Ένα μήνυμα που δεν ξεθωριάζει με τον χρόνο:

να βλέπουμε με την καρδιά..
Ακολουθεί το κεφάλαιο που ο Μικρός Πρίγκιπας γνωρίζει την αλεπού και μαθαίνει τι σημαίνει εξημέρωση, από το βιβλίο "ο Μικρός Πρίγκιπας" του Antoine de Saint-Exupéry.
21 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ XXI / XXVII

ΚΕΦΑΛΑΙΟ XXI

Τότε ήταν που εμφανίστηκε η αλεπού.

- «Καλημέρα», του είπε η αλεπού.

- «Καλημέρα», απάντησε ευγενικά ο μικρός πρίγκηπας, που γύρισε αλλά δεν είδε κανέναν.

- «Εδώ είμαι...», είπε η φωνούλα, «...κάτω απ' τη μηλιά».

- «Τι είσαι εσύ;», ρώτησε ο μικρός πρίγκηπας. «Είσαι πολύ όμορφη...»

- «Είμαι μια αλεπού», του αποκρίθηκε εκείνη.

- «Έλα να παίξεις μαζί μου», της πρότεινε ο μικρός πρίγκηπας. «Είμαι τόσο πολύ λυπημένος...».

- «Δε μπορώ να παίξω μαζί σου», του είπε η αλεπού. «Δεν είμαι εξημερωμένη».

- «Α! Συγγνώμη...» ψέλλισε ο μικρός πρίγκηπας. Αλλά, σκεπτόμενος για λίγο, προσέθεσε: - «Τι σημαίνει "εξημερώνω";»

- «Δεν πρέπει να είσαι από 'δω...» του είπε η αλεπού, «Τι ψάχνεις να βρεις;»

«Ψάχνω να βρω τους ανθρώπους», είπε ο μικρός πρίγκηπας. «Τι σημαίνει "εξημερώνω";»

- «Οι άνθρωποι...», είπε η αλεπού, «...έχουν τουφέκια και βγαίνουν για κυνήγι. Είναι πολύ ενοχλητικό! Επίσης έχουν κοτόπουλα. Μόνο αυτό τους ενδιαφέρει. Εσύ ψάχνεις για κοτόπουλα;»

- «Όχι,...», είπε ο μικρός πρίγκηπας. «...ψάχνω για φίλους. Τι σημαίνει "εξημερώνω";»

- «Είναι κάτι που 'χει περάσει στη λήθη. Σημαίνει "Δημιουργώ δεσμούς"...»

- «Δημιουργώ δεσμούς;»

- «Έτσι ακριβώς», είπε η αλεπού. "Για μένα είσαι τώρα, μόνο ένα αγοράκι, ολόιδιο ανάμεσα σε εκατό χιλιάδες αγόρια. Και δε σ' έχω ανάγκη. Και ούτε εσύ μ' έχεις ανάγκη. Για σένα δεν είμαι παρά μια αλεπού, ολόιδια ανάμεσα σ' εκατό χιλιάδες αλεπούδες. Αν με εξημέρωνες όμως, θα είχαμε ανάγκη ο ένας τον άλλο. Θα είσαι για μένα μοναδικός στον κόσμο. Και θα είμαι για σένα μοναδική στον κόσμο..."
- «Αρχίζω να καταλαβαίνω», είπε ο μικρός πρίγκηπας. «Υπάρχει ένα λουλούδι... νομίζω ότι μ' έχει εξημερώσει...».

- «Είναι πιθανό», είπε η αλεπού. «Στη Γη βλέπει κανείς πολλά και διάφορα...».

- «Α! Δεν ήταν στη Γη», είπε ο μικρός πρίγκηπας.

Η αλεπού φάνηκε να παραξενεύεται: - «Σε άλλο πλανήτη;»

- «Ναι».

-«Υπάρχουν κυνηγοί σ' αυτόν τον πλανήτη;»

- «Όχι»

- «Αυτό είναι ενδιαφέρον! Κοτόπουλα υπάρχουν;»

- «Όχι».

- «Τίποτα δεν είναι τέλειο...», αναστέναξε η αλεπού. Μα επέστρεψε στην αρχική της ιδέα: - «Η ζωή μου είναι μονότονη. Εγώ κυνηγώ τα κοτόπουλα κι' οι άνθρωποι κυνηγούν εμένα. Όλα τα κοτόπουλα είναι ίδια κι' όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι. Οπότε βαριέμαι κάπως. Αν όμως με εξημέρωνες, η ζωή μου θα γέμιζε φως. Θα ξεχώριζα τον ήχο από τα βήματά σου. Τα βήματα των άλλων θα μ' έκαναν να κρύβομαι μες τη γη. Τα δικά σου θα με καλούσαν έξω απ' το λαγούμι μου, σα γλυκιά μουσική. Κι' ακόμα...δες! Βλέπεις πέρα, εκεί, τα χωράφια με το σιτάρι; Εγώ δεν τρώω ψωμί. Το σιτάρι για μένα δεν έχει αξία. Και τα χωράφια με το σιτάρι δε μου θυμίζουν τίποτα. Κι' αυτό είναι λυπηρό! Εσύ όμως έχεις ξανθά μαλλιά. Κι αυτό θα είναι υπέροχο, όταν θα μ' έχεις εξημερώσει! Το σιτάρι που είναι ξανθοκίτρινο θα μου θυμίζει εσένα. Και θ' αγαπώ το θρόισμα του ανέμου μέσα απ' τα στάχυα...». Η αλεπού έμεινε για ώρα να κοιτάζει αμίλητη το μικρό πρίγκηπα, μέχρι που του είπε:- «Σε παρακαλώ... εξημέρωσε με!».

- «Το θέλω πολύ...», απάντησε ο μικρός πρίγκηπας, «...αλλά δεν έχω πολύ χρόνο. Έχω να γνωρίσω νέους φίλους και να μάθω πολλά νέα πράγματα».

- «Όσα γνωρίζει κανείς, είναι όσα έχει εξημερώσει», είπε η αλεπού. «Οι άνθρωποι δεν έχουν πια το χρόνο να καταλάβουν τίποτε, πραγματικά. Αγοράζουν μόνο διάφορα πράγματα - έτοιμα όλα - από τους εμπόρους. Μιας και δεν υπάρχει όμως κανένας έμπορος που να πουλά φίλους, οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον πραγματικούς φίλους. Αν θέλεις ένα φίλο, εξημέρωσε με!».

- «Τι πρέπει να κάνω;», ρώτησε ο μικρός πρίγκηπας.

- «Θα πρέπει να έχεις μεγάλη υπομονή», απάντησε η αλεπού. «Θα κάθεσαι στην αρχή λίγο πιο μακριά από μένα, κάπως έτσι, στο χορτάρι. Εγώ θα σε κοιτώ με την άκρη του ματιού μου κι εσύ δε θα λες τίποτε. Τα λόγια είναι πολλές φορές πηγή παρεξηγήσεων. Κάθε μέρα όμως, θα έρχεσαι να καθίσεις και λίγο πιο κοντά...

Την επόμενη μέρα, ο μικρός πρίγκηπας ξαναγύρισε εκεί.

- «Θα ήταν πιο καλά, να έρχεσαι πάντα την ίδια ώρα», είπε η αλεπού. «Αν εσύ έρχεσαι - για παράδειγμα - στις τέσσερις το απόγευμα, εγώ από τις τρεις θα αρχίσω να νοιώθω ευτυχισμένη. Κι όσο η ώρα θα πλησιάζει, τόσο περισσότερο ευτυχισμένη θα νοιώθω. Κι όταν θα σημαίνει τέσσερις, εγώ θα είμαι πια ανήσυχη απ' την ανυπομονησία μου· θα 'χω ανακαλύψει το τίμημα της ευτυχίας! Αν όμως εσύ έρχεσαι άλλη ώρα κάθε φορά, δε θα ξέρει η καρδιά μου πότε να σε λαχταρήσει... πρέπει να έχουμε το τελετουργικό μας».

- «Τι είναι το "τελετουργικό";», ρώτησε ο μικρός πρίγκηπας.

- «Είναι κάτι που 'χει περάσει στη λήθη», απάντησε η αλεπού. «Είναι αυτό που κάνει μια μέρα να ξεχωρίζει από τις άλλες μέρες και μια ώρα να ξεχωρίζει από τις άλλες ώρες. Οι κυνηγοί - για παράδειγμα - έχουν ένα τελετουργικό. Κάθε Πέμπτη στήνουν χορό με τις κοπέλες του χωριού. Κι' έτσι η Πέμπτη είναι μια μέρα καταπληκτική! Πηγαίνω άνετα περίπατο ακόμα και μέχρι τ' αμπέλια. Αν οι κυνηγοί πήγαιναν για χορό οποτεδήποτε - χωρίς πρόγραμμα - όλες οι μέρες θα ήταν ίδιες και δε θα είχα ούτε λεπτό ξεκούρασης».

Κι' έτσι ο μικρός πρίγκηπας εξημέρωσε την αλεπού. Κι' όταν άρχιζε να πλησιάζει η ώρα του αποχωρισμού, η αλεπού είπε: - «Α!...Θα κλάψω...»

- «Εσύ φταις...», είπε ο μικρός πρίγκηπας, «...εγώ δεν ήθελα καθόλου το κακό σου, αλλά εσύ ήθελες να σ' εξημερώσω...». - «Μα και βέβαια», είπε η αλεπού.

- «Μα αφού θα κλάψεις!», παραξενεύτηκε ο μικρός πρίγκηπας.

- «Μα και βέβαια», επανέλαβε η αλεπού.

- «Άρα λοιπόν δεν κέρδισες τίποτε!»

- «Κι' όμως κέρδισα...», είπε η αλεπού, «...κέρδισα απ' το ξανθοκίτρινο χρώμα του σταριού». Και μετά, είπε:

- «Πήγαινε να ξαναδείς τα τριαντάφυλλα. Θα καταλάβεις ότι το δικό σου είναι μοναδικό σ' ολόκληρο τον κόσμο. Να γυρίσεις για να πούμε αντίο κι' εγώ θα σου κάνω δώρο ένα μυστικό». Ο μικρός πρίγκηπας πήγε για να ξαναδεί τα τριαντάφυλλα.

- «Δε μοιάζετε καθόλου στο τριαντάφυλλο μου· ακόμα δεν είστε τίποτε...», τους είπε. «Κανένας δε σας έχει εξημερώσει και δεν έχετε εξημερώσει κανέναν. Είστε όπως ήταν άλλοτε η αλεπού μου. Ήταν μια αλεπού ολόιδια ανάμεσα σ' εκατό χιλιάδες άλλες αλεπούδες. Όμως τώρα πια έγινε φίλη μου και γι' αυτό είναι μοναδική σ' ολόκληρο τον κόσμο». Και τα τριαντάφυλλα ένιωσαν ντροπή μ' αυτά τα λόγια. - «Είστε όμορφα, μα είστε κενά», τους είπε ακόμα. «Κανείς δε θα μπορούσε να πεθάνει για σας. Ένας τυχαίος περαστικός βέβαια, ίσως να πίστευε ότι το δικό μου τριαντάφυλλο είναι ίδιο μ' εσάς. Εκείνο όμως, είναι - από μόνο του - πιο σημαντικό απ' ότι είστε όλα εσείς μαζί, γιατί εκείνο είναι αυτό που το πότισα. Γιατί εκείνο είναι αυτό που το προφύλαξα απ' τον άνεμο. Γιατί εκείνο είναι αυτό που το καθάρισα απ' τις κάμπιες (εκτός από δυο - τρεις ίσως, για να γίνουν πεταλούδες). Γιατί εκείνο είναι αυτό που το άκουσα να παραπονιέται ή να κομπάζει ή ακόμα και να μένει αμίλητο μερικές φορές. Γιατί εκείνο είναι το τριαντάφυλλο μου».

Και μ' αυτά τα λόγια, ξαναγύρισε στην αλεπού: - «Αντίο», της είπε...

- «Αντίο», είπε η αλεπού. «Να το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό: Μόνο με την καρδιά μπορείς να δεις καθαρά. Την ουσία τα μάτια δεν τη βλέπουν».

- «Την ουσία τα μάτια δεν τη βλέπουν...», επανέλαβε κι ο μικρός πρίγκηπας για να το θυμάται. - «Ο χρόνος που αφιέρωσες στο τριαντάφυλλο σου είναι που το κάνει τόσο σημαντικό».

- «Ο χρόνος που αφιέρωσα στο τριαντάφυλλο μου...», επανέλαβε κι ο μικρός πρίγκηπας για να το θυμάται. - «Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει αυτή την αλήθεια», είπε η αλεπού. «Εσύ όμως δεν πρέπει να την ξεχάσεις. Γίνεσαι υπεύθυνος, για πάντα, γι' αυτό που έχεις εξημερώσει. Είσαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλο σου...».

- «Είμαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλο μου...», επανέλαβε κι ο μικρός πρίγκηπας για να το θυμάται.
Πηγή του αποσπάσματος του Μικρού Πρίγκιπα: www.lingq.com

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

A Gift of Inspiration by goatt_88: The Little Prince and the Fox at Our School

Sometimes the walls of a school cease to be empty surfaces and become living organisms. As if they breathe, as if they have something to say. This is exactly what happened at our school, thanks to goatt_88 — the now well-known street artist Yiannis Papakatsikas — who created a mural of unique value: the Little Prince embracing the Fox, inspired by the classic work of Antoine de Saint-Exupéry.

This is not just an image, but a moment of eternal friendship, love, and understanding. The artist dedicated his vacation, many hours of his personal time, and for an entire week worked tirelessly to leave this gift for our students. And all this without asking for anything in return — only out of love for art and faith in its power.

The choice of theme is not accidental. The dialogue between the Little Prince and the Fox, where the value of connection and true friendship emerges, is perhaps the most beloved chapter of the book:
"If you want a friend, tame me… It is only with the heart that one can see rightly. What is essential is invisible to the eye."

These words carry special meaning in a school environment. They remind all of us — students, teachers, parents — that education is not only about knowledge, but also about relationships, emotions, and bonds. It is taming through patience and companionship, it is understanding the other, it is acceptance, it is being there for one another.

From today, the empty walls are no longer empty. They have a voice, they have a soul. Those who already love the Little Prince will be touched. Those who do not yet know him may pause for a moment and wonder: “Who is this child embracing a fox?” And thus a journey will begin.

For all these reasons, we feel the need to say a big thank you to the artist. goatt_88, thank you! For your talent, for the colors you brought, for your effort and your love, for the gift you left to our students, and for the message you left upon our walls.

A message that will not fade with time:

to see with the heart…

Δευτέρα 25 Αυγούστου 2025

Ένα πολύ ενδιαφέρον debate με αφορμή την προτομή του Rudolf Herzog

Ένα πολύ ενδιαφέρον debate με αφορμή την προτομή του Rudolf Herzog
Ένα μνημείο αφορμή για δημόσιο διάλογο.
Τις τελευταίες μέρες τοποθετήθηκε η προτομή του Γερμανού Αρχαιολόγου Rudolf Herzog, έργο του Κώου Αντώνη Χατζημιχαήλ, δίπλα σ' αυτήν του Κώου φυσιοδίφη Ιάκωβου Ζαρράφτη. Σ' αυτούς τους δύο χρωστάει η Κως το Ασκληπιείο. 
Ο Rudolf Ludwig Friedrich Herzog (1871–1953) ήταν Γερμανός αρχαιολόγος, κλασικός φιλόλογος και ιστορικός της ιατρικής. Γεννήθηκε στις 31 Αυγούστου 1871 και πέθανε στις 11 Μαρτίου 1953. Ήταν εκείνος που ανακάλυψε και διεξήγαγε ανασκαφές στο Ασκληπιείο της Κω, περίπου μεταξύ 1900–1907, με αξιοσημείωτο και διαρκές επιστημονικό αποτύπωμα, καθώς το Ασκληπιείο της Κω θεωρείται από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές τοποθεσίες στην Κω, αλλά και της Ελλάδας, -ίσως-και του κόσμου. Οι ανασκαφές ήταν σημαντικές για την κατανόηση της ιστορίας του τόπου και της αρχαίας ιατρικής. Το 1903, ο Ιάκωβος Ζαρράφτης προσελήφθη ως εργάτης του Γερμανού καθηγητή Αρχαιολογίας Herzog και συνέβαλε ουσιαστικά στην ανακάλυψη του Ασκληπιείου, αλλά όλα τα credits τα πήρε ο Herzog.
Ωστόσο, υπάρχει ένα πολιτικά βαρύ στοιχείο: Σύμφωνα με έρευνα που εύκολα μπορεί να γίνει από τον καθένα στο διαδίκτυο, αλλά και μέσω AI, πολίτες της Κω διαμαρτυρήθηκαν για την τοποθέτηση της προτομής, καθώς ο Herzog ήταν μέλος του Ναζιστικού Κόμματος (NSDAP).

Το ηθικό και ιστορικό debate για την τοποθέτηση της προτομής:
  • Από τη μία, η προτομή τιμά και αναγνωρίζει το σπουδαίο αρχαιολογικό του έργο, τη συμβολή του στην αποκάλυψη ενός εξαιρετικά σημαντικού μνημείου.
  • Από την άλλη, η συμμετοχή του στο Ναζιστικό Κόμμα εγείρει ερωτήματα ηθικής και συμβολισμών: μήπως αποδίδεται τιμή σε κάποιον που συνδέεται με ένα εγκληματικό καθεστώς;

1. Διαχωρισμός έργου και ιδεολογίας
Πολλοί υποστηρίζουν ότι μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα επιστημονικό έργο χωρίς να εγκρίνουμε τις πολιτικές προτιμήσεις του ατόμου. Το σύνολο της προσφοράς του Herzog στην αρχαιολογία παραμένει σημαντικό, ανεξάρτητα από τις πολιτικές του δράσεις. Σκεφτείτε ότι χωρίς αυτόν, πιθανά δεν θα υπήρχε το Ασκληπιείο.

2. Συμβολισμός και δημόσιος χώρος
Η παρουσία ενός μνημείου στον δημόσιο χώρο δεν είναι απαραίτητα αβλαβής: στέλνει μηνύματα για το ποιοι θεωρούνται ήρωες ή πρότυπα. Για πολλούς, κάποιος που ανήκε στο Ναζιστικό Κόμμα — ακόμη κι αν σημαντικός επιστημονικά — δεν είναι κατάλληλος να τιμάται με μνημείο.

Επιτρέψτε μου να δώσω ένα παράδειγμα:
Αγαπάμε ένα ποίημα για την ίδια την τέχνη ή για το βιογραφικό του δημιουργού τους? Ένα από τα πιο αγαπημένα μου ποιήματα είναι το "If" του Rudyard Kipling (1865–1936), το οποίο δίδασκα για πάρα πολλά χρόνια και στην τάξη. Πρόσφατα έμαθα ότι ο Kipling είχε απόψεις που σήμερα θεωρούνται ρατσιστικές, και επειδή οι ιδέες του για «ανωτερότητα φυλών» και «αποστολή της αυτοκρατορίας» θυμίζουν σε σημεία τη ρητορική που υιοθέτησαν οι Ναζί κάποιοι ταυτίζουν (λανθασμένα) τον ίδιο με τον ναζισμό. Να πάψω να διδάσκω το ποίημα αυτό, που αν το αποκόψεις από τον δημιουργό του και το διαβάσεις απλά σαν ένα ποίημα, συγκινεί κάθε φορά που διαβάζεται? Ειδικά όταν μιλάμε για 100 χρόνια πριν? 
Το ζήτημα αφορά πώς διαχειριζόμαστε την ιστορία, την τέχνη, την αρχαιολογία: τι κρατάμε, τι αφαιρούμε, και πώς το παρουσιάζουμε ώστε να διατηρείται η μνήμη χωρίς έπαινο σε αμφιλεγόμενα στοιχεία. Επίσης, είναι περίεργο να κρίνουμε τις αντιλήψεις του 1900 με τα δεδομένα του σήμερα. Είναι προφανές ότι η προτομή τοποθετήθηκε γιατί ο Herzog ανακάλυψε το Ασκληπιείο. Για τον ίδιο λόγο, ο Δήμος Κω του αφιέρωσε και σχετική Οδό. Για τον ίδιο λόγο αναφέρεται σε όλα τα βιβλία που αφορούν στην ιστορία της Κω. 
Παρ' όλα αυτά δεν είναι το ίδιο να διαβάζουμε ένα ποίημα κάποιου με του οποίου τις απόψεις δεν συμφωνούμε, και άλλο να στήνουμε ένα μνημείο του σε περίοπτη θέση.
Έχει, όμως, τεράστιο ενδιαφέρον, να αποφανθούν ειδικοί επί του θέματος, ιστορικοί και αρχαιολόγοι.

*Να σημειωθεί ότι η προτομή φτιάχτηκε πριν 15 χρόνια και, άγνωστο σε μένα γιατί, παρέμεινε σε μία αποθήκη, ίσως γιατί "γνώριζε" πως θα δημιουργούσε τεράστια αντιπαράθεση με την τοποθέτησή της.
Άραγε τι θεωρείτε σωστό να γίνει?
  • να διατηρηθεί η προτομή ως έχει?
  • να αφαιρεθεί η προτομή?
  • να διατηρηθεί με κριτική τεκμηρίωση (π.χ να συνοδεύεται από επεξηγηματική πινακίδα ή περιγραφή που να αναφέρει μεν το σημαντικό εύρημα του Ασκληπιείου, αλλά και τη συμμετοχή του σε ένα αποδοκιμασμένο καθεστώς, έτσι, ώστε το μνημείο να λειτουργεί και εκπαιδευτικά και ως αφορμή δημόσιου διαλόγου)?
  • ή να δημιουργήσει κάποιο άλλο, πιο ουδέτερο σύμβολο για τον επιστημονικό ρόλο του, αν υπάρχει ευρύτερη συμφωνία ότι δεν πρέπει να τον τιμούμε συμβολικά λόγω της ιδεολογίας του?
φωτογραφίες: Sophia Karagianni
με πληροφορίες από Wikipedia και chatgpt

Σάββατο 23 Αυγούστου 2025

ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ, ΠΛΑΤΑΝΙ

ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ, ΠΛΑΤΑΝΙ
Μπροστά ακριβώς από τον ενοριακό Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου και του Αρχάγγελου Γαβριήλ στο Πλατάνι της Κω βρίσκεται το Ιερό παρεκκλήσιο του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, το οποίο γιορτάζει στις 24 Αυγούστου.
Όταν ο π. Αναστάσιος Γιώτης (απ΄όταν ήταν 14 ετών) είδε αυτό το μεγάλο δέντρο, του θύμισε το δέντρο που είχαν κρεμάσει τον Άγιο Κοσμά, κι έτσι κάτω από αυτό θέλησε να φτιάξει το εκκλησάκι του Κοσμά του Αιτωλού .
Παραμονή της γιορτής, ψάλλεται εσπερινός και ακολουθεί μεγάλο πανηγύρι.

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:
SAINT KOSMAS OF AETOLIA, PLATANI
Directly in front of the parish Church of Saint Athanasios and Archangel Gabriel in Platani, Kos, stands the chapel of Saint Kosmas of Aetolia, which is celebrated on August 24.
When Father Anastasios Giotis (from the time he was 14 years old) saw this large tree, it reminded him of the tree on which Saint Kosmas was hanged, and so beneath it he wished to build the chapel of Saint Kosmas of Aetolia.
On the eve of the feast, vespers are chanted, followed by a large festival.

Παρασκευή 22 Αυγούστου 2025

Τα Δωδεκάνησα είναι υπέροχα και ΔΕΝ είναι δώδεκα

Τα Δωδεκάνησα είναι υπέροχα και ΔΕΝ είναι δώδεκα
Σκέφτηκα να συγκεντρώσω όλες τις φωτογραφίες που τραβώ στα νησιά που επισκέπτομαι, και να φτιάχνω βιντεάκια, αρχικά για να είναι πιο εύκολα προσβάσιμο το υλικό σε μένα και δευτερευόντως για να γνωρίσετε όλα τα Δωδεκάνησα μέσα από τα μάτια μου. Ο στόχος είναι να φτιάξω βιντεάκια για όλα τα Δωδεκάνησα, -κατοικημένα και ακατοίκητα- που έχω πάει και που κοντεύουν -μέχρι στιγμής τα πενήντα (50). 

Καστελλόριζο & Νησάκι Αγίου Γεωργίου: Δωδεκάνησα 1 & 2:



Αγαθονήσι, Νησίδα Νερονήσι, Νησίδα Κατσαγάνι: Δωδεκάνησα 3, 4 & 5

ΑΡΚΙΟΙ ( ή Αρκοί): Δωδεκάνησο Νο 6


ΚΑΛΥΜΝΟΣ:
Δωδεκάνησο Νο 7

Λέβιθα: Δωδεκάνησο Νο 8:

Ρω : Δωδεκάνησο Νο 9:

Τήλος : Δωδεκάνησο Νο 10:

Αστυπάλαια: Δωδεκάνησο Νο 11:

Πλάτη: Δωδεκάνησο Νο 12: 

Λέρος: Δωδεκάνησο Νο 13:

Γυαλί: Δωδεκάνησο Νο 14

Κανδελιούσσα & Περγούσα: Δωδεκάνησα 15 & 16

Πάτμος: Δωδεκάνησο Νο 17

Κάσος: Δωδεκάνησο Νο 18

Σύρνα: Δωδεκάνησο Νο 19

Νίσυρος: Δωδεκάνησο Νο 20 (μέρος 1ο)

Μαράθι: Δωδεκάνησο Νο 21

Άγιος Αντώνιος: Δωδεκάνησο Νο 22

Λειψοί: Δωδεκάνησο Νο 23 (μέρος 1ο)

(η λίστα ανανεώνεται...)
  
και τα vlogs: ΛΕΙΨΟΙ, ΝΙΣΥΡΟΣ, ΤΕΛΕΝΔΟΣ, ΠΕΡΓΟΥΣΑ




Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Πέμπτη 21 Αυγούστου 2025

ΔΡΟΜΟΙ ΚΩΩΝ

ΔΡΟΜΟΙ ΚΩΩΝ
Σκέφτηκα να γράψω ένα άρθρο στο οποίο θα αναφέρω όλες τις οδούς της πόλης της Κω αλλά και των χωριών που έχουν την ονομασία Κώων, που είναι δηλαδή αφιερωμένες σε Κώους επιφανείς. Κώους της αρχαιότητας και Κώους της σύγχρονης Ιστορίας. Ήμουν σίγουρη ότι πάνω από τους μισούς δεν θα τους ήξερα, ή θα ήξερα το όνομα αλλά όχι το έργο τους.
Έτσι, πήραμε τον χάρτη με τη φίλη μου την Κλεοπάτρα κι αρχίσαμε να μετράμε τους "σίγουρους" Κώους. Θα κάνω την αρχή με τους πρώτους 26 και μετά ο κατάλογος θα ανανεώνεται, και μάλλον θα υπάρξει και μέρος δεύτερο, αφού σίγουρα οι αναγνώστες θα μου υποδείξουν πολλές οδούς ακόμη.

1. Οδός Ιπποκράτους
Ο Ιπποκράτης, γεννήθηκε στην Κω το 460 π.Χ. και ανήκε στον ενδοξότατο κλάδο των Ασκληπιαδών. Σύμφωνα με την παράδοση, εκ πατρός (ιατρού Ηρακλείδη) καταγόταν από τον θεό της ιατρικής Ασκληπιό και εκ μητρός (Φαιναρέτης) από τον ήρωα της Ελληνικής Μυθολογίας Ηρακλή. Ήταν προικισμένος με μεγάλη εργατικότητα και ροπή για μάθηση και σπούδασε ιατρική στο φημισμένο Ασκληπιείο της Κω. Αφού εκπαιδεύτηκε στην ιατρική, ο Ιπποκράτης άρχισε να ασκεί στην Κω το επάγγελμα του ιατρού.
*επίτηδες συμπεριέλαβα τις δύο διαφορετικές μεταγραφές της οδού Ιπποκράτους από τα ελληνικά στα αγγλικά, στο τέλος του άρθρου θα εξηγήσω την άποψή μου για το αν θα έπρεπε να είναι Ippokratous, Hippokratous, Hippocratous ή Hippoctates Street, θέμα που μας έχει απασχολήσει πολύ. 

2. Οδός Επιχάρμου
Ο Επίχαρμος (5ος π.Χ. αι.) ήταν κωμωδιογράφος και φιλόσοφος από την Κω. Αναδείχθηκε ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές της αρχαίας Ελλάδας.
Από μικρή ηλικία μετανάστευσε στις Συρακούσες ενώ έζησε και στη Σικελία. Ελάχιστα έργα του έχουν διασωθεί, όχι ολόκληρα, και αυτά από άλλους συγγραφείς όπως ο Διογένης ο Λαέρτιος, ο Πλάτων κ.α.
Για τον τόπο γέννησής του ερίζουν πολλές πόλεις, Ο Διογένης ο Λαέρτιος αναφέρει ότι γεννήθηκε στην Αστυπάλαια της Κω.

3. Οδός Αρίστωνος
Ο Αρίστων ο Κώος ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος του 3ου αιώνα π.Χ. Καταγόταν από την Κω εξ' ου και η επονομασία του. Κατατάσσεται στους περιπατητικούς φιλοσόφους της αρχαιότητας και υπήρξε μαθητής του φιλόσοφου Αρίστωνα του Κείου.

4. Οδός Χαρμύλου
Ο Χαρμύλος είναι ένας μυθικός ήρωας ή βασιλιάς από την Κω, και γενάρχης του γένους των Χαρμυλέων σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία και τοπικές παραδόσεις του νησιού. Στην Κω, υπάρχει και ο τάφος του, που βρίσκεται στον οικισμό του Πυλίου, στην περιοχή που ονομάζεται Χαρμύλι. Ο πανάρχαιος θολωτός οικογενειακός τάφος του ήρωα Χαρμύλου με τις δώδεκα ομοιόμορφα λαξευμένες κρύπτες του είναι ένα ημικυκλικό κτίσμα και ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αρχαιολογικά μνημεία του νησιού. Ο τάφος του ήρωα Χαρμύλου ανάγεται τουλάχιστον στον 3ο π.Χ αιώνα. Σχετική ανάρτησή μου:

5. Οδός Ηρώνδα
Ο Ηρώνδας ή Ηρώδας ανήκει στους ποιητές των Ελληνιστικών χρόνων, για τους οποίους γνωρίζουμε ελάχιστα. Η γενέτειρα και ο τόπος κατοικίας είναι άγνωστα. Ενδείξεις από τα έργα του οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έζησε στα πρώτα 50 χρόνια του 3ου αιώνα π.Χ. Από την διάλεκτο και ορισμένες αναφορές στα ποιήματά του εικάζεται ότι σχετίζεται με το νησί της Κω και πιθανόν με την Αλεξάνδρεια. Γεννήθηκε μάλλον στην Κω, που την εποχή εκείνη είχε στενούς δεσμούς με την Αλεξάνδρεια.

6. Οδός Χάλκωνος
Η παράδοση θέλει την πηγή της Βουρίννας (ελληνιστικής, μάλλον, εποχής) να χτίζεται επί βασιλείας Χάλκωνος. Ο βασιλιάς Χάλκων, απαθανατίζει την περίοδο της βασιλείας του, κατασκευάζοντας κτίσμα γύρω από την πηγή , ενώ κοσμεί την Κω και με άλλα περίλαμπρα έργα. Από την αρχαία παράδοση μαθαίνουμε ότι το νερό της πηγής αυτής ανέβλυσε, αφού ο μυθικός βασιλιάς της Κω, Χάλκωνας, χτύπησε με το πόδι του τον βράχο, τον πίεσε ύστερα με το γόνατο και τον ανάγκασε να υποχωρήσει.

7. Οδός Θεοκρίτου
Ο Θεόκριτος (Συρακούσες 315 π.Χ. - 260 π.Χ.) ήταν ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της Ελληνιστικής εποχής, πρωτοπόρος της βουκολικής ποίησης που άνθισε περίπου τον 3ο π.Χ αιώνα. Λέγεται πως γεννήθηκε στην Κω ή στις Συρακούσες. Θεωρείται επίσης πολύ πιθανό πως έζησε στην Κω, την Αλεξάνδρεια καθώς και στην Αίγυπτο την περίοδο του Πτολεμαίου Β'.

8. Οδός Απελλού
Ο Απελλής υπήρξε ένας από τους πιο γνωστούς Έλληνες ζωγράφους της αρχαιότητας που ήκμασε κατά την πρώιμη Ελληνιστική περίοδο. Ήταν ο ευνοούμενος ζωγράφος του Μ. Αλέξανδρου. Οι αρχαίες πηγές αναφέρουν πως καταγόταν από την Κω ή την Έφεσο, όμως σε όλα τα ξενόγλωσσα κείμενα αναφέρεται ως Apelles of Cos. Πέθανε το 306 π.Χ. στην Κω. Ο Ραφαήλ ενδέχεται να απεικόνισε τον εαυτό του ως τον Απελλή στη «Σχολή των Αθηνών», ενώ ο Σάντρο Μποτιτσέλι βασίστηκε σε έργα του για δύο πίνακές του — τη «Γέννηση της Αφροδίτης» και τη «Συκοφαντία του Απελλή». «Αλλά ήταν ο Απελλής από την Κω, στην εκατοστή δωδέκατη Ολυμπιάδα, που ξεπέρασε όλους τους άλλους ζωγράφους που είτε τον προηγήθηκαν είτε τον διαδέχθηκαν. Μόνος του πρόσφερε περισσότερα στη ζωγραφική απ’ ό,τι όλοι οι άλλοι μαζί, και έφτασε μάλιστα στο σημείο να δημοσιεύσει πραγματείες σχετικά με τις αρχές της τέχνης.»

9. Οδός Κώων Ολυμπιονικών
Αρχαίοι Κώοι ολυμπιονίκες (5)
  • Αριστωνομίδας ο Κώος (1ος αιώνας π.Χ.) ή Αριστονυμίδας, ήταν αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης από την Κω, ο οποίος στέφθηκε νικητής στο αγώνισμα του πεντάθλου κατά τους 177ους (72 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας)
  • Εύδαμος ο Κώος (2ος/1ος αιώνας π.Χ.), ήταν αρχαίος Έλληνας αθλητής με καταγωγή από την Κω, ο οποίος αναφέρεται από τον Ευσέβιο της Καισαρείας στο σύγγραμμά του με τίτλο Παντοδαπή ιστορία πως στέφθηκε ολυμπιονίκης στο αγώνισμα του σταδίου κατά τους 172ους (92 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας. Κατά τον σχολιασμό του ιστορικού Λουίτζι Μορέτι ίσως πρόκειται για τον ίδιο Εύδαμο ο οποίος υπήρξε ναύαρχος της Κω, ωστόσο κάτι τέτοιο είναι αβέβαιο καθώς το όνομα ήταν αρκετά κοινό)
  • Ξενόδικος ο Κώος (γιος του Ξενόμβροτου?, 5ος/4ος αιώνας π.Χ.), ήταν αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης με καταγωγή από την Κω, ο οποίος στέφθηκε νικητής στο αγώνισμα της πυγμαχίας παίδων κατά τους 95ους (400 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας. Ο πατέρας του ο Ξενόμβροτος υπήρξε ολυμπιονίκης στο ιππικό αγώνισμα του κέλη το 420 π.Χ. στην 91η διοργάνωση των αγώνων. Σε μερικές πηγές αναφέρεται και ο ίδιος ως Ξενόμβροτος αντί για Ξενόδικος)
  • Ξενόμβροτος ο Κώος (γιος του Ξενόδικου?, 5ος αιώνας π.Χ.), ήταν αρχαίος Έλληνας ολυμπιονίκης με καταγωγή από την Κω, ο οποίος στέφθηκε νικητής στο ιππικό αγώνισμα του κέλη κατά τους 90ους (420 π.Χ.) ολυμπιακούς αγώνες της αρχαιότητας. Υπήρξε ο πρώτος ολυμπιονίκης από την Κω, ενώ ο γιος του ο Ξενόδικος υπήρξε ολυμπιονίκης στην πυγμαχία παίδων το 400 π.Χ
  • Φιλίνος ο Κώος ιος του Ηγέπολη, ήταν Ολυμπιονίκης στο αγώνισμα του σταδίου (192 μέτρα) και του διαύλου (δύο στάδια). Την πρώτη του νίκη κατέκτησε στην 128η Ολυμπιάδα το 268 π.Χ. σε ηλικία περίπου 14 ετών στον δρόμο του σταδίου. Το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς (268 π.Χ.) κερδίζει στον Ισθμό στο ίδιο αγώνισμα. Στην 129η Ολυμπιάδα το 264 π.Χ. νικά πάλι και στεφανώνεται Ολυμπιονίκης στο στάδιο και στο δίαυλο. Στην 130η Ολυμπιάδα το 260 π.Χ. ήταν πάλι νικητής και Ολυμπιονίκης στο στάδιο και στο δίαυλο).

10. Οδός Φιλίνου

11. Οδός Αρσενίου
Ο μοναχός Αρσένιος Σκηνούριος, απόγονος πλούσιας οικογένειας της Κω με πολλά κτήματα, επηρέασε με τις πράξεις και τις επιλογές του την πορεία του μοναχισμού στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο. Έζησε κατά τον 11ο αιώνα. Ήταν σύγχρονος του Οσίου Χριστοδούλου και συνέβαλε στο πέρασμά του από το όρος Λάτρος και τα Μικρασιατικά παράλια στο Αιγαίο, όπου ο Όσιος μεγαλούργησε πρώτα στην Κω και έπειτα στην Πάτμο.

12. Οδός Αντ. Ιωαννίδη
Ο Αντώνιος Ιπποκράτη Ιωαννίδης γεννήθηκε στην Κω το 1882. Τις γυμνασιακές του σπουδές τις έκανε στο Πυθαγόρειο Γυμνάσιο της Σάμου και στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπήρξε βοηθός του καθηγητή Νεοκλή Καζάζη. Συνέγραψε και εξέδωσε δύο πραγματείες: «Περί αθανασίας της ψυχής» και «Η ψυχή παρά Πλάτωνι». Διετέλεσε Σχολικός Έφορος και μέλος του Συνεδρίου και του Μικτού Εκκλησιαστικού Δικαστηρίου της Κω. Άσκησε επίσης το δικηγορικό λειτούργημα και εκπροσώπησε τη Μητρόπολη της Κω ως δικαστικός επίτροπος σε πολλές υποθέσεις.

Εκλέχθηκε δήμαρχος της πόλης της Κω για πολλά χρόνια, αλλά παύθηκε από τους Ιταλούς το 1923. Ήταν φλογερός πατριώτης και ζούσε με το όραμα της απελευθέρωσης της Δωδεκανήσου και της ένωσής της με τη Μητέρα Ελλάδα. Επανειλημμένα επέδωσε υπομνήματα και ενωτικά ψηφίσματα προς τις Ιταλικές Αρχές. Το 1907 παντρεύτηκε την Τερψιχόρη, κόρη του Αλεξίου Θωμανάκη και ανιψιά του Οικουμενικού Πατριάρχη Γερμανού Ε΄ Καβακοπούλου, ο οποίος είχε διατελέσει Μητροπολίτης Κω. Ο Αντώνιος Ιππ. Ιωαννίδης πέθανε στο νησί του στις 30 Ιουνίου 1933.


13. Οδός Ζαρράφτη
Ο Ιάκωβος Ζαρράφτης γεννήθηκε το 1853 (ή το 1845 που είναι πιθανότερο) στο Ασφενδιού της Κω. Έζησε φτωχός και άσημος και πέθανε τυφλός κατά τη διάρκεια του μεγάλου σεισμού που ισοπέδωσε την πόλη της Κω ανήμερα του Αγίου Γεωργίου (Κυριακή του Θωμά), 23 Απριλίου 1933, ώρα 08.05, κάτω από τα συντρίμμια της φτωχικής και παμπάλαιας οικίας του μαζί με την κόρη του Ανθούλα, η οποία ήταν μόλις 34 χρόνων. Φωτογραφίζοντας αυτόν τον δρόμο στη Ζια, αλλά και τον αντίστοιχο στην πόλη της Κω, οδηγήθηκα στη ζωή και το έργο του Ιάκωβου Ζαρράφτη, για τα οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ: ΙΑΚΩΒΟΣ ΖΑΡΡΑΦΤΗΣ, ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ.

14. Πλατεία Μανόλη Γκίκα, Μαστιχάρι
Χρειάστηκε να διαβάσω ολόκληρο το βιβλίο "Ο γιος της μαμμής" του Ηρακλή Καραναστάση (ΑΘΗΝΑ-1978) για να μάθω τις λεπτομέρειες της συγκλονιστικής ζωής του Μανόλη Γκίκα και της οικογένειάς του. Σύμφωνα μ' αυτό γεννήθηκε στον Γέροντα κάπου στο 1860. Όταν ήταν 15-16 χρονών, κάπου στα 1875 ήρθαν στην Κω με τη χήρα μάνα του, την Αγγελική και τα δυο του αδέρφια, τον Γιώργο και τον Νικολιό. Εγκαταστάθηκαν στην Αντιμάχεια, κι ο Μανόλης -πανέξυπνος και εργατικός κατάφερε να γίνει έμπορος τρανός και μετά από πολλές ατυχίες και δυσκολίες να παντρευτεί για τρίτη φορά την αγαπημένη του Μαρία το 1897, που του χάρισε 9 παιδιά (έζησαν τα 6 απ' αυτά). Οι εμπορικές του επιχειρήσεις άνθιζαν ολοένα και περισσότερο είτε ασχολιόταν με την καπνοκαλλιέργεια ή με την παραγωγή κρασιού και ρακής. Ήταν ο πρώτος στην Κω που δοκίμασε κι έβγαλε ρακή από τα σύκα και τα χαρούπια γιατί τα έβρισκε φτηνότερα και επικερδέστερα.
Πρώτος αυτός έφερε το πρώτο αμάξι από τη Ρόδο, το μετέτρεψε σε λεωφορείο και ανέλαβε την εξυπηρέτηση της γραμμής Χώρα-Αντιμάχεια. Ο άνθρωπος, λοιπόν, που ξεκίνησε από σκαφτιάς, εργάτης στους γεωργούς, ορφανός και πάμφτωχος μέσα σε λίγα χρόνια έγινε από γυρολόγος και ψιλικατζής του ποδαριού, μεγαλέμπορος και καταστηματάρχης. Καπνοκαλλιεργητής και καπνέμπορος, οινοποιός και κρασέμπορος, αυτοκινητιστής και λεωφορειούχος. Και το σπουδαιότερο. Οραματιστής, ιδρυτής και οικιστής του Μαστιχαρίου. Αγόρασε στην αρχή μια έκταση από την Τουρκική κυβέρνηση κι έχτισε το πρώτο σπίτι-αποθήκη για τις δουλειές του. Όλοι τον κορόιδευαν που αγόραζε την έρημη και κατάξερη έκταση, όμως εκείνος έβλεπε μπροστά κι αγόρασε ΟΛΗ την περιοχή 150 στρέμματα περίπου. Όλοι τον πέρασαν για τρελό κι ανισόρροπο. Μετά, όμως, τον φοβερό σεισμό του Φεβ.1926 που κατέστρεψε την Αντιμάχεια, έφερε και εγκατέστησε στο Μαστιχάρι, ΔΩΡΕΑΝ, 20 φτωχές και άστεγες οικογένειες που δέχτηκαν να τον ακολουθήσουν. Τους έφτιαξε παράγκες και μικρόσπιτα και τους τα μεταβίβασε για να τα κατοικήσουν. Το 1928 δωρίζει το οικόπεδο στο χωριό και χτίζει την "Κοίμηση της Θεοτόκου" (Παναγία το προσκύνημα, όπου μπορείτε να δείτε και τον τάφο του). Έχτισε και το σχολείο, το οποίο λειτούργησε το 1951. Πέθανε πλήρης ημερών το 1953. (το βιβλίο για τη ζωή του Μανόλη Γκίκα μου χάρισε ο δισέγγονός του και φίλος μου Γιάννης Γκίκας)

15. Οδός Γ. Παπαθεοφάνους
Ο Γαβριήλ Παπαθεοφάνους (1901-1963), του οποίου η προτομή βρίσκεται δεξιά της εισόδου του 1ου ΓΕΛ Κω, διετέλεσε Γυμνασιάρχης του Ιπποκρατείου Γυμνασίου Κω (1946-1962). Μετά τον σεισμό του 1933, ο οποίος συγκλόνισε και ισοπέδωσε το νησί, οι Ιταλικές αρχές κατοχής υποβίβασαν το Ιπποκράτειο Γυμνάσιο σε Hμιγυμνάσιο και μεταστεγάστηκε στο κτίριο της Μητροπολιτικής κατοικίας, στην οδό Ιπποκράτους, ενώ καθήκοντα διευθυντή ανέλαβε ο Κώος φιλόλογος Γαβριήλ Παπαθεοφάνους. 
Το σχ. έτος 1945-46, το Υπουργείο Παιδείας συγκρότησε στην Αθήνα Επιτροπή με πρόεδρο το Δωδεκανήσιο καθηγητή Μιχαήλ Βολονάκη για να επανδρώσει τα σχολεία της Δωδ/σου με προσωπικό. Ο Βολονάκης ανέθεσε στον Κώο φιλόλογο Γαβριήλ Παπαθεοφάνους το δύσκολο έργο της επάνδρωσης και επαναλειτουργίας του σχολείου. Μ΄ αυτόν τον τρόπο ορίσθηκαν ο πρώτος γυμνασιάρχης και οι πρώτοι καθηγητές, που είχαν την τιμή να διδάξουν στο Ιπποκράτειο Γυμνάσιο μετά την απελευθέρωση και αυτοί ήταν: Παπαθεοφάνους Γαβριήλ (Φιλόλογος-Γυμνασιάρχης), Καμπουράκης Νικόλαος (Μαθηματικός), Ζήκας Αφεντούλης (Φιλόλογος), Σταματιάδου Ευαγγελία (Φιλόλογος), Αυγουλά Δέσποινα (Μαθηματικός), Χατζηβασιλείου Νικόλαος (Γαλλικών), Μαυρουδής Ηρακλής (Θεολόγος) και Παπαμιχαήλ Μιχαήλ (Γυμναστής). Με κίνδυνο της ζωής τους έφθασαν στο νησί με ένα παλιό οχηματαγωγό του στόλου τον Απρίλιο του 1946. Έτσι μετά από επτά χρόνια το Ιπποκράτειο επαναλειτουργεί με 45 μαθητές. Στεγάζεται στην αριστερή πτέρυγα του σημερινού Σχολικού Συγκροτήματος του 7ου Δημοτικού, στην οδό Κοραή με διευθυντή και πάλι τον Γαβριήλ Παπαθεοφάνους.

16. Οδός N. Χατζηβασιλείου
Ο Νικόλαος Χατζηβασιλείου, που αναφέρεται πιο πάνω ως ένας από τους λίγους πρώτους καθηγητές που είχαν την τιμή να διδάξουν στο Ιπποκράτειο Γυμνάσιο μετά την απελευθέρωση (1945-46) αλλά και στο βιβλίο της Ιστορίας της Κω του αείμνηστου Β. Χατζηβασιλείου, υπήρξε καθηγητής φιλόλογος της γαλλικής και ελληνικής γλώσσας και αρχιγραμματέας της πρώτης δημαρχίας Κω μετά την Ενσωμάτωση.

17. Οδός Νικολάου Ζάρακα, Πυλί
Ο Νικόλαος Ζάρακας γεννήθηκε στο Πυλί της Κω το 1908 και πέθανε το 1983. Το 1926 αποφοίτησε από το Νικηφόρειο Γυμνάσιο Καλύμνου και τον ίδιο χρόνο διορίστηκε δάσκαλος στο Λαγούδι, ενώ τα υπόλοιπα χρόνια της σταδιοδρομίας του εργάστηκε στο Δημοτικό Σχολείο Πυλίου. Το 1942 αποπέμφθηκε από τις Ιταλικές αρχές από την υπηρεσία του για λόγους εθνικούς και επαναδιορίστηκε το 1944. Ήταν απόφοιτος του Ιταλικού Διδασκαλείου Ρόδου και μετεκπαιδευθείς στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ρόδου μετά την ενσωμάτωση. Επαινέθηκε και βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 1954 και 1961 για τη Λαογραφική Συλλογή του με τίτλο «Λαογραφικά κειμήλια» .Τέσσερις φορές επίσης βραβεύτηκε από τη Γλωσσική Εταιρεία της Ακαδημίας Αθηνών για τις ακόλουθες εργασίες του:
«Γλωσσάριον του λεκτικού ιδιώματος Πυλίου Κω», «Η Δημώδης Ιατρική κατά τους χρόνους της δουλείας», «Λαογραφικά αποστάγματα και Η οικιακή υφαντουργία», «Σταχυολογήματα λαογραφίας».

18. Οδός Ιατρού Κω/νου Χατζιθεμιστοκλή
Χατζηθεμιστοκλής Κωνσταντίνος, Ιατρός (1912-1989)

Γεννήθηκε στην Κάλυμνο από φτωχούς γονείς. Πατέρας του ο Ζαχαρίας Χατζηθεμιστοκλής, που ήρθε μικρός από τη Γιαλούσα της Κύπρου και μητέρα του η Καλλιόπη. Τελείωσε το Νικηφόρειο Γυμνάσιο Καλύμνου και, μη έχοντας οικονομική άνεση, εργάσθηκε για λίγο στα περιβόλια του Βαθύ. Παντρεύτηκε την Καλοτίνα Πέρου, και με τη δική της συμπαράσταση σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τελείωσε με «λίαν καλώς». Πήρε ειδικότητα Παθολόγου στον Ευαγγελισμό, δίπλα στον Θωμά Δοξιάδη, με τον οποίο διατήρησε έκτοτε στενή φιλία. Μάλιστα ο Δοξιάδης είχε την ιδέα να στέλνονται στις Ιατρικές Σχολές του εξωτερικού κομμάτια πλατάνου από την Κω, με σφραγίδα που έγραφε «εκ του πλατάνου του Ιπποκράτους» και υπογραφή του Δημάρχου, κι ο γιατρός ο Κώστας βρήκε την ιδέα καταπληκτική και τον βοήθησε πολύ. Διακρίθηκε για την επιμέλεια, την ιατρική του κρίση, την εντιμότητα και προπάντων την ευθύτητα, ιδιότητες που διατήρησε σε όλη του τη ζωή.

Το 1940, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αν και Ιταλός υπήκοος σαν Δωδεκανήσιος, κατατάχθηκε εθελοντής στο Δωδεκανησιακό Σύνταγμα, όπως πολλοί Δωδεκανήσιοι. Καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου ήταν απεσπασμένος στο Υγειονομικό και υπηρέτησε στο Νοσοκομείο Ναούσης, δωρεά Ι. Λαναρά. Αργότερα στα Δεκεμβριανά έκανε τον γιατρό στην Αθήνα και γνώρισε την φρίκη εκείνου του σπαραγμού.

Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου (1947), μαζί με τον κουνιάδο του, τον σπουδαίο χειρουργό Θεόφιλο Πέρο, εγκαταστάθηκαν στην Κω, που θέριζαν τότε οι θέρμες? και όλα τα μεταπολεμικά δεινά. Σύντομα ίδρυσαν την- γνωστή σε όλη τη Δωδεκάνησο -κλινική «Ο Άγιος Παντελεήμων», στο κτήριο που ήταν παλιά το γνωστό Ιμπέρο, ιδιοκτησίας της συζύγου του Θεόφιλου Πέρου.

Αυτή η κλινική περιέθαλψε με υπευθυνότητα και αγάπη τους ανθρώπους της Δωδεκανήσου που κατέφευγαν εκεί, βρίσκοντας στο νησί του Ιπποκράτη ένα σύγχρονο Ασκληπιείο, με ένα χειρουργό και έναν παθολόγο. Ο γιατρός ο Κώστας, όπως τον ήξερε όλη η Κως, ήταν στη διάθεση των ασθενών μέρα και νύχτα. Μ’ ένα ποδήλατο στην αρχή και μια Φλορέτα αργότερα, πήγαινε παντού με βροχές και με κρύα. Έλληνες και Οθωμανοί ήταν γι’ αυτόν απλώς άρρωστοι που τον χρειάζονταν. Και μάλιστα οι πιο φτωχοί είχαν τη ξεχωριστή φροντίδα και αγάπη του. Κι οι αμοιβές για όλους τους γιατρούς, ανάλογα με την περίσταση. Υπηρέτησε την ιατρική με επιστημοσύνη, αλλά και με το ευρύτερο νόημα του όρου: Γιατρός μαζί και οικογενειακός σύμβουλος και συμπαραστάτης. Σε μια εποχή που οι ειδικότητες ήταν σχεδόν ανύπαρκτες, ο γιατρός έπρεπε να τα ξέρει όλα, ακόμα και τα κτηνιατρικά. Κι αυτό έκανε πιο βαριά την ευθύνη του, όπως και των συγχρόνων του γιατρών άλλωστε. Εκτός από ιδιώτης γιατρός, υπηρέτησε και στο ΙΚΑ ως Θεραπευτής. Τα ενδιαφέροντά του για τα ιατρικά πράγματα τον οδήγησαν και στο Νοσοκομείο, όπου διετέλεσε Πρόεδρος.

Με γνώσεις Γεωπόνου αγόρασε γη στην Κω και έφτιαξε υποδειγματικό περιβόλι, κατά τα πρότυπα των περιβολιών του Βαθύ, που είχε ποτίσει με το νεανικό του ενθουσιασμό. Η ανάπαυση ήταν κάτι άγνωστο για εκείνον.

Το Νοέμβριο του 1989 άφησε την τελευταία του πνοή στην Κω που πολύ αγάπησε. Στάθηκε ένας φιλοσοφημένος άνθρωπος της δράσης, που «ήρθε, εργάσθηκε, έφυγε», όπως αναγράφεται και στο μνήμα του. Ενταφιάσθηκε στην Κω, αλλά αργότερα τα λείψανά του μεταφέρθηκαν στην Κάλυμνο, την πατρώα γη.

Απέκτησε δύο κόρες, που σπούδασαν Φιλολογία και ένα γιο, που τελείωσε τη Σχολή Ναυπηγών του Πειραιά, ασχολήθηκε όμως με το κτήμα και ξενοδοχεία.

Κάλυμνος, Οκτώβριος 2002
Μαρία Χατζηθεμιστοκλή-Ζαΐρη (με την ευγενική παραχώρηση της εγγονής του, Κωνσταντίνας Παπαχρήστου)

19. Οδός Ευρυπύλου
Βασιλιάς των Μερόπων της νήσου Κω, πατέρας της Χαλκιόπης. Σύμφωνα με μία παράδοση ο Ευρύπυλος αντιμετώπισε εχθρικά τον Ηρακλή όταν εκείνος πήγε στην Κω, αλλά ο ήρωας τον σκότωσε. Ο Ευρύπυλος αυτός (Θεσσαλός στην καταγωγή κατά μία παράδοση) ήταν γιος του θεού Ποσειδώνα και της Μήστρας. Σύζυγος του Ευρυπύλου ήταν η Κλυτία, κόρη του Μέροπα. Από τους απογόνους τους δύο, ο Φείδιππος και ο Άντιφος, πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο.

20. Οδός Ν. Μανούση
Ο Νίκος Κων/νου Μανούσης γεννήθηκε στην πόλη της Κω στις 30 Ιουνίου του 1893. Από μικρό, η φτώχεια τον ανάγκασε να ξενιτευτεί στη Νέα Υόρκη, όπου εργαζόταν ως κουρέας, τέχνη που έμαθε από τον πατέρα του. Γρήγορα επέδειξε ασυγκράτητο ζήλο και θαυμαστή δραστηριότητα για το εθνικό ζήτημα, πρωτοστατώντας σε όλες τις κινήσεις για την απελευθέρωση της ∆ωδεκανήσου. Οι Ιταλοί, που γνώριζαν τη δράση του, τον είχαν εξόριστο από το νησί του όλα τα χρόνια της φασιστικής βίας και δεν του επέτρεπαν να έλθει να προσκυνήσει τα ιερά χώματα της λατρευτής του πατρίδας. Το 1928 ταξίδεψε από την Αμερική στην Αθήνα. Πήρε το πλοίο για τα Δωδεκάνησα, με προορισμό την Κω, φέρνοντας μαζί του επιταγή με αρκετά δολάρια, που συγκέντρωσε από τους ομογενείς, για την ενίσχυση των εκπαιδευτηρίων του νησιού, αλλά οι Ιταλικές Αρχές αρνήθηκαν την αποβίβασή του. Παρέμεινε στο πλοίο μέχρι τη Ρόδο, χωρίς να μπορέσει κι εκεί ν’ αποβιβαστεί, και γύρισε στον Πειραιά, αφού παρέδωσε κρυφά την επιταγή στον κλητήρα της Μητρόπολης Κω, που ανέβηκε για το σκοπό αυτό στο καράβι, ταξιδεύοντας μαζί του μέχρι την Κάλυμνο. Το 1934 θα εκδώσει στη Νέα Υόρκη πολυτελέστατο Κωακόν Λεύκωμα, 94 σελίδων, όπου θα εξιστορεί το μεγάλο δράμα των συμπατριωτών του από το φοβερό σεισμό της προηγούμενης χρονιάς, που σκόρπισε το θάνατο και μετέτρεψε σε σωρούς ερειπίων την όμορφη πόλη της Κω, κάνοντας έκκληση σε Κώους και ∆ωδεκανησίους της Αμερικής να συνδράμουν τους σεισμόπληκτους. Τις εισπράξεις από την πώληση του βιβλίου αυτού διέθεσε για την ανοικοδόμηση του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Νικολάου. Αλλά και κατά τη διάρκεια του τελευταίου πολέμου και της γερμανικής Κατοχής δεν θα πάψει ν’ αποστέλλει με κάθε δυνατό μέσο διάφορα χρηματικά ποσά στη γενέτειρά του, για τις ανάγκες των απόρων και δεινοπαθούντων Κώων. Σειρά άρθρων του, που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς στην ημερήσια εφημερίδα Εθνικός Κήρυξ της Νέας Υόρκης και αλλού, θ’ αποφασίσει τον Ιούλιο του 1947 να εκδώσει στην Αθήνα με τίτλο: "Η γόνιμος εθνική δράσις των ∆ωδεκανησίων Αμερικής" και με υπέρτιτλο: "30 έτη συνεχών αγώνων υπέρ της ∆ωδεκανησιακής Ελευθερίας". Από τη 16σέλιδη εκείνη έκδοση αντλήσαμε υλικό για τη συγγραφή αυτών των σελίδων.

Ο Νίκος Κ. Μανούσης αμέσως μετά την Ενσωμάτωση θα εγκατασταθεί οριστικά στο νησί του, όπου, τιμώμενος κι ευγνωμονούμενος από την Πολιτεία –το 1955 η Ελληνική Κυβέρνηση του απένειμε το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα– και από όλους τους συμπατριώτες του, θ’ αφήσει την ύστατη πνοή του στις 16 Μαΐου του 1956.

21. Οδός Αναστασίου Καραναστάση
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Μ. ΚΑΡΑΝΑΣΤΑΣΗΣ (1904–1997)

Πλήρης ημερών και μεστός έργων έφυγε από τον πρόσκαιρο κόσμο στις 16 Ιουνίου ο εξαίρετος Φιλόλογος–Γλωσσολόγος, Τάσος Καραναστάσης. Γεννημένος στην Καρδάμαινα της Κω το 1904 διακρίθηκε από τα νεανικά του χρόνια για τη φιλομάθεια και τη φιλοτιμία του. Γόνος πολύτεκνης οικογένειας, στερημένος πόρων, εργάστηκε σκληρά για να μπορέσει να σπουδάσει φιλολογία. Στα φοιτητικά του χρόνια (1925–1929) και στα χρόνια που υπηρέτησε την εκπαίδευση της Κω και όλης της Δωδεκανήσου, έδωσε λαμπρό δείγμα γραφής για τη φιλομάθεια, την ευγένεια και την αφοσίωση στον τόπο του.
Εφημερίδα "το Βήμα της Κω" 1997, άρθρο του Μανόλη Κιαπόκα 
Ακάματος εργάτης της παιδείας και της επιστήμης, μετείχε σε συνέδρια, συνέγραψε μελέτες, άρθρα, πραγματείες και βιβλία. Μολονότι δίδαξε σε Γυμνάσια σε πολλές πόλεις της Ελλάδας, ενδιαφερόμενος πάντα για την τελειότερη κατάρτισή του μετεκπαιδεύτηκε στο Διδασκαλείο Μέσης Εκπαιδεύσεως και ταυτόχρονα παρακολουθούσε εξελίξεις της παγκόσμιας επιστήμης. Με την επιστημονική του πληρότητα και τη διδακτική του κατάρτιση, γαλούχησε Ελληνόπουλα μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα.

Η φιλολογική και ειδικότερα η γλωσσολογική του συγκρότηση εκτιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών και αποσπάσθηκε από τη Μέση Εκπαίδευση στη Σύνταξη του Ιστορικού Λεξικού της Νέας Ελληνικής της Ακαδημίας, όπου εργάστηκε επί 20 περίπου χρόνια. Μελέτησε τα γλωσσικά ιδιώματα της Δωδεκανήσου και δημοσίευσε εξαιρετικές εργασίες, όπως το ιδίωμα της Πάτμου (1956), το ιδίωμα της Αστυπάλαιας (1958), η φωνητική των ιδιωμάτων της νήσου Κω, διδακτορική διατριβή που εγκρίθηκε ομοφώνως από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1962). Μεγάλος ήταν ο ζήλος του και για τα λαογραφικά θέματα της γενέτειράς του, που απέδωσε πολύτιμες εργασίες: Οι Ζευγάδες της Κω, Ποιμενικά της Κω, Ο Ιπποκράτης σε ανέκδοτες παραδόσεις της Κω κ.ά. Από ιστορικής πλευράς σημαντική είναι η μελέτη του Η Ασυλία του Ασκληπιείου και η πενταετηρίς των Ασκληπιείων. Θα ήταν πολύ δύσκολο να απαριθμήσει κανείς όλες τις αξιόλογες εργασίες του σεβαστού αυτού Γέροντα, που δημοσιεύτηκαν σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά. Το έργο, όμως στο οποίο αφιέρωσε το ένα τρίτο της μακρόχρονης ζωής του είναι το "Ιστορικόν λεξικόν των Ελληνικών Ιδιωμάτων Της Κάτω Ιταλίας". Επί 22 χρόνια, ο ακάματος ερευνητής συγκέντρωνε το γλωσσικό υλικό από τα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας και επί 8 χρόνια (1984-1992) εργάστηκε εντατικά για να εκδοθεί το πεντάτομο έργο του από την Ακαδημία Αθηνών. Δίκαια χαρακτηρίζεται μνημειώδες έργο, μεγάλης εθνικής σημασίας, ένα γεγονός του 20ού αιώνα.

22. Οδός Ευημέρου
Ο Ευήμερος ο Μεσσήνιος ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και συγγραφέας, γνωστός για τη θεωρία του για την προέλευση των θεών, που ονομάστηκε Ευημερισμός. Αν και γεννήθηκε στη Μεσσήνη, μερικοί θεωρούν τόπο καταγωγής του την Τεγέα ή την Κω. Η θεωρία του συνδέθηκε με την Κω λόγω του έργου του "Ιερή Αναγραφή", στο οποίο περιγράφει ένα φανταστικό νησί με το όνομα Παγχαία, όπου οι θεοί ήταν κάποτε άνθρωποι και θεοποιήθηκαν μετά τον θάνατό τους.

23. Οδός Νικάνορος
Σύμφωνα με τον Γεωδίφη, ο Νικάνορας ήταν Κώος Γραμματικός. «Συμβώναι γάρ φησίν έξ αυτομάτου καί αυτοφυώς βοός ρινί παραπλήσιον είναι τόν τόπον, έξ ού τήν κρήνην έκραζώναι ό Χάλκων έποίησεν» Νικάνορας, Κώος γραμματικός. (Παιδί της Ρέας). O βασίλης Χατζηβασιλείου στην "Ιστορία της Κω" αναφέρει πως ο Κώος Γραμματικός, που ασχολήθηκε με υπομνήματα γύρω από τα έργα του Θεόκριτου, σημείωσε: "(Φ)ύξα δημος της Κω, ή τόπος ούτως ονομαζόμενος, παρά την φύξιν του Ηρακλέους την υπό των Κώων γενομένην".

24. Οδός Θεόκριτου Κώστογλου
Το απόγευμα της 27ης Φεβρουαρίου 1945, 4 Γερμανοί στρατιώτες προσποιούμενοι τους λιποτάχτες φτάνουν στο Κρυονέρι, όπου τυχαία συναντούν το νεαρό Βασίλη, γιο του βοσκού Θεόκριτου Κώστογλου. Τον ρωτούν αν ξέρει κανένα μέσο για ν’ αποδράσουν τάχα από το νησί κι εκείνος απερίσκεπτα τους απαντά: «Να ρωτήσω τον Έλληνα αξιωματικό και θα ρθω σε μισή ώρα να σας πω.» Μόλις ο Βασίλης Κώστογλου ανέφερε το περιστατικό στον Υπολ/γό Τσιτσιλώνη, ο Έλληνας αξιωματικός αντιλήφθηκε τον κίνδυνο και διέταξε συναγερμό. Κάλεσε αμέσως το Θεόκριτο Κώστογλου, στον οποίο παρέδωσε διάφορα τρόφιμα, ρούχα και άλλο στρατιωτικό υλικό με την εντολή να τα κρύψει σε χαράδρα, ενώ παράλληλα έστειλε με το βοσκό Γιάννη Τρουμούχη σημείωμα στους συνδέσμους Νίκο Γεωργιάδη και Μιχάλη Κουγιουμζή, που τους έλεγε ότι είχαν προδοθεί και καθόριζε συνάντηση μαζί τους στο «γνωστό σημείο», εννοώντας την Άκλαφτη. Τη νύχτα της ίδιας μέρας Γερμανική δύναμη 30 περίπου ανδρών έκανε έφοδο στην περιοχή του Χαβάρου και συνέλαβε τον βοσκό Θεόκριτο Κώστογλου, το γιο του Βασίλη, και πολλούς άλλους με την κατηγορία ότι τροφοδοτούσαν Άγγλους. Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στο Κάστρο της Κω, όπου και φυλακίστηκαν. Τους συλληφθέντες ανέκριναν οι Γερμανοί σε κελιά του Κάστρου, που τους είχαν φυλακίσει. Ειδικά το Θεόκριτο Κώστογλου τον είχαν κλείσει σε χωριστό κελί γεμάτο νερό και τον βασάνιζαν να αποκαλύψει τα ονόματα των συνεργατών του δικτύου. Δύο μόνο ονόματα ψιθύρισε εντελώς αόριστα ο Θεόκριτος, υποκύπτοντας στα φρικτά βασανιστήρια: «Νικόλας-Μιχάλης». Οι Γερμανοί έστρεψαν αμέσως την προσοχή τους στην αναζήτηση του ατόμου που έφερε το ονοματεπώνυμο Νικόλας Μιχάλης, χωρίς αποτέλεσμα. 
Τα ξημερώματα (4 π.μ) της 16ης Απριλίου ο Γερμανός Φρούραρχος της Κω Λοχαγός Keller επικεφαλής αποσπάσματος θα δώσει το σύνθημα της εκτέλεσης. Κάτω από τις καμάρες του σπιτιού που βρίσκεται στη Πλατεία του Ιστορικού Πλατάνου του Ιπποκράτη, θα ξεψυχήσουν οι τρεις Κώοι πατριώτες, τα τελευταία θύματα της Γερμανικής θηριωδίας στο νησί. Την παραμονή του απαγχονισμού τους οι Γερμανοί θα επιτρέψουν στο Φιλήμονα να τους επικεφθεί και να τους δώσει τη Θεία Κοινωνία. Ο ίδιος με συντριβή θα θάψει τ άπνοα κορμιά τους μόλις ανατείλει ο ήλιος, το πρωί της 16ης Απριλίου.

25. Οδός Φιλητά
Ο Φιλητάς ο Κώος ή Φιλήτας (περίπου 340 π.Χ. – περίπου 285 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας ποιητής από την Κω κατά την ελληνιστική περίοδο. Ήταν γιος του Τηλέφου. Αναφέρεται ότι ήταν δάσκαλος του Ζηνόδοτου του Εφέσιου, αλλά και του Αράτου του Σολέα και άλλων ποιητών. Στην Κω, έγινε επίσης δάσκαλος του Πτολεμαίου του Φιλάδελφου, ο οποίος γεννήθηκε στο νησί. Στη συνέχεια θεωρείται ότι πήγε στην Αλεξάνδρεια  γύρω στο 297/6 π.Χ., συνοδεύοντας τον Πτολεμαίο. Περί το 290 π.Χ. επέστρεψε στην Κω. Επέδρασε σημαντικά στην αλεξανδρινή ποίηση.

Και μία μόνο-προς το παρόν-οδός αφιερωμένη σε γυναίκα
26. Οδός Αννέτας Λαουμζή
Η πολιτική ιταλοποίησης της ελληνικής παιδείας προκάλεσε – όπως ήταν φυσικό- τη μαζική αντίδραση δασκάλων και μαθητών. Ηρωικοί δάσκαλοι και δασκάλες δίδασκαν με κίνδυνο της ζωής τους την ελληνική γλώσσα και ιστορία είτε στα ιταλικά σχολεία αρχικά είτε στα σπίτια. Το ίδιο καθεστώς συνεχίστηκε και όταν κυριάρχησαν οι Γερμανοί.
Η μία από τις δύο δασκάλες των κρυφών Σχολειών που ξεχώρισαν στα δύσκολα χρόνια της κατοχής ήταν η Αννέτα Κοντογεωργιάδου- Λαουμτζή η οποία μετά τη μικρασιατική καταστροφή βρέθηκε στην Κω -χήρα με τα δυο της παιδιά-κι εργάστηκε ως δασκάλα μέχρι το 1937.
Μετά το κλείσιμο των ελληνικών Σχολείων, στα χρόνια 1938-1944 , αψηφώντας τους κινδύνους, δίδασκε τα ελληνικά γράμματα με πάθος και πίστη στο σπίτι της. Συνελήφθη και φυλακίστηκε από τους Ιταλούς . Μετά την αποφυλάκισή της παρά τον κλονισμό της υγείας της, συνέχισε το έργο της. Το εθνικό και παιδαγωγικό έργο της αναγνωρίστηκε από την πολιτεία και από τον Δήμο της Κω με τον εντοιχισμό μαρμάρινης πλάκας στο σπίτι που λειτούργησε ως Κρυφό σχολειό.

Ιδέα, Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Πηγές: Με πληροφορίες από το Wikipedia.
Βιογραφικό Ν. Μανούση: KosTV

*Οι πινακίδες συχνά: 
είτε ακολουθούν καθαρή μεταγραφή ΕΛΟΤ 743: Ippokratous Street 
είτε μισό-μισό: Hippokratous Street (χρησιμοποιούν το διεθνές “Hippocrates” αλλά διατηρούν την ελληνική κατάληξη -ous) 
σπανιότερα, το απόλυτα διεθνές: Hippocrates Street 
Αυτό το μισό-μισό δημιουργεί σύγχυση. 
Για παράδειγμα: Στην οδό Πλάτωνος μπορεί να δεις Platonos Street αντί για Plato Street. 
Στην οδό Αριστοτέλους μπορεί να δεις Aristotelous Street αντί για Aristotle Street.  
Θεωρητικά η πιο "σωστή" επιλογή, αν μιλάμε γλωσσολογικά και για τουριστική/διεθνή κατανόηση: 
Αν η οδός είναι αφιερωμένη σε ιστορικό πρόσωπο με διεθνώς καθιερωμένο όνομα, χρησιμοποιούμε εκείνο το όνομα: Ιπποκράτους → Hippocrates Street 
Αριστοτέλους → Aristotle Street 
Σωκράτους → Socrates Street 
Αν είναι αφιερωμένη σε άγνωστο τοπωνύμιο ή πρόσωπο, ακολουθούμε την καθαρή μεταγραφή ΕΛΟΤ 743.
  Δηλαδή, σύμφωνα με τη λογική, η Οδός Ιπποκράτους θα έπρεπε να είναι Hippocrates Street αν θέλουμε ο ξένος να καταλάβει ότι αναφερόμαστε στον πατέρα της Ιατρικής, όχι σε κάποιον άγνωστο "Ippokratous".

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

STREETS OF KOAN PEOPLE

I thought of writing an article in which I would mention all the streets of the town of Kos as well as of the villages that bear the names of Koans, that is, they are dedicated to distinguished people of Kos. Koans of antiquity and Koans of modern history. I was certain that I would not know more than half of them, or that I would know the name but not their work.
So, together with my friend Cleopatra, we took the map and started counting the “sure” Koans. I will begin with the first 26 and then the list will be updated, and most likely there will also be a second part, since surely readers will point out many more streets to me.


1. Hippocratous Street

Hippocrates was born in Kos in 460 B.C. and belonged to the most glorious branch of the Asclepiads. According to tradition, on his father’s side (the physician Heraclides) he descended from Asclepius, the god of medicine, and on his mother’s side (Phainarete) from the hero of Greek Mythology, Heracles. He was gifted with great diligence and a tendency for learning and studied medicine at the famous Asklepieion of Kos. After being trained in medicine, Hippocrates began to practice the profession of physician in Kos.
I have deliberately included the two different transliterations of Ippokratous Street from Greek into English; at the end of the article I will explain my opinion on whether it should be Ippokratous, Hippokratous, Hippocratous, or Hippocrates Street, an issue that has preoccupied us greatly.


2. Epicharmou Street

Epicharmus (5th c. B.C.) was a comic poet and philosopher from Kos. He became one of the greatest poets of ancient Greece.
From a young age he migrated to Syracuse while he also lived in Sicily. Very few of his works have been preserved, not complete, and those through other writers such as Diogenes Laertius, Plato, etc.
Many cities dispute his birthplace. Diogenes Laertius mentions that he was born in Astypalaia of Kos.


3. Aristonos Street

Ariston of Kos was an ancient Greek philosopher of the 3rd century B.C. He came from Kos, hence his epithet. He is classified among the Peripatetic philosophers of antiquity and was a student of the philosopher Ariston of Ceos.


4. Charmylou Street

Charmylus is a mythical hero or king from Kos, and progenitor of the clan of the Charmyleis according to Greek mythology and local traditions of the island. In Kos, there is also his tomb, located in the settlement of Pyli, in the area called Charmyli. The ancient vaulted family tomb of the hero Charmylus with its twelve uniformly hewn crypts is a semicircular structure and one of the most interesting archaeological monuments of the island. The tomb of the hero Charmylus dates back at least to the 3rd century B.C. Related post of mine:
THE CHARMYLI – THE TOMB OF CHARMYLUS AND THE HOLY CROSS


5. Heronda Street

Herondas, or Herodas, belongs to the poets of the Hellenistic period, about whom we know very little. His birthplace and place of residence are unknown. Clues from his works lead to the conclusion that he lived during the first 50 years of the 3rd century B.C. From the dialect and certain references in his poems, it is surmised that he is connected to the island of Kos and possibly to Alexandria. He was probably born in Kos, which at that time had close ties with Alexandria.

6. Chalkonos Street

Tradition has it that the Bourinna spring (of the Hellenistic period, probably) was built during the reign of Chalcōn. King Chalcōn immortalized the period of his reign by constructing a building around the spring, while also adorning Kos with other splendid works. From ancient tradition we learn that the water of this spring gushed forth when the mythical king of Kos, Chalcōn, struck the rock with his foot, then pressed it with his knee, and forced it to give way.


7. Theokritou Street

Theocritus (Syracuse, 315 B.C. – 260 B.C.) was one of the most important poets of the Hellenistic era, pioneer of bucolic poetry which flourished around the 3rd century B.C. It is said that he was born either in Kos or in Syracuse. It is also considered very likely that he lived in Kos, in Alexandria, as well as in Egypt during the period of Ptolemy II.


8. Apellou Street

Apelles was one of the most famous Greek painters of antiquity, who flourished during the early Hellenistic period. He was the favored painter of Alexander the Great. Ancient sources mention that he came from Kos or from Ephesus, but in all foreign-language texts he is referred to as Apelles of Cos. He died in 306 B.C. in Kos. Raphael may have portrayed himself as Apelles in the School of Athens, while Sandro Botticelli based two of his paintings — The Birth of Venus and The Calumny of Apelles — on his works.
“But it was Apelles of Kos, in the one hundred and twelfth Olympiad, who surpassed all other painters who either preceded or followed him. By himself he contributed more to painting than all the others together, and even went so far as to publish treatises concerning the principles of art.”


9. Koan Olympic Victors Street

Ancient Olympic victors from Kos (5):

  • Aristonomidas of Kos (1st century B.C.), or Aristonimidas, was an ancient Greek Olympic victor from Kos, crowned winner in the pentathlon at the 177th (72 B.C.) Olympic Games of antiquity.

  • Evdamos of Kos (2nd/1st century B.C.), an ancient Greek athlete from Kos, is mentioned by Eusebius of Caesarea in his work Chronicle as having been crowned Olympic victor in the stadion race at the 172nd (92 B.C.) Olympic Games of antiquity. According to the commentary of the historian Luigi Moretti, he may be the same Eudamos who was admiral of Kos, although this is uncertain since the name was quite common.

  • Xenodikos of Kos (son of Xenombrotos?, 5th/4th century B.C.), was an ancient Greek Olympic victor from Kos, crowned winner in the boys’ boxing contest at the 95th (400 B.C.) Olympic Games of antiquity. His father Xenombrotos had been an Olympic victor in the horse race (keles) in 420 B.C., at the 91st Olympiad. In some sources he himself is referred to as Xenombrotos instead of Xenodikos.

  • Xenombrotos of Kos (son of Xenodikos?, 5th century B.C.), was an ancient Greek Olympic victor from Kos, crowned winner in the horse race (keles) at the 90th (420 B.C.) Olympic Games of antiquity. He was the first Olympic victor from Kos, while his son Xenodikos became Olympic victor in boys’ boxing in 400 B.C.

  • Philon of Kos (Philinos)  (son of Hegesipolis), was an Olympic victor in the stadion (192 meters) and the diaulos (two stadia). He won his first victory at the 128th Olympiad in 268 B.C. at about 14 years of age in the stadion race. In the autumn of the same year (268 B.C.) he won at the Isthmian Games in the same event. At the 129th Olympiad in 264 B.C. he again won and was crowned Olympic victor in the stadion and the diaulos. At the 130th Olympiad in 260 B.C. he once again was victorious and Olympic victor in the stadion and the diaulos.


10. Philinou Street


11. Arseniou Street

The monk Arsenios Skinourios, descendant of a wealthy family of Kos with many estates, influenced with his deeds and choices the course of monasticism in the Southeastern Aegean. He lived during the 11th century. He was a contemporary of Saint Christodoulos and contributed to his passage from Mount Latros and the Asia Minor coasts to the Aegean, where the Saint first flourished in Kos and later in Patmos.


12. Ant. Ioannidi Street

Antonios Hippokratis Ioannidis was born in Kos in 1882. He attended high school at the Pythagoreion Gymnasium of Samos and the Evangelical School of Smyrna. He studied at the Law School of the University of Athens and served as assistant to Professor Neokles Kazazes. He authored and published two treatises: On the Immortality of the Soul and The Soul according to Plato. He served as School Superintendent and member of the Synod and the Mixed Ecclesiastical Court of Kos. He also practiced law and represented the Metropolis of Kos as legal commissioner in many cases.
He was elected mayor of the town of Kos for many years, but was dismissed by the Italians in 1923. He was a fervent patriot and lived with the vision of the liberation of the Dodecanese and their union with Mother Greece. He repeatedly submitted memoranda and unionist resolutions to the Italian Authorities. In 1907 he married Terpsichore, daughter of Alexios Thomanakis and niece of Ecumenical Patriarch Germanos V Kavakopoulos, who had served as Metropolitan of Kos. Antonios Hipp. Ioannidis died on his island on June 30, 1933.


13. Zarrafti Street

Iakovos Zarraftis was born in 1853 (or 1845, which is more likely) in Asfendiou, Kos. He lived poor and obscure, and died blind during the great earthquake that leveled the town of Kos on St. George’s Day (Thomas Sunday), April 23, 1933, at 08:05 a.m., under the ruins of his poor and ancient house, together with his daughter Anthoula, who was only 34 years old.
Photographing this street in Zia, as well as the corresponding one in the town of Kos, led me to the life and work of Iakovos Zarraftis, about which you can read here: IAKOVOS ZARRAFTIS, IN HIS FOOTSTEPS.

14. Manolis Gikas Square, Mastichari

I had to read the entire book “The Midwife’s Son” by Heraklis Karanastasis (Athens, 1978) to learn the details of the dramatic life of Manolis Gikas and his family. According to it, he was born in Gerontas around 1860. When he was 15–16 years old, around 1875, he came to Kos with his widowed mother Angeliki and his two brothers, Giorgos and Nikolio. They settled in Antimachia, and Manolis—clever and hardworking—managed to become a great merchant and, after many misfortunes and difficulties, to marry for the third time his beloved Maria in 1897, who bore him 9 children (6 of whom survived). His commercial enterprises flourished more and more, whether he was involved in tobacco cultivation or in the production of wine and raki. He was the first in Kos to experiment with and produce raki from figs and carobs, because he found them cheaper and more profitable.

He was also the first to bring a car from Rhodes, converted it into a bus, and undertook the service of the Chora–Antimachia line. The man, therefore, who started as a digger, a farm laborer, an orphan and destitute, within a few years rose from a peddler and hawker to a great merchant and shop owner. A tobacco grower and trader, a winemaker and wine merchant, a car owner and bus operator. And, most importantly, a visionary, founder, and settler of Mastichari. He initially bought a piece of land from the Turkish government and built the first house-warehouse for his business. Everyone mocked him for buying the barren and arid land, but he foresaw the future and purchased the entire area, about 150 stremmata. All thought him mad and unbalanced. After, however, the terrible earthquake of February 1926, which destroyed Antimachia, he brought and settled in Mastichari, free of charge, 20 poor and homeless families who agreed to follow him. He built them shacks and small houses and transferred them to them to live in. In 1928 he donated the plot to the village and built the “Dormition of the Theotokos” church (Panagia the Pilgrimage, where you can also see his grave). He also built the school, which operated in 1951. He died full of years in 1953. (The book on the life of Manolis Gikas was given to me by his great-grandson and my friend, Giannis Gikas).


15. G. Papatheofanous Street

Gavriil Papatheofanous (1901–1963), whose bust stands to the right of the entrance of the 1st General Lyceum of Kos, served as Principal of the Hippocratean Gymnasium of Kos (1946–1962). After the earthquake of 1933, which shook and leveled the island, the Italian occupation authorities downgraded the Hippocratean Gymnasium to a Lower Gymnasium and relocated it to the building of the Metropolitan residence, on Ippokratous Street, while the duties of principal were assumed by the Koan philologist Gavriil Papatheofanous.

In the school year 1945–46, the Ministry of Education in Athens set up a Committee, chaired by the Dodecanesian professor Michail Volonakis, to staff the schools of the Dodecanese with personnel. Volonakis entrusted the Koan philologist Gavriil Papatheofanous with the difficult task of staffing and reopening the school. In this way, the first principal and the first teachers were appointed, who had the honor of teaching at the Hippocratean Gymnasium after the Liberation, and they were: Papatheofanous Gavriil (Philologist–Principal), Kampourakis Nikolaos (Mathematician), Zikas Afentoulis (Philologist), Stamatia̱dou Evangelia (Philologist), Avgoula Despina (Mathematician), Chatzivasileiou Nikolaos (French), Mavroudis Heraklis (Theologian), and Papamichail Michail (Gymnastics). At the risk of their lives they arrived on the island with an old fleet ferry in April 1946. Thus, after seven years, the Hippocratean Gymnasium reopened with 45 students. It was housed in the left wing of today’s School Complex of the 7th Primary School, on Korai Street, once again under the directorship of Gavriil Papatheofanous.


16. N. Chatzivasileiou Street

Nikolaos Chatzivasileiou, mentioned above as one of the very first teachers who had the honor of teaching at the Hippocratean Gymnasium after the Liberation (1945–46) and also in the History of Kos book by the late V. Chatzivasileiou, was a philologist teacher of the French and Greek languages and chief secretary of the first Municipality of Kos after the Union.


17. Nikolaos Zarakas Street, Pyli

Nikolaos Zarakas was born in Pyli, Kos, in 1908 and died in 1983. In 1926 he graduated from the Nikiforeio Gymnasium of Kalymnos, and in the same year he was appointed teacher in Lagoudi, while the rest of his career he worked at the Primary School of Pyli. In 1942 he was dismissed from his service by the Italian authorities for national reasons and was reinstated in 1944. He was a graduate of the Italian Teachers’ School of Rhodes and further trained at the Pedagogical Academy of Rhodes after the Union. He was praised and awarded by the Academy of Athens in 1954 and 1961 for his folklore collection entitled Folkloric Heirlooms. He was also awarded four times by the Linguistic Society of the Academy of Athens for the following works:
“Glossary of the Dialect of Pyli, Kos,” “Popular Medicine during the Years of Slavery,” “Folklore Extracts and Domestic Weaving,” “Folklore Anthology.”

18. Doctor Konstantinou Chatzithemistokli Street
Chatzithemistoklis Konstantinos, Doctor (1912–1989)

He was born in Kalymnos to poor parents. His father, Zacharias Chatzithemistoklis, came as a child from Yialousa in Cyprus, and his mother was Kalliopi. He graduated from the Nikiforeio Gymnasium of Kalymnos and, lacking financial means, worked for a short while in the orchards of Vathy. He married Kalotina Perou, and with her support he studied Medicine at the University of Athens. He graduated “with very good.” He specialized in Pathology at Evangelismos Hospital, under Thomas Doxiadis, with whom he maintained a close friendship ever since.

It was, in fact, Doxiadis who had the idea of sending pieces of plane tree from Kos to Medical Schools abroad, stamped with the seal reading “from the plane tree of Hippocrates” and signed by the Mayor. Dr. Kostas found the idea brilliant and helped him greatly. He was distinguished for his diligence, his medical judgment, his integrity, and above all his frankness—qualities he maintained throughout his life.

In 1940, during World War II, although an Italian subject as a Dodecanesian, he volunteered in the Dodecanesian Regiment, as did many Dodecanesians. Throughout the war he was seconded to the Medical Corps and served in the Naousa Hospital, a donation of I. Lanaras. Later, during the December events, he practiced medicine in Athens and experienced the horror of that conflict.

Immediately after the liberation of the Dodecanese (1947), together with his brother-in-law, the distinguished surgeon Theofilos Peros, they settled in Kos, which at that time was devastated by fevers and all the post-war hardships. Soon, they founded the clinic “Saint Panteleimon”—known throughout the Dodecanese—in the building that was once the well-known Impero, owned by the wife of Theofilos Peros. This clinic cared for the people of the Dodecanese with responsibility and love. Those who sought help there found, on the island of Hippocrates, a modern Asclepeion, with a surgeon and a pathologist.

Doctor Kostas, as everyone in Kos knew him, was always at the service of his patients, day and night. At first with a bicycle, later with a Floretta (motorbike), he would go everywhere, through rain and cold. Greeks and Ottomans alike were simply patients to him, who needed him. In fact, the poorest had his special care and affection. Fees were adjusted depending on the circumstances, for everyone. He practiced medicine with scientific knowledge but also with the broader meaning of the word: as a doctor, a family advisor, and a supporter. At a time when specialties were almost nonexistent, the doctor had to know everything—even veterinary medicine. And this made his responsibility all the heavier, as was the case with his contemporaries.

Apart from being a private doctor, he also served in IKA as a physician. His interest in medical matters also led him to the Hospital, where he served as President. With his knowledge of agronomy, he bought land in Kos and created a model orchard, following the standards of the orchards of Vathy, which he had once irrigated with his youthful enthusiasm. Rest was something unknown to him.

In November 1989 he breathed his last in Kos, the island he loved deeply. He was a thoughtful man of action, who “came, worked, left,” as it is inscribed on his grave. He was buried in Kos, but later his remains were transferred to Kalymnos, his ancestral land. He had two daughters, who studied Philology, and a son, who graduated from the School of Naval Architecture in Piraeus, though he devoted himself to the estate and hotels.

Kalymnos, October 2002
Maria Chatzithemistokli-Zairi (with the kind concession of his granddaughter, Konstantina Papachristou)

19. Evripylos Street
King of the Meropes of the island of Kos, father of Chalkiope. According to one tradition, Evripylos confronted Heracles with hostility when he went to Kos, but the hero killed him. This Evripylos (a Thessalian by origin according to one tradition) was the son of the god Poseidon and Mestra. The wife of Evripylos was Klytia, daughter of Merops. From their descendants, Pheidippos and Antiphos, took part in the Trojan War.

20. N. Manousis Street
Nikοs Konstantinou Manousis was born in the city of Kos on June 30, 1893. From a young age, poverty forced him to emigrate to New York, where he worked as a barber, a trade he learned from his father. He quickly displayed unrestrained zeal and admirable activity for the national cause, taking the lead in all movements for the liberation of the Dodecanese. The Italians, who knew of his activity, had him exiled from his island throughout the years of fascist violence and did not allow him to come to venerate the sacred soil of his beloved homeland.

In 1928, he traveled from America to Athens. He took the ship for the Dodecanese, with destination Kos, bringing with him a check with considerable dollars, which he had collected from expatriates, for the support of the schools of the island, but the Italian Authorities denied his disembarkation. He remained on the ship until Rhodes, without being able to disembark there either, and returned to Piraeus, having secretly handed the check to the sacristan of the Metropolis of Kos, who boarded the ship for this purpose, traveling with him as far as Kalymnos.

In 1934, he published in New York a luxurious Album of Kos, 94 pages, where he recounted the great drama of his compatriots from the terrible earthquake of the previous year, which spread death and turned the beautiful city of Kos into heaps of ruins, making an appeal to the people of Kos and the Dodecanese in America to assist the earthquake victims. The proceeds from the sale of this book he allocated to the reconstruction of the Metropolitan Church of Saint Nicholas.

Also, during the last war and the German Occupation, he never ceased to send, by every possible means, various sums of money to his homeland, for the needs of the poor and suffering people of Kos. A series of his articles, which were published from time to time in the daily newspaper Ethnikos Kyrix of New York and elsewhere, he decided in July 1947 to publish in Athens under the title: “The Fruitful National Action of the Dodecanesians in America” and with the subtitle: “30 years of continuous struggles for Dodecanesian Freedom.” From that 16-page edition, we drew material for the writing of these pages.

Nikos K. Manousis, immediately after the Union, settled permanently on his island, where, honored and gratefully acknowledged by the State – in 1955 the Greek Government awarded him the Gold Cross of the Order of the Phoenix – and by all his compatriots, he breathed his last on May 16, 1956.

21. Anastasios Karanastasis Street

ANASTASIOS M. KARANASTASIS (1904–1997)

Full of years and rich in works, the distinguished Philologist–Linguist, Tasos Karanastasis, departed from this transient world on June 16. Born in Kardamena of Kos in 1904, he stood out from his youth for his love of learning and his sense of honor. Coming from a large family and deprived of financial means, he worked hard in order to be able to study philology. During his student years (1925–1929) and during the years he served education in Kos and throughout the Dodecanese, he gave a brilliant example of love of learning, courtesy, and devotion to his homeland.

Newspaper "To Vima tis Ko" 1997, article by Manolis Kiapokas

A tireless worker of education and science, he participated in conferences, authored studies, articles, treatises, and books. Although he taught in Secondary Schools in many cities of Greece, always interested in perfecting his training, he pursued further studies at the Teachers’ Training College of Secondary Education while at the same time following the developments of world science. With his scientific completeness and pedagogical training, he educated Greek youth until the middle of the 20th century.

His philological, and especially linguistic, background was valued by the Academy of Athens, and he was transferred from Secondary Education to the Editorial Department of the Historical Dictionary of Modern Greek of the Academy, where he worked for about 20 years. He studied the dialects of the Dodecanese and published excellent works, such as the dialect of Patmos (1956), the dialect of Astypalaia (1958), and the phonetics of the dialects of the island of Kos, a doctoral dissertation unanimously approved by the Faculty of Philosophy of the University of Thessaloniki (1962). His zeal was also great for the folklore subjects of his birthplace, from which he produced valuable works: The Plowmen of Kos, Pastoral Life of Kos, Hippocrates in Unpublished Traditions of Kos, etc. From a historical perspective, his study The Asylia of the Asklepieion and the Penteteris of the Asklepieia is significant. It would be very difficult to enumerate all the noteworthy works of this venerable Elder, which were published in Greek and foreign scientific journals.

The work, however, to which he dedicated one-third of his long life is the Historical Dictionary of the Greek Dialects of Southern Italy. For 22 years, the tireless researcher collected linguistic material from the Greek-speaking villages of Southern Italy, and for 8 years (1984–1992) he worked intensively so that his five-volume work would be published by the Academy of Athens. It is rightly characterized as a monumental work, of great national importance, a landmark of the 20th century.


22. Evimeros Street

Evimeros of Messene was an ancient Greek philosopher and writer, known for his theory about the origin of the gods, which was called Euhemerism. Although he was born in Messene, some consider his place of origin to have been Tegea or Kos. His theory was associated with Kos due to his work Sacred Inscription, in which he describes a mythical island named Panchaea, where the gods were once humans and were deified after their death.


23. Nikanoros Street

According to Geodifis, Nikanoras was a Grammarian from Kos.

"For he says that it happens by chance and of its own accord that the place resembles the nostril of an ox, from which the spring is called Halcon was made" – Nikanoras, Grammarian of Kos. (Child of Rhea).

Vasilis Chatzivasileiou, in his History of Kos, mentions that the Grammarian from Kos, who dealt with commentaries on the works of Theocritus, noted:

“Phyxa demos of Kos, a place so called, near the Phyxa of Heracles which was carried out by the people of Kos.”

24. Theokritos Kostoglou Street

On the afternoon of February 27th, 1945, four German soldiers, pretending to be deserters, arrived in Kryoneri, where they happened to meet young Vasilis, the son of the shepherd Theokritos Kostoglou. They asked him if he knew of any way to supposedly escape from the island, and he carelessly replied:
"Let me ask the Greek officer and I will come back in half an hour to tell you."

As soon as Vasilis Kostoglou reported the incident to Second Lieutenant Tsitsilonis, the Greek officer realized the danger and ordered an alert. He immediately called Theokritos Kostoglou, to whom he handed various food supplies, clothes, and other military material, instructing him to hide them in a ravine. At the same time, he sent the shepherd Giannis Troumouchis with a note to the liaison agents Nikos Georgiadis and Michalis Kougioumtzis, informing them that they had been betrayed and setting a meeting with them at the “known spot,” meaning Aklafthti.

That same night, a German force of about 30 men stormed the area of Chavaros and arrested the shepherd Theokritos Kostoglou, his son Vasilis, and many others, accusing them of supplying the British. The detainees were taken to the Castle of Kos, where they were imprisoned. The Germans interrogated them in cells of the Castle. Theokritos Kostoglou in particular was locked in a separate cell filled with water and was tortured to reveal the names of his network’s collaborators. Succumbing to the horrific torture, Theokritos whispered only two names, completely vaguely: “Nikolas – Michalis.” The Germans immediately turned their attention to searching for a man named Nikolas Michalis, but to no avail.

At dawn (4 a.m.) on April 16th, the German garrison commander of Kos, Captain Keller, leading a detachment, gave the signal for the execution. Beneath the arches of the house located in the Square of the Historic Plane Tree of Hippocrates, the three Kos patriots breathed their last—the final victims of German brutality on the island. On the eve of their hanging, the Germans allowed Philimonas to visit them and give them Holy Communion. With deep grief, he buried their lifeless bodies at sunrise on the morning of April 16th.


25. Philetas Street

Philetas of Kos, or Philetas (circa 340 BC – circa 285 BC), was an ancient Greek poet from Kos during the Hellenistic period. He was the son of Telephus. He is mentioned as the teacher of Zenodotus of Ephesus, as well as of Aratus of Soli and other poets. In Kos, he also became the teacher of Ptolemy II Philadelphus, who was born on the island. It is believed that he later went to Alexandria around 297/6 BC, accompanying Ptolemy. Around 290 BC he returned to Kos. He had a significant influence on Alexandrian poetry.


And one street—so far—the only one dedicated to a woman

26. Annetta Laoumtzi Street

The Italian policy of Italianizing Greek education naturally provoked massive resistance from both teachers and students. Heroic teachers, men and women, risked their lives teaching the Greek language and history, either initially in the Italian schools or secretly in homes. The same regime continued when the Germans took over.

One of the two women teachers of the “Secret Schools” who stood out during the difficult years of the occupation was Annetta Kontogeorgiadou-Laoumtzi. After the Asia Minor Catastrophe, she found herself in Kos—a widow with her two children—and worked as a teacher until 1937.

After the closing of the Greek schools, during the years 1938–1944, defying all dangers, she passionately and faithfully taught the Greek language in her home. She was arrested and imprisoned by the Italians. After her release, despite her health being shaken, she continued her work. Her national and educational contribution was recognized by the state and by the Municipality of Kos with the placement of a marble plaque on the house that had functioned as a “Secret School.”