Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2025

Επίσκεψη στο ΕΕΕΕΚ Κω, ένα σχολείο που κάνει σπουδαίο έργο και που έχει ανάγκη – και αξίζει – την στήριξη όλων μας

Επίσκεψη στο ΕΕΕΕΚ Κω, ένα σχολείο που κάνει σπουδαίο έργο και που έχει ανάγκη – και αξίζει – την στήριξη όλων μας
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, στις 3 Δεκεμβρίου, και με πρωτοβουλία της αγαπημένης συναδέλφου Εύης Πέρου, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με σχετικό πρότζεκτ με πολλές δράσεις που θα διαρκέσει ως την άνοιξη. Πρώτη στάση το ΕΕΕΕΚ Κω.
Η επίσκεψη
Χθες, μαθητές και καθηγητές του 1ου ΕΠΑΛ Κω επισκεφθήκαμε το Ειδικό Εργαστήριο Επαγγελματικής Κατάρτισης. Δεν ξέρω γιατί δεν το είχα κάνει μέχρι τώρα -να επισκεφτώ το ΕΕΕΕΚ-, αλλά χαίρομαι που, με την παρακίνηση της Εύης, το έκανα. Οι μαθητές του τομέα Δομικών, με την επίβλεψη της καθηγήτριάς τους, Μαριέτας Χαβαλέ, έφτιαξαν ένα υπέροχο "πλακάτ-παζλ" που ενώνει τα σχολεία ΕΕΕΕΚ Κω και ΕΠΑΛ Κω σε ένα κομμάτι.
Μόλις φτάσαμε, μας υποδέχτηκε η διευθύντρια του σχολείου, κυρία Κατερίνα Τσατσακλά και μόλις χτύπησε το κουδούνι, άρχισαν να καταφτάνουν οι μαθητές του ΕΕΕΕΚ για μια πρώτη γνωριμία με τους μαθητές του ΕΠΑΛ. Ελάχιστα κράτησε η αμηχανία της πρώτης γνωριμίας κι ακολούθησαν γέλια, χαρές και τα δύο σχολεία έγιναν ένα. Τα παιδιά του ΕΠΑΛ είχαν ετοιμάσει και ευχετήριες καρτούλες για τα Χριστούγεννα και προχωρήσαμε αμέσως στη δενδροφύτευση και την τοποθέτηση της πινακίδας.
Η αναμνηστική πινακίδα του ΕΠΑΛ Κω, που συμβολίζει την ένωση, την αδελφοποίηση των δύο σχολείων, τη φιλία, τη συνεργασία, τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, παράλληλα με το "πράσινο" αποτύπωμα που θέλουμε να αφήνουμε ως σχολείο, τοποθετήθηκε δίπλα στην ελιά που φυτέψαμε μπροστά από το ΕΕΕΕΚ. Η ελιά είναι σύμβολο ζωής, ειρήνης και αντοχής, έχει ρίζες που βυθίζονται βαθιά στη γη, αντέχοντας τον χρόνο, τις καταιγίδες και τις δοκιμασίες.
Μετά τη δενδροφύτευση, μοιραστήκαμε σε ομάδες και ξεναγηθήκαμε στις εγκαταστάσεις του ΕΕΕΕΚ. Στο θερμοκήπιο του σχολείου, ο Γεωπόνος του ΕΕΕΕΚ ενημέρωσε τους μαθητές του τομέα Γεωπονίας.
Μια ομάδα πήγε στην κουζίνα του σχολείου κι έφτιαξαν μοσχομυρωδάτα μπισκότα, τα οποία είχαν φαγωθεί πριν φύγουμε. Προσφέρθηκαν, επίσης, χειροποίητοι κουραμπιέδες σε όλους μας. Ακολούθησε μια μίνι "συναυλία", όπου ο μουσικός του σχολείου, μαζί με τους μαθητές του, έπαιξαν μουσική και τραγούδησαν γνωστά χριστουγεννιάτικα τραγούδια ξεσηκώνοντας μικρούς και μεγάλους.
Το σχολείο
Το ΕΕΕΕΚ Κω είναι το Ειδικό Εργαστήριο Επαγγελματικής Κατάρτισης. 
Είκοσι πέντε παιδιά με διαφορετικές ανάγκες, με διαφορετικές δυσκολίες – άλλες πιο ελαφριές, άλλες πολύ βαριές. Κι όμως, τίποτα εκεί μέσα δεν σου έδινε την αίσθηση της έλλειψης.

Οι νέες εγκαταστάσεις υπέροχες (βρίσκονται εδώ, στα παλιά γραφεία της TUI, περίπου έναν χρόνο). Καθαροί, φωτεινοί χώροι, γεμάτοι αγάπη και φροντίδα. Μία μοναδική αίθουσα Εργοθεραπείας. Εργαστήρια Κηπουρικής και Μαγειρικής. Τοίχοι με λόγια όμορφα και εμπνευσμένα, αποσπάσματα από τον Μικρό Πρίγκιπα, παροτρύνσεις να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Χώροι όπου τα παιδιά παίζουν μουσική, ανεβάζουν παραστάσεις, δημιουργούν, γελούν.
Οι καθηγητές και οι φροντιστές ζεστοί, αληθινοί, παρόντες. Τα παιδιά έπαιξαν μουσική, έφτιαξαν κουλουράκια, χάρηκαν τόσο που ήθελαν κι άλλο. Αγκάλιαζαν τη διευθύντρια, τη φιλούσαν, με μια οικειότητα που μόνο η αγάπη και η εμπιστοσύνη γεννά.
Μέσα σε μία ώρα γνώρισα σχεδόν όλα τα παιδιά. Την Ειρήνη, που τόσο καλά την ξέρω μέσα από τα μάτια της μητέρας της, της Μαρίας. Την Ιωάννα, που ήθελε να κάνει παραγγελιά το τραγούδι "Μάτια μου κι εγώ για σένα έχω, Έρωτα που άλλο δεν αντέχω". Τον Χουσεΐν, τον χορευταρά. Τον Θύμιο, που πηγαίνει για ύπνο νωρίς. Τον Μανώλη, με τις φανταστικές ζωγραφιές του και το μεγάλο του ταλέντο στη μουσική και στην τέχνη. Τον Μιχάλη, με το σπάνιο χάρισμα στον αθλητισμό, που έχει φτάσει μέχρι το Παγκόσμιο, στο Τρίαθλο στην Ιταλία. Τον Νίκο, τον άσο της τσάπας, μας φύτεψε την ελιά στο "πιτς φυτίλι". Την Ίριδα που δε χάνει συναυλία. Τον Γιώργο, την Αλεξάνδρα, τον Κώστα, τη Δέσποινα και τον Μάριο.
ο Μιχάλης, το αστέρι του αθλητισμού (αριστερά) και ο Μανώλης, το αστέρι της ζωγραφικής (δεξιά) μπροστά από τον πίνακα που έχει ζωγραφίσει ο Μανώλης. Ακολουθούν και τα υπόλοιπα έργα του, που μας έδειξε με περηφάνεια
Παλαιότερο "δωράκι" του ΕΠΑΛ ΚΩ, κοσμεί τοίχο του ΕΕΕΕΚ

Είδα γραφεία και αίθουσες γεμάτες φροντίδα. Είδα ανθρώπους με νοιάξιμο αληθινό. Είδα χαρούμενα παιδιά. Είδα ένα σχολείο που κάνει σπουδαίο έργο και που έχει ανάγκη – και αξίζει – την στήριξη όλων μας.
Και σκέφτηκα πως υπάρχουν μέρη που δεν τα επισκέπτεσαι απλώς. Σε αλλάζουν λίγο. Και καλό είναι να μην το ξεχάσω αυτό.
Κείμενο, Φωτογραφίες, Βίντεο: Sophia Karagianni

*Ευχαριστούμε για την προσφορά της ελιάς, την Γεωργοτεχνική Κω - Α. Πικιώνης Αφοί Χατζηγιακουμή, καθώς και τον κύριο Τσιγαρά Μιλτιάδη, πρόεδρο του Συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του ΕΠΑΛ Κω, για τη μεταφορά μας από και προς το σχολείο.

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

Visit to EEEEK Kos, a school that does remarkable work and needs – and deserves – the support of all of us

On the occasion of the International Day of Persons with Disabilities on December 3rd, and on the initiative of our dear colleague Evi Perou, we decided to engage in a related project with many activities that will continue until spring. Our first stop was EEEEK Kos.

The visit
Yesterday, students and teachers of the 1st EPAL of Kos visited the Special Vocational Education and Training Workshop (EEEEK). I don’t know why I hadn’t done it until now—to visit EEEEK—but I’m glad that, encouraged by Evi, I finally did. The students of the Construction sector, under the supervision of their teacher, Marietta Havalé, created a wonderful “puzzle-sign” that symbolically connects EEEEK Kos and EPAL Kos into one piece.

As soon as we arrived, we were welcomed by the school’s principal, Mrs. Katerina Tsatsakla, and when the bell rang, the students of EEEEK began arriving for a first meeting with the EPAL students. The initial awkwardness of first introductions lasted only a moment; laughter and joy followed, and the two schools became one. The EPAL students had also prepared Christmas greeting cards, and we immediately proceeded with the tree planting and the placement of the commemorative sign.

The commemorative sign of EPAL Kos, symbolizing unity, the twinning of the two schools, friendship, cooperation, and respect for diversity—along with the “green” footprint we wish to leave as a school—was placed next to the olive tree we planted in front of EEEEK. The olive tree is a symbol of life, peace, and resilience; its roots sink deep into the earth, enduring time, storms, and trials.

After the tree planting, we split into groups and were guided through the facilities of EEEEK. In the school’s greenhouse, the EEEEK agronomist informed the students of the Agriculture sector.

One group went to the school kitchen and made fragrant cookies, which were all eaten before we left. Homemade kourabiedes were also offered to everyone. This was followed by a mini “concert,” where the school’s music teacher, together with the students, played music and sang well-known Christmas songs, delighting both young and old.

The school
EEEEK Kos is the Special Vocational Education and Training Workshop.
Twenty-five children with different needs, with different challenges—some milder, others very severe. And yet, nothing inside gave the impression of lack.

The new facilities are wonderful (they have been located here, in the former TUI offices, for about a year). Clean, bright spaces filled with love and care. A unique Occupational Therapy room. Gardening and Cooking workshops. Walls adorned with beautiful and inspiring words, excerpts from The Little Prince, encouragements to become better people. Spaces where children play music, stage performances, create, and laugh.

The teachers and caregivers are warm, genuine, and present. The children played music, baked cookies, enjoyed themselves so much that they wanted more. They hugged the principal, kissed her, with an intimacy born only of love and trust.

Within an hour, I met almost all the children. Irene, whom I know so well through her mother Maria’s eyes. Joanna, who wanted to request the song “Matia mou ki ego gia sena echo, erota pou allo den anecho.” Hussein, the great dancer. Thymios, who goes to bed early. Manolis, with his fantastic drawings and his great talent in music and art. Michalis, with his rare athletic gift, who has reached world-level competition in triathlon in Italy. Nikos, the ace with the hoe, who planted the olive tree for us “in a flash.” Irida, who never misses a concert. George, Alexandra, Kostas, Despina, and Mario.

Michalis, the star athlete (left), and Manolis, the star of painting (right), in front of the painting created by Manolis. His other works followed, which he showed us with pride.
A previous “gift” from EPAL Kos adorns a wall of EEEEK.

I saw offices and classrooms filled with care. I saw people with genuine concern. I saw happy children. I saw a school that does remarkable work and needs—and deserves—the support of all of us.
And I thought that there are places you don’t simply visit. They change you a little. And it’s good not to forget that.

Text, Photos, Video: Sophia Karagianni

*We thank Geotechniki Kos – A. Pikionis Bros. Chatzigiakoumis for the donation of the olive tree, as well as Mr. Miltiadis Tsigaras, President of the Parents and Guardians Association of EPAL Kos, for transporting us to and from the school.

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2025

Στο εξώφυλλο της νέας δισκογραφικής δουλειάς του Βασίλη Κοκκαλάκη η φωτογραφία μου από την Κανδελιούσσα

Στο εξώφυλλο της νέας δισκογραφικής δουλειάς του Βασίλη Κοκκαλάκη η φωτογραφία μου από την Κανδελιούσσα
Η «Καντελέουσα» αποτελεί την πρώτη του απόπειρα μουσικής σύνθεσης, αλλά και διασκευής παραδοσιακών τραγουδιών, πλαισιωμένη από εξαιρετικούς μουσικούς. Στο παρόν άλμπουμ, ο Κώος καλλιτέχνης, Βασίλης Κοκκαλάκης, φιλοδοξεί σε ένα συγκερασμό παραδοσιακής και σύγχρονης μουσικής, όπου η παράδοση συνδιαλέγεται με το παρόν, ελπίζοντας να χωρέσει κάπου στο μέλλον. Κυκλοφορεί από την MASSIVE PRODUCTIONS. (Φωτογραφία εξωφύλλου: Σοφία Καραγιάννη).
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ: Δέσποινα Βαϊγκούση (τσέλο)/Αναστασία Γιαμουτζή (κιθάρα)/ Ευανθία Δρακίδου (πιάνο)/ Δημήτρης Κιαουλιάς (μπουλγαρί)/Βασίλης Κοκκαλάκης (φωνή-κρητική λύρα-τετράχορδο λύρα-κώτικο-κώτικο λυράκι-κρητικό λυράκι)/ Νεκτάριος Κλωστράκης (φωνή)/Δήμητρα Λιγοψυχάκη (φωνή)/ Γιάννης Μαλάκος (φωνή)/ Γιάννης Μελαμπιανάκης (φωνή-κρητικό λαούτο-ούτι)/ Γιώργος Μιναχείλης (κανονάκι)/ Ανθούλα Μπινιά (φωνή)/ Σταύρος Νικολαΐδης (κρητικό λαούτο)/ Στέλιος Παπαδάκης (κρητικό λαούτο-κιθάρα)/ Νικόλας Παριανός (κρητικό νησιώτικο λαούτο)/ Άκης Πιτσάνης (πνευστά)/Νάντια Πλαρινού (φωνή)/ Στρατής Σκουρκέας (κρουστά)/ Κυριάκος Σταυριανουδάκης (κρητικό λαούτο)/ Δημήτρης Στεφανίδης (νταουλάκι)/ Γιώργος Τσόγκας (βιολί)/ Κατερίνα Χατζάκη (φωνή)
Το album θα διατίθεται σε φυσική μορφή (σε επιλεγμένα δισκοπωλεία), αλλά και ψηφιακή μορφή μέσω spotify, youtube music, apple iTunes.
Καλοτάξιδο, Βασίλη!
Ευχαριστώ για την τιμή!
Όλο το cd στον παρακάτω σύνδεσμο:
Σας παραθέτω και την πρωτότυπη φωτογραφία, πριν την εξαιρετική και εμπνευσμένη επεξεργασία της αγαπημένης μου μαθήτριας και συζύγου του Βασίλη, Ειρήνης Τσουκάλη.
περισσότερα για τον Φάρο της Κανδελιούσσας: Η ΚΑΝΔΕΛΙΟΥΣΣΑ ΚΙ Ο ΦΑΡΟΣ ΤΗΣ

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

On the Cover of Vasilis Kokkalakis’ New Album — My Photograph from Kandelioussa

“Kandeleousa” marks his first attempt at both musical composition and the arrangement of traditional songs, accompanied by exceptional musicians. In this album, the artist from Kos, Vasilis Kokkalakis, aspires to blend traditional and contemporary music — a dialogue between heritage and the present, with the hope that it may find its place in the future.
Released by MASSIVE PRODUCTIONS.
(Cover photo: Sophia Karagianni) PARTICIPATING MUSICIANS

Despoina Vaigousi (cello) / Anastasia Giamoutzi (guitar) / Evanthia Drakidou (piano) / Dimitris Kiaoulias (boulagari) /
Vasilis Kokkalakis (vocals – Cretan lyra – tetrachord lyra – Koan lyra – small Koan lyra – small Cretan lyra) /
Nektarios Kloskrakis (vocals) / Dimitra Ligopsychaki (vocals) / Giannis Malakos (vocals) /
Giannis Melampianakis (vocals – Cretan laouto – oud) / Giorgos Minacheilis (kanun) /
Anthoula Binia (vocals) / Stavros Nikolaidis (Cretan laouto) /
Stelios Papadakis (Cretan laouto – guitar) / Nikolas Parianos (Cretan island laouto) /
Akis Pitsanis (winds) / Nadia Plarinou (vocals) / Stratis Skourkeas (percussion) /
Kyriakos Stavrianoudakis (Cretan laouto) / Dimitris Stefanidis (daoulaki) /
Giorgos Tsogas (violin) / Katerina Chatzaki (vocals)

The album will be available in physical format (in selected record stores) as well as digitally on Spotify, YouTube Music, and Apple iTunes.

Source: KosNews24: “Vasilis Kokkalakis returns with a new discographic proposal”

Good travels, Vasilis!
Thank you for the honour!
The full CD can be found at the link below:

I am also sharing the original photograph, before the excellent and inspired editing by my beloved student — and Vasilis’ wife — Eirini Tsoukali.

More about the Kandelioussa Lighthouse: “Kandelioussa and Its Lighthouse

"ΛΑΤΕΡΝΑ, ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΤΙΜΟ", 13 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ

"ΛΑΤΕΡΝΑ, ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΤΙΜΟ", 13 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Το 2012, στην Κω, έτυχε να συναντήσω για πρώτη φορά έναν μουσικό του δρόμου με λατέρνα. Μέχρι τότε δεν είχα ξαναδεί λατέρνα να κυκλοφορεί στο νησί, οπότε μου είχε κάνει εντύπωση. Ο άνθρωπος αυτός είχε έρθει από την Αθήνα και ήταν ιδιαίτερα φωτογενής∙ του άρεσε κιόλας να ποζάρει, οπότε τον φωτογράφησα μερικές φορές.
Μάλιστα, η λατέρνα είχε πάνω φωτογραφίες από την ελληνική ταινία "Λατέρνα, Φτώχεια και Φιλότιμο", την Τζένη Καρέζη, τον Αλέκο Αλεξανδράκη, τον Βασίλη Αυλωνίτη και τον Μίμη Φωτόπουλο (συμπτωματικά, αυτές τις μέρες συμπληρώνονται 70 χρόνια από την κυκλοφορία της ταινίας).
Το 2016 τον ξαναπέτυχα στην Πλατεία Ελευθερίας και τον έβγαλα πάλι φωτογραφία, γιατί είναι ξεχωριστό θέαμα να κυκλοφορεί μια λατέρνα στην Κω.
Πριν λίγο καιρό, μετά από δεκατρία σχεδόν χρόνια, τον ξαναβρήκα εντελώς τυχαία για τρίτη φορά — αυτή τη φορά στην Αθήνα. Του το είπα, του έδειξα και την παλιά φωτογραφία του 2012, και μου φάνηκε πραγματικά ενδιαφέρουσα σύμπτωση ότι τον συναντούσα ξανά, στο ίδιο σκηνικό σχεδόν: με τη λατέρνα του και το ίδιο ύφος. Και, φυσικά, τον ξαναφωτογράφησα. Ο λατερνατζής ονομάζεται Ταραπόσος Σπύρος και διαθέτει τη λατέρνα του σε διάφορες εκδηλώσεις.
Κείμενο, Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

“Laterna, Poverty and Pride”, 13 Years Later

In 2012, on the island of Kos, I happened to encounter for the first time a street musician playing a barrel organ (laterna). Until then, I had never seen a laterna circulating on the island, so it immediately caught my attention. The man had come from Athens and was particularly photogenic—he actually enjoyed posing—so I photographed him several times.

His laterna was decorated with images from the classic Greek film “Laterna, Poverty and Pride”, featuring Jenny Karezi, Alekos Alexandrakis, Vasilis Avlonitis, and Mimis Fotopoulos (coincidentally, it's been 70 years since the film was released) .

In 2016, I came across him again in Eleftherias Square, and once more I took his photograph, as the sight of a laterna moving through the streets of Kos is truly something special.

Quite recently, almost thirteen years later, I met him completely by chance for a third time—this time in Athens. I told him about our earlier encounters and even showed him the photograph I had taken back in 2012. It felt like a truly fascinating coincidence to meet him again in almost the same setting: with his laterna and the very same demeanor. And of course, I photographed him once more.

The barrel organ player’s name is Spyros Taraposos, and he makes his laterna available for various events.

Σάββατο 29 Νοεμβρίου 2025

Οδοιπορικό στην Κίναρο και τα Λέβιθα

Οδοιπορικό στην Κίναρο και τα Λέβιθα
Οι δυο Ειρήνες, η Ειρήνη της Κινάρου (δεξιά) και η Ειρήνη των Λέβιθων (αριστερά) 
*Η Κίναρος είναι η κυρία Ειρήνη
Πριν λίγες μέρες βρέθηκα στην Κίναρο, ένα μικρό νησάκι ανάμεσα στη Λέρο και την Αμοργό. Είναι ένας τόπος άγριος, απομονωμένος, αλλά με μια σπάνια γαλήνη. Ήταν ένα από τα μέρη που ήθελα να επισκεφθώ όσο η μοναδική του κάτοικος, η κυρία Ειρήνη, η κυρά Ρηνιώ (όπως την αποκαλούν όλοι) είναι ακόμα εκεί. Ήταν στο bucket list μου – και μόλις το έκανα.
Η κυρία Ειρήνη είναι σήμερα 80 χρονών. Γεννήθηκε στην Αμοργό το 1945 (αν και δεν ενθουσιαζόταν όταν τη ρωτούσαμε την ηλικία της. Κάθε φορά που κάναμε την αδιάκριτη ερώτηση μας το ψιθύριζε στ' αυτί). Ζει μόνη της στο νησί, με τα ζώα της και έναν γάιδαρο που της χάρισαν πέρυσι. Το πατρικό της είναι Ειρήνη Θηραίου, αλλά έχει το επώνυμο του συζύγου της, Κατσοτούρχη. 
Μετά τον θάνατο του άντρα της αποφάσισε να μείνει στην Κίναρο, παρόλο που τα τρία παιδιά της ζουν μακριά – ένας γιος στην Κω, ένας στην Κάλυμνο και η κόρη στην Αυστραλία. Είναι, επίσης, γιαγιά πέντε εγγονιών. Είναι μια γυναίκα δυνατή, δραστήρια, που έχει μάθει να ζει με τον άνεμο και τη σιωπή. Ο στρατός και οι αρχές φροντίζουν να της πηγαίνουν ό,τι χρειάζεται, και δεν είναι λίγες οι φορές που έχει μπει σε ελικόπτερο για να μεταφερθεί σε άλλο νησί. Η τηλεόραση της κάνει συντροφιά κι όταν δεν φροντίζει τα ζώα της και το εκκλησάκι του Άι Γιώργη, βλέπει σειρές (είδα μια προτίμηση στον Alpha).
Η Κίναρος είναι μικρή, μόλις 4,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αλλά γεμάτη ιστορία. Το όνομά της προέρχεται από την «κίναρα» – την αγκινάρα – που παλιότερα φύτρωνε εκεί. Ανήκει στα Δωδεκάνησα και διοικητικά στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Το νησί είναι έρημο, με μοναδικά ίχνη ανθρώπινης παρουσίας τα ερείπια ενός παλιού οικισμού και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, δίπλα στον οικισμό.
Αυτό το εκκλησάκι επισκεφθήκαμε περπατώντας περίπου ένα χιλιόμετρο προς την κορυφή του νησιού. Εκεί γύρω φαίνονται ακόμα τα πέτρινα σπίτια των ανθρώπων που ζούσαν κάποτε στην Κίναρο. Τώρα είναι ερειπωμένα, σιωπηλά, αλλά διατηρούν κάτι από την παλιά ζωή. Αν κοιτάξεις προσεκτικά θα δεις τις περίτεχνες κλειδαριές στις πόρτες, κεραμικά αντικείμενα και άλλα απομεινάρια μιας νησιώτικης ζωής. 
Εκεί, στην είσοδο του Άι Γιώργη στέκει μνημείο στην μνήμη τριών Ελλήνων αξιωματικών, που έχασαν τη ζωή τους κατά την τραγική συντριβή του ελικοπτέρου τους Agusta Bell 212 του Πολεμικού Ναυτικού στις 11 Φεβρουαρίου 2016, στο νησί της Κινάρου. 
Πώς έγινε το τραγικό δυστύχημα: Ένα ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού με κωδικό «ΠΝ 28» συνετρίβη κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, καθώς εξαφανίστηκε από τα ραντάρ και εντοπίστηκε κατόπιν συντρίμμια στην Κίναρο. Σκοτώθηκαν τρεις Έλληνες αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού: ο υποπλοίαρχος Κωνσταντίνος Πανανάς, ο σημαιοφόρος Ελευθέριος Ευαγγέλου και ο υποπλοίαρχος Αναστάσιος Τουλίτσης. Η Ειρήνη Κατσοτούρχη, η κυρα Ρηνιώ, η μοναδική κάτοικος του νησιού, βοήθησε στον εντοπισμό των σορών των αξιωματικών, καθώς γνώριζε καλύτερα από οποιονδήποτε τα δύσβατα σημεία της περιοχής. Στη μνήμη τους έχει στηθεί από την ελληνική πολιτεία μνημείο σε απόκρημνη περιοχή του νησιού. Η γλύπτρια Θέλξη Θεοχάρη φιλοτέχνησε το μνημείο, ενώ τα εγκαίνια έγιναν παρουσία του τότε Υπουργού Εθνικής Άμυνας Πάνου Καμμένου και του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Ευάγγελου Αποστολάκη. Στο μνημείο αναγράφεται η επιγραφή: "Ω ξειν, αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι" του Σιμωνίδη του Κείου που σημαίνει "Ω, ξένε διαβάτη που περνάς, ανάγγειλε στους Λακεδαιμόνιους ότι ταφήκαμε εδώ, υπακούοντας στα προστάγματά τους".
Από εκεί ψηλά βλέπεις το απέραντο Αιγαίο και νιώθεις πως βρίσκεσαι έξω από τον χρόνο.
Εκεί βυθίστηκε και το πλοίο Μανίνα ΙΙΙ φορτωμένο με τσιμέντο και πήγαμε προς αναζήτησή του αλλά δεν καταφέραμε να το εντοπίσουμε με γυμνό μάτι. 
Η επίσκεψη στην Κίναρο δεν ήταν απλώς ένα ταξίδι. Ήταν μια υπενθύμιση πως η δύναμη του ανθρώπου και η αγάπη για τον τόπο μπορούν να κρατήσουν ζωντανό ένα κομμάτι Ελλάδας, ακόμα κι αν έχει απομείνει μόνο ένας άνθρωπος να το κατοικεί.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον καπετάνιο μας, Σταμάτη, που ως άλλο τζίνι μου εκπλήρωσε μια ευχή
*Τα Λέβιθα είναι η κυρία Ειρήνη
Στην επιστροφή κάναμε στάση στα αγαπημένα Λέβιθα για τα οποία έχω κάνει εκτενές άρθρο την πρώτη φορά που πήγαμε, ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΛΕΒΙΘΑ.
Σημαντική διαφορά: πριν 10 χρόνια που επισκεφθήκαμε για πρώτη φορά τα Λέβιθα, υπήρχαν 8 μόνιμοι κάτοικοι (οικογένεια Καμπόσου), αυτή τη φορά μόνο 3, η κυρία Ειρήνη μαζί με τους γιους της Τάσο και Μανώλη. 
Γευματίσαμε με τοπικά προϊόντα, ό,τι φάγαμε φτιάχνεται ή καλλιεργείται πάνω στο νησί, με εξαίρεση το φρέσκο ψωμάκι που είχε έρθει από την Πάτμο. Ανάψαμε και το κεράκι μας στην Παναγία, το εκκλησάκι που χτίστηκε το 1858. Μιλήσαμε με την κυρία Ειρήνη για τα προβλήματα που προκύπτουν όταν ζεις σε ένα τόσο μικρό νησάκι, από το οποίο -παρεμπιπτόντως-ούτε αυτή λείπει καθόλου όλο τον χειμώνα. 
Μια ακόμη ευχάριστη έκπληξη που προκάλεσε έντονη συγκίνηση στην παρέα, ήταν η συνάντηση με τον ιδιοκτήτη της ταβέρνας στα Θερμά (Γιάννης Κωλέτης) που μεσουρανούσε τη δεκαετία του 90 (από τότε που έφυγε το κτίριο ερήμωσε και τώρα βρίσκεται σε άθλια ερειπειώδη κατάσταση). 
Τελική παρατήρηση: Δύο υπέροχες γυναίκες, και οι δύο με το όνομα Ειρήνη (το τονίζω! Ε Ι Ρ Η Ν Η!) φυλάνε "Θερμοπύλες" σε δύο μικρά, απομακρυσμένα και έρημα νησιά της Δωδεκανήσου ΑΠΟ ΕΠΙΛΟΓΗ! Μόνο σεβασμός!
"Τιμή σ' εκείνους όπου στην ζωή των όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες" (Κων/νος Καβάφης)

Δείτε το βίντεο:

Κείμενο, Φωτογραφίες: Sophia Karagianni
Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

Journey to Kinaros and Levitha
Kinaros is Mrs. Irini
A few days ago, I found myself on Kinaros, a small island between Leros and Amorgos. It is a wild, remote place, but filled with a rare sense of peace. It was one of the places I wanted to visit while its only resident, Mrs. Irini—Kyra Rinio, as everyone calls her—was still there. It was on my bucket list, and I finally did it.

Mrs. Irini is now 80 years old. She was born on Amorgos in 1945 (though she wasn’t too thrilled when we asked her age—every time we dared to ask, she whispered it in our ear). She lives alone on the island, with her animals and a donkey she was gifted last year. Her maiden name is Irini Thireou, but she carries her husband's surname, Katsotourchi.

After her husband’s death, she decided to remain on Kinaros, even though her three children live far away—one son in Kos, one in Kalymnos, and her daughter in Australia. She is also a grandmother to five grandchildren. She is a strong, active woman who has learned to live with the wind and the silence. The military and local authorities make sure she receives whatever she needs, and there have been many times when she has been airlifted by helicopter to another island. Her television keeps her company, and when she’s not taking care of her animals and the chapel of Saint George, she watches TV shows (I noticed a preference for Alpha).

Kinaros is small—only 4.5 square kilometers—but full of history. Its name comes from the plant kínara—the artichoke—which used to grow there. It belongs to the Dodecanese and administratively to the Region of South Aegean. The island is deserted, with the only signs of human presence being the ruins of an old settlement and the chapel of Saint George beside it.

We visited this chapel by walking about a kilometer toward the top of the island. Around it, you can still see the stone houses of the people who once lived on Kinaros. Now they are ruined, silent, but they retain something of the life that once existed. If you look closely, you can see ornate locks on the doors, ceramic objects, and other remnants of island life.

At the entrance of Saint George stands a monument in memory of three Greek naval officers who lost their lives when their Agusta Bell 212 Navy helicopter crashed on Kinaros on February 11, 2016.
How the tragic accident happened: A Navy helicopter with the code “PN 28” crashed under unclear circumstances, disappearing from radar before its wreckage was later located on Kinaros. The three Greek naval officers who died were Lieutenant Commander Konstantinos Pananas, Ensign Eleftherios Evangelou, and Lieutenant Commander Anastasios Tou­litsis.
Irini Katsotourchi—Kyra Rinio, the island’s sole resident—helped locate the bodies of the officers, as she knew the difficult terrain better than anyone. In their memory, a monument was erected by the Greek state in a steep area of the island. The sculptor Thelxi Theocharis created the monument, with the inauguration taking place in the presence of then Minister of Defense Panos Kammenos and Chief of the Hellenic Armed Forces Evangelos Apostolakis. The monument bears the inscription by Simonides of Ceos:
“Ὦ ξεῖν’, ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι τῇδε κείμεθα, τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι.”
which means:
“O stranger passing by, tell the Lacedaemonians that we lie here, obedient to their commands.”

From up there you see the vast Aegean and feel as if you are outside of time.
Nearby, the ship Manina III, loaded with cement, sank; we went looking for it, but we couldn’t spot it with the naked eye.

Visiting Kinaros was not just a trip. It was a reminder that human strength and love for one’s homeland can keep a part of Greece alive—even if only one person remains to inhabit it.

A big thank you to our captain, Stamatis, who—like a genie—granted me a wish.

Levitha is Mrs. Irini

On our way back, we stopped at beloved Levitha—about which I wrote a long article after our first visit, Journey to Levitha.

A big difference: ten years ago, when we first visited Levitha, there were eight permanent residents (the Kamposos family). This time, only three remain: Mrs. Irini and her sons, Tasos and Manolis.

We had lunch with local products—everything we ate is produced or grown on the island, except for the fresh bread which had arrived from Patmos. We also lit a candle at Panagia, the small church built in 1858. We spoke with Mrs. Irini about the challenges that arise when you live on such a tiny island, from which—by the way—she also never leaves during the winter.

Another pleasant surprise, which moved our group deeply, was meeting the former owner of the taverna at Thermá (Giannis Koletsis), which thrived during the 1990s (the building is now in a sadly dilapidated state). 

Final reflection: Two remarkable women—both named Irini (I repeat: I R I N I!)—are guarding “Thermopylae” on two small, remote, deserted islands of the Dodecanese by choice. Nothing but respect!
“Honor to those who in their lives have set and guard their own Thermopylae” (C. P. Cavafy).