ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ (ΜΕΡΟΣ 3ο)

ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ (ΜΕΡΟΣ 3ο)
6. ΤΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ-ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

δύο κίονες από πρασινόπετρα (πράσινο πωρόλιθο)

οι αγαπημένοι μου κίονες από πρασινόπετρα μετά το σεισμό της 21ης Ιουλίου 2017

Στο ανατολικό άκρο της κεντρικής αρτηρίας, πίσω από τις στοές διακρίνονται τμήματα δύο ακόμη δρόμων, ενός κάθετου και ενός πλάγιου, που οδηγούσαν στο ύψωμα της ακρόπολης. Οι δρόμοι αυτοί περιβάλλονται από ερείπια τριών οικοδομών σε καλύτερη κατάσταση από οποιαδήποτε άλλη αυτού του ανεσκαμμένου χώρου. Οι δύο οικοδομές έχουν τοιχογραφίες και ψηφιδωτά προφυλαγμένα κάτω από στέγαστρα, ενώ από την τρίτη σώζεται μόνο μέρος της τοιχοποιίας. 

Η πρώτη από τα Δ οικοδομή ονομάστηκε "οικία του ψηφιδωτού της Ευρώπης" από το ψηφιδωτό δάπεδο του 3^ου μ.Χ. αιώνα, που εικονίζει την αρπαγή της Ευρώπης.

το "σπίτι" της Ευρώπης όπου βρίσκεται καλυμμένο πια το μοναδικό ψηφιδωτό "Η αρπαγή της Ευρώπης"

το ψηφιδωτό "Η αρπαγή της Ευρώπης"(α' μισό του 3ου μ.Χ αι.)

Σώζεται ακόμη το αποχωρητήριο με τις τοιχογραφίες του, δύο κίονες από πρασινόπετρα (πράσινο πωρόλιθο), εσωτερική αυλή και δεξαμενή. 
Η οικία αυτή εκοσμείτο με πολλά αξιόλογα αγάλματα, που χρονολογούνται στο 2^ο μ.Χ. αιώνα (ρωμαϊκή εποχή) και εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κω.

τοιχογραφία

Τα ερείπια της δεύτερης οικοδομής βρίσκονται στη συμβολή δύο οδών, ενός που οδηγούσε στο ύψωμα της ακρόπολης, κι ενός άλλου που ξεκινούσε μπροστά από από αυτήν την οικοδομή και προχωρούσε λοξά προς τον προηγούμενο.
Νοτίως αυτής της οικοδομής υπάρχει μία τρίτη, που διατηρείται σε καλύτερη κατάσταση και είναι πλήρως στεγασμένη για την προστασία των τοιχογραφιών και  τού ψηφιδωτού, μέρη του οποίου εικονίζονται πιο κάτω καθώς και σε ανώτερο πλαίσιο εικονίζεται γενειοφόρος Σειληνός με χλαμύδα, μανδύα, ζωσμένος με κισσό, κρατώντας θύρσο και καθισμένος αναπαύεται σε μουλάρι. Στο κάτω πλαίσιο εικονίζεται εκπαίδευση μονομάχων και στο κέντρο ο εκπαιδευτής τους με κλάδο φοινικιάς. Διακρίνονται τα ονόματα των δύο στα δεξιά (Ζέφυρος και Ύλας) και του ενός στα αριστερά (Αιγιαλός). 

στα αριστερά Αιγιαλός, στα δεξιά Ζέφυρος και Ύλας

γενειοφόρος Σειληνός με χλαμύδα, μανδύα, ζωσμένος με κισσό, κρατώντας θύρσο και καθισμένος αναπαύεται σε μουλάρι

το μωσαϊκό με το κυνήγι αγριόχοιρου, στη μέση των μωσαϊκών υπήρχε πηγάδι

το αποχωρητήριο

"τας δώδεκα ώρας απάσας όλας τρέχω" 

Πολλές και ποικίλες είναι οι ζωγραφιές (κλαδιά, τσαμπιά, πουλιά, φιγούρες χορευτών και άλλων προσώπων από μυθικά συμπλέγματα) που παρόλη την κακή διατήρηση, φαίνονται να στολίζουν ένα μεγάλο μέρος των χώρων του σπιτιού. Ακόμα και τα τοιχώματα του αποχωρητηρίου είναι ζωγραφισμένα με γελοιογραφικές μορφές, όπως ο ευκίνητος και νευρώδης ταχυδρόμος, που φέρει στις πλάτες το ρολό με το μήνυμα περιτυλιγμένο σ'ένα μπαστούνι, ενώ μια επιγραφή σημειώνει: "τας δώδεκα ώρας απάσας όλας τρέχω" 

τμήμα του κειμένου εδώ:, και τμήμα από την Ιστορία της Νήσου Κω-Β. Χατζηβασιλείου

αν ενδιαφέρεστε για το πρώτο μέρος της ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ εδώ:

αν ενδιαφέρεστε για το δεύτερο μέρος της ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΖΩΝΗΣ εδώ:
φωτογραφίες: Sophia Karagianni

ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ (ΜΕΡΟΣ 2ο)

ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ 

3. ΤΟ ΝΥΜΦΑΙΟ 

Το Νυμφαίον (ή forica, όπως το ονόμασε ο Morricone) είναι κτίριο δημοσίων ουρητηρίων σχεδόν απέναντι από τις δυτικές Θέρμες. Στα ελληνικά του δόθηκε το όνομα Νυμφαίο ως λιγότερο δύσοσμο. Ανασκάφηκε το 1937-38, αναστηλώθηκε το 1939-40 και χρονολογείται στα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνα.

4. ΤΟ ΨΗΦΙΔΩΤΟ ΔΑΠΕΔΟ
Το ψηφιδωτό δάπεδο ανήκει σε χώρο του ΒΑ τμήματος του Δυτικού Γυμνασίου, έχει διαστάσεις 14,20 Χ 6,65 μ, είναι ένα από τα μεγαλύτερα, που έχουν ανακαλυφθεί στην Κω, και ένα από τα τρία εκτεθειμένα στην κοινή θέα σ' αυτήν την ανασκαφή. Χωρίζεται σε 3 πλαίσια, που περιβάλλονται με παραστάσεις θηριομαχιών. Το δεξί πλαίσιο είναι κατεστραμμένο και στο κεντρικό μόλις διακρίνεται ένας Κένταυρος με λύρα και οι μορφές της Ψυχής ή της Σελήνης.
Το αριστερό πλαίσιο απεικονίζει την κρίση του Πάριδος, όταν έδωσε το μήλο της Έριδος στη Θεά Αφροδίτη και προκάλεσε τον Τρωικό πόλεμο. Πάνω και κάτω από αυτό το πλαίσιο εικονίζονται διατεταγμένες σε δύο πεντάδες οι 9 Μούσες και ο Θεός Απόλλων.

5. ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΘΕΡΜΩΝ
α. Παλαιοχριστιανική Βασιλική (5ος-6ος αιώνας μ.Χ) και το βαπτιστήριο

β. ενεπίγραφες στήλες

γ. άλλα ψηφιδωτά

δ. μαρμάρινη κρήνη με οθωμανική επιγραφή

για το πρώτο και το τρίτο μέρος της Δυτικής Αρχαιολογικής Ζώνης:
ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ (ΜΕΡΟΣ 1ο)

ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ (ΜΕΡΟΣ 3ο)  τμήμα του κειμένου εδώ:
φωτογραφίες: Sophia Karagianni

ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ (ΜΕΡΟΣ 1ο)

ΔΥΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΖΩΝΗ

1. ΔΥΤΙΚΕΣ ΘΕΡΜΕΣ

Οι Δυτικές Θέρμες κατασκευάστηκαν τον 3ο μ.Χ. αιώνα στο νότιο τμήμα του Δυτικού Γυμνασίου, είχαν τραπεζοειδές σχήμα με μήκος 92μ και πλάτος 33μ στα νότια και 35μ στα βόρεια. Όπως είναι προφανές, οι Θέρμες καταλάμβαναν τους χώρους των αιθουσών πίσω από την ανατολική στοά του Δυτικού Γυμνασίου και εκτείνονταν σχεδόν στο μισό μήκος της ανατολικής του πτέρυγας. Σήμερα σώζεται ένα τμήμα της θολωτής στέγης και μια αναστηλωμένη πόρτα. Το κτίριο των Θερμών έπαθε σοβαρές ζημιές στο σεισμό του 469 μ.Χ. και ένα μέρος του μετατράπηκε σε πρωτοχριστιανική βασιλική.

η αναστηλωμένη πόρτα. σε 3 εποχές

2. Ο ΠΛΑΚΟΣΤΡΩΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ (CARDO) ΚΑΙ Ο "ΞΥΣΤΟΣ" ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

cardo

Η αρχαία οδός (cardo) χρονολογείται στον 3ο μ.Χ. αιώνα, έχει κατεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ και είναι σχεδόν ακέραια στα 120μ από τα 160μ του ΝΔ τμήματός της, που έχουν αποκαλυφθεί στο ΝΔ της άκρο. Είναι κατασκευασμένη από αμυγδαλόπετρα (ή τραβερτίνη, είδος ασβεστόλιθου) και εκατέρωθεν του αμαξιτού τμήματός της υπάρχουν πεζοδρόμια. Κάτω από το αμαξιτό τμήμα υπάρχει υπόνομος και στην τοιχοποιία πάνω από το δυτικό (δεξί) πεζοδρόμιο υπάρχουν αγωγοί νερού. 

Το ανεσκαμμένο τμήμα της εκτείνεται κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του Δυτικού Γυμνασίου και των Δυτικών Θερμών και της δυτικής πλευράς του Νυμφαίου. Από την τοπογραφική διάταξη αυτών των μνημείων καθώς και του Σταδίου, φαίνεται ότι η οδός προχωρούσε προς τα ΒΑ, κατά μήκος όλης της ανατολικής πλευράς του Σταδίου. Φτάνοντας στο βορειοανατολικότερο άκρο του Σταδίου, η οδός θα βρισκόταν πολύ κοντά στο βόρειο τείχος, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα διέσχιζε μέσω κάποιας πύλης και κατέληγε στον οχυρωμένο χώρο του λιμανιού. Την άποψη αυτή ενισχύουν τα θεμέλια στοάς του 4ου-3ου π.Χ. αιώνα, που διακρίνονται στην ανατολική πλευρά της οδού, βορείως και νοτίως του Νυμφαίου. Στο ΝΔ άκρο της η οδός αυτή διασταυρώνεται με την μεγαλύτερη οδική αρτηρία, που έχει κατεύθυνση από τα ανατολικά προς τα δυτικά.

Το Δυτικό Γυμνάσιο (το μεγαλύτερο από τα τρία Γυμνάσια της Κω) χρονολογείται στο πρώτο μισό του 2ο π.Χ. αιώνα και βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από το Στάδιο. Το 1938 ο Morricone ανέσκαψε το ΒΑ τμήμα του και Έλληνες αρχαιολόγοι εντόπισαν το ΒΔ τμήμα το 1978. Το δυτικό Γυμνάσιο ήταν μεγάλο παραλληλόγραμμο κτίριο με περίστυλη εσωτερική αυλή και χρησίμευε για άθληση κατά το χειμώνα. Οι ανασκαφές των Ιταλών έφεραν στο φως 17 κίονες του ανατολικού ξυστού (της ανατολικής στοάς) από τοπικό λευκό μάρμαρο, που αναστηλώθηκαν με κατεύθυνση από ΒΑ σε ΝΔ, ίδια με εκείνη του Σταδίου. (Ο Ξυστός δρόμος του Γυμνασίου, δηλαδή ο σκεπαστός δρόμος για άθληση χωρίς να μουσκεύουν απ' τη βροχή οι αθλητές ή να λιώνουν απ΄ τον ήλιο).Από τους χώρους άθλησης πίσω από το ξυστό σώζεται μόνο ένα ψηφιδωτό δάπεδο.

Οι αθλητές πριν αγωνιστούν γυμνοί αλείφονταν με λάδι, το οποίο μετά τον αγώνα, χρειαζόταν να το ξύσουν για να βγει.Από κει, προκύπτει η ονομασία 'Ξυστό"

Οι διαστάσεις του Γυμνασίου ήταν 180 Χ 90μ και πιθανότατα είχε 81 κίονες δωρικού ρυθμού, το κατώτερο μέρος των οποίων ήταν λείο, το χώριζε δε από το Στάδιο ένα δρομάκι πλάτους 1,30μ. Στη ρωμαϊκή εποχή (3^ος μ.Χ. αιώνας) προστέθηκε στη ΝΑ πλευρά του πισίνα και απέκτησε περίπου την παρακάτω μορφή. 

Το "κολυμβητήριο"

φωτογραφίες: Sophia Karagianni
πληροφορίες εδώ:
Για πληροφορίες και φωτογραφίες του Ξυστού Δρόμου μετά το σεισμό του 2017 δείτε το άρθρο : 5 ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΗΝ ΚΩ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ