ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΤΑΣ, ΜΑΣΤΙΧΑΡΙ

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΤΑΣ, ΜΑΣΤΙΧΑΡΙ

Το εκκλησάκι του Αγίου Νικήτα βρίσκεται κοντά στο Μαστιχάρι, στην περιοχή Συγκαταλείμματα αλλά ανήκει στην ενορία Κοιμήσεως Θεοτόκου Αντιμάχειας. Γιορτάζει στις 15 Σεπτεμβρίου.

Λίγο μετά το αεροδρόμιο υπάρχει χωματόδρομος που οδηγεί στο εκκλησάκι, το οποίο βρίσκεται μέσα σε κοιλάδα, και περιβάλλεται από φοίνικες και πεύκα και νερό πηγής.

Υπάρχουν πληροφορίες ότι ο αρχικός ναός χτίστηκε το 1845 από το Νικήτα Χατζηνικήτα.Το κτήμα, εντός του οποίου βρίσκεται ο ναός, δώρισε στην Ιερά Μητρόπολη Κώου και Νισύρου η οικογένεια Γιάγκου και Μαριάνθης Γιαλλίζη εις μνήμη τους, με σκοπό τα έσοδα να ενισχύουν τον οίκο ευγηρίας.

Την παραμονή της γιορτής του (14/09)παρατίθεται νηστήσιμη τράπεζα, ενώ ανήμερα αρτήσιμη.

Μπροστά από το ξωκκλήσι, υπάρχει γούρνα από αντίβαρο πιεστηρίου ελαιοτριβείου που τρέχει νερό από την δυσεντόπιστη πηγή του αγίου Νικήτα. 

Φωτογραφίες από το εσωτερικό του ξωκκλησιού

Υπάρχει μία λαϊκή ρήση που συνηθίζεται στο νησί της Κω: "απ' του Άη Νικήτα κύττα και απ' του Άη Γιωργιού ξεκύττα"(παλιά γραφή) {από τ' άγη Νικήτα, κοίτα, από τ' άγη Γιωργιού, ξεκοίτα -Ρόδου. Βενετ. σελ.113- Μεγίστης. ΚΠ ΚΑ',325.308 [τ'άη Νιτσήτα,τσοίτα, τσαι τ'άη Γιωργιού ξιτσοίτα]. Βέβαια, ο ντόπιος που μου έμαθε την παροιμία, ισχυρίζεται ότι "κυττάζω" σημαίνει κουρνιάζω και ουδεμία σχέση με το "κοιτάω" έχει το ρήμα. Δεν μπόρεσα, όμως, να το διασταυρώσω. Η παροιμία αυτή σημαίνει την έναρξη του φθινοπώρου, σημειώνοντας ότι από του Αγίου Νικήτα (15/09) και μετά πρέπει κάποιος να κοιμάται πάντοτε κάτω από στέγη, ενώ από του Αγίου Γεωργίου (23/04) και μετά μπορεί κάποιος να κοιμάται στην ύπαιθρο.

η ομάδα των πεζοπόρων μπροστά από το εκκλησάκι του Αγίου Νικήτα

Πηγή: "Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου-Παρελθόν και Παρόν"-Ανδρέας Χατζημιχαήλ
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni 

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

Saint Nikitas, Mastichari

The chapel of Saint Nikitas is located near Mastichari, in the area known as Sygkataleimmata, but it belongs to the parish of the Dormition of the Theotokos in Antimacheia. Its feast day is celebrated on September 15th.

Shortly after the airport, a dirt road leads to the chapel, which lies in a valley surrounded by palm trees, pine trees, and a natural spring.

There is information that the original church was built in 1845 by Nikitas Chatzinikitas. The estate in which the church is located was donated to the Holy Metropolis of Kos and Nisyros by the family of Giangos and Marianthi Yiallizi in their memory, with the intention that the income would support the local nursing home.

On the eve of its feast (September 14th), a fasting meal is offered, while on the day itself, a non-fasting meal is served.

In front of the chapel, there is a trough from the counterweight press of an olive mill, through which water flows from the hidden spring of Saint Nikitas.

Photos from the interior of the chapel

There is a popular saying commonly used on the island of Kos:

"ap’ tou Ai Nikita kytta kai ap’ tou Ai Giorgiou xekytta" (in older writing)

— literally: “from Saint Nikitas, settle down, and from Saint George, go out again.”

According to local tradition, however, kyttazo means “to nest” or “to settle” and has no relation to the verb “to look.” I was unable to verify this. The proverb marks the beginning of autumn, noting that from Saint Nikitas’ feast day (September 15th) onward, one should always sleep under a roof, while from Saint George’s feast day (April 23rd) onward, one may sleep outdoors.

The group of hikers in front of the chapel of Saint Nikitas