Τετάρτη 19 Μαΐου 2021

ΠΑΝΑΓΙΑ ΛΑΓΟΥΔΙ

ΠΑΝΑΓΙΑ ΛΑΓΟΥΔΙ
Η Παναγία του Λαγουδιού ή "Παναγία Λαγουδιανή", όπως αναφέρεται στους Κώδικες της Μητρόπολης Κω, κατά τη δεκαετία του 1860, ήταν αφιερωμένη αρχικά (όπως και σήμερα) στο Γενέσιο της Θεοτόκου που γιορτάζεται στις 8 Σεπτεμβρίου και είναι ο Ενοριακός Ναός του Λαγουδίου.
Ο Εμμανουήλ Καρπάθιος, Μητροπολίτης Κω, στο βιβλίο του "Εκκλησία Κω", γράφει ότι ο Μανώλης Σεβαστού Λαμπρόγλου " αφιέρωσεν εις τον ιερόν ναόν Γενεσίου Θεοτόκου Λαγουδίου εν αμπέλιον τη 6η Μαρτίου 1886".
Αργότερα, μάλλον από τις αρχές του 20ου αι. φέρεται ως ναός της Ζωοδόχου Πηγής και πανηγύριζε την παρασκευή της Διακαινησίμου. Σε επιστολή του Μητροπολίτου Ιωακείμ προς τον Καϊμακάμη Κω, με ημερομηνία 22 Ιανουαρίου 1902, με την οποία ζητά άδεια για την επισκευή τριών ενοριακών ναών του Ασφενδιού, ο Μητροπολίτης αναφέρει "Ζωοδόχον Πηγήν" εννοώντας προφανώς την Παναγία του Λαγουδιού. 
Ο Καρπάθιος θεώρησε ότι αυτή η μεταβολή έγινε επειδή την 8η Σεπτεμβρίου γιόρταζε ο Ναός Γενεσίου της Θεοτόκου στην Καρδάμαινα που προσέλκυε πλήθος προσκυνητών από όλη την Κω. Φαίνεται ότι και άλλος λόγος επέδρασε στη μετάθεση της εορτής, όπως οι γεωργικές εργασίες των κατοίκων που ήταν πολλές κατά την περίοδο Αυγούστου-Σεπτεμβρίου.
η Παναγία σε φωτος του 2013
Γύρω από τον παλαιό ναό, στην κορυφή του γραφικού λοφίσκου, θεμελιώθηκε το 1913 ο σημερινός ναός, ο οποίος στεγάσθηκε προσωρινά με σανίδια το 1919. Από τον παλαιό ναό υπήρχε ακόμη το Ιερό Βήμα. Όταν ολοκληρώθηκε ο νέος ναός, το 1923, γκρεμίστηκε το Ιερό Βήμα του παλαιού και η Αγία Τράπεζα μεταφέρθηκε στο Άγιο Βήμα του νέου ναού (όπως αναφέρεται σε Έκθεση του Εφημεριου π. Στέφανου Αυγούλη στις 29 Σεπτεμβρίου 1956).
Αναφέρεται ότι πριν τη θεμελίωση του ναού της Παναγίας, η εκκλησία του Λαγουδίου προσέφερε οικονομική βοήθεια στο ναό της Παναγίας της Ευαγγελίστριας Ασφενδιού που κτιζόταν τότε (1909-1910). Η Ευαγγελίστρια ανταπέδωσε αργότερα, το 1935.
Οι Λαγουδιανοί κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες για την ανέγερση του ναού της Παναγίας.Μετά τη θεμελίωση του ναού (1913) οι ενορίτες αυξάνουν τις εισφορές τους, ενώ οι Επίτροποι κάνουν συχνότερες περιοδείες στο χωριό και στις μάντρες ενισχύοντας τα έσοδα για αποπεράτωση της εκκλησίας.
Υπάρχουν καταγεγραμμένα έσοδα σε γρόσια στο Κατάστιχο του ναού από το 1918 ως το 1922. Τα έσοδα είναι από σταφύλια-σταφίδες (αμπέλι), αλλά και προσφορές μέρους του εισοδήματος των γεωργών (σιτάρι, κριθάρι, πλιγούρι, κρασί, κρεμμύδια) αλλά και η περίοδος στις μάντρες αποφέρει 800 γρόσια. Σημαντική βοήθεια προσέφεραν και οι συμπατριώτες του εξωτερικού. (έρανος συμπατριωτών της Αμερικής ανήλθε σε 1980 φράγκα (=9.800 γρόσια)). Έτσι η Επιτροπή καλύπτει ένα μέρος των χρεών της Εκκλησίας. Αναφέρεται πως "Εμετρήθησαν εις Μιχαήλ Παρθενιάδην διά χρέος της Εκκλησίας φράγκα 3.800 (γρ. 19.000).
δεκαετία του 1990
2012
Στις 30/11/1924 (ένα χρόνο μετά την αποπεράτωση) σημειώνεται στο Κατάστιχο ότι υπάρχει πλεόνασμα στο Ταμείο: "Το περίσσευμα του Ταμείου της Εκκλησίας (διετούς διαχειρίσεως) 5610 φράγκα παραδίδονται στον Γενικό Ταμίαν της οικοδομής Σταμάτιον Χ"Γιωργαλλήν". Ο ίδιος ταμίας φέρεται ως Γενικός Επίτροπος (υπεύθυνος για επισκευές και άλλα έξοδα) ως το 1930 αλλά και αργότερα.
Το 1938, όταν πέθανε ο παπα-Γιάννης Χατζηγιάννης, η εκκλησία του Λαγουδιού έμεινε χωρίς εφημέριο. Οι Ιταλοί, μετά την αποτυχία τους να επιβάλουν το Αυτοκέφαλο της Εκκλησίας Δωδεκανήσου, ειδικότερα από το 1933, είχαν απαγορεύσει τις χειροτονίες Ορθόδοξων ιερέων. (Η Κως δεν είχε Μητροπολίτη από το 1924 μέχρι το 1947 λόγω παρεμβάσεων των Ιταλών). Έτσι, δόθηκε εντολή στον τότε εφημέριο του Αγίου Δημητρίου Χαϊχουτών, Παπα-Μιχάλη Παπάζογλου να λειτουργεί κάποιες Κυριακές και τις μεγάλες γιορτές στην Παναγία Λαγουδίου.
Η Παναγία έμεινε χωρίς εφημέριο μέχρι την περίοδο της Γερμανοκρατίας. Το 1944 χειροτονήθηκε από τον Μητροπολίτη Λέρου, Καλύμνου και Αστυπάλαιας, Απόστολο, ο ενορίτης π. Στέφανος Αυγούλης και σε λίγες μέρες ανέλαβε καθήκοντα ιερέως. Υπηρέτησε ως εφημέριος στην Παναγία ως το 1968.
Μόλις τελείωσε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος (08/05/1945), οι ενορίτες του Λαγουδιού και άλλοι Ασφενδιανοί αποφάσισαν να πάρουν από την Καθολική εκκλησία του Λινοπότη μία καμπάνα για την εκκλησία τους. Διαπιστώνεται και από το Πρωτόκολλο της Κοινότητας Ασφενδιού ότι και πριν τον πόλεμο του 1940 οι Λαγουδιανοί αντιμετώπιζαν πρόβλημα με τη ραγισμένη καμπάνα της Παναγίας τους. Οι Ιταλοί το θεώρησαν κλοπή, υπήρξαν διαμαρτυρίες και προσβολές και σ' όλ' αυτά απάντησε με επιστολή ο τότε Δήμαρχος Ασφενδιού,
Μιχάλης Διακομανώλης, απαριθμώντας τα παρεκκλήσια που κατεδάφισαν,και όλες τις ιεροσυλίες των κατακτητών. Στο τέλος του πολέμου ο ναός των Ασωμάτων δώρισε στην Παναγία Λαγουδίου 5000 λιρέτες για καμπάνα.
Στις αρχές του 1949 παρατηρείται προετοιμασία ξυλείας για το εικονοστάσιο (τέμπλο). Φαίνεται ότι συμπατριώτες στο εξωτερικό κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος από τα 4.400.000 που στοίχισε η κατασκευή του.
Το 1952 η εκκλησία έκλεισε για 11 εβδομάδες. Αιτία ήταν μια εικόνα της Παναγίας που είχε παραγγείλει η οικογένεια του Μιχάλη Σοφού. Ο Μητροπολίτης δεν είχε ενημερωθεί και απαγόρευσε την είσοδο της εικόνας στην εκκλησία. Επίτροποι και ενορίτες τον παράκουσαν και την τοποθέτησαν στον ναό. 'Ετσι, ο Μητροπολίτης ζήτησε κλείσιμο της εκκλησίας και ο ιερέας τέθηκε σε αργία.
είναι εκπληκτικό από πόσα διαφορετικά σημεία φαίνεται η Παναγία Λαγουδίου
Στο δεξί άκρο του τέμπλου υπάρχει πράγματι εικόνα που παριστά το Γενέσιο της Θεοτόκου με αφιερωματική επιγραφή: "Δωρεά συζύγου Μιχαήλ Σοφού, έτος 1953"
Το 1953 υπήρξε η σκέψη για ανέγερση ελαιοτριβείου συνεταιρικού με τον Ασώματο σε οικόπεδο που θα παραχωρούσε η Εκκλησία του Λαγουδίου αλλά δεν ευόδωσαν τα σχέδια γιατί υπήρχαν άλλες ανάγκες.
Το 1954 καταρτίστηκε Αδελφότητα "υπέρ διακοσμήσεως της Ιεράς ημών Εκκλησίας, ευρισκομένης δυστυχώς εν λυπηρά καταστάσει..." όπως αναφέρεται στο πρακτικό. Σύντομα φάνηκαν τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων τους στη διακόσμηση του ναού.
Το έργο αυτό συνεχίστηκε από τον εφημέριο π. Κυριακό Παρασκευαδάκη και μετά το 1978 και χάρη στη φροντίδα του
και χάρη στις προσφορές ενοριτών και αποδήμων Ασφενδιανών, ως σήμερα η εκκλησία βρίσκεται σε άριστη κατάσταση, ένα πραγματικό κόσμημα για το Λαγούδι.
Η αγιογράφηση έγινε ανάμεσα στα έτη 1985-1997 από τους αγιογράφους Νικόλαο Βλαχογιάννη και Γεώργιο Κατιμερτζόγλου, με πρωτοβουλία και σημαντική εισφορά του Γαβριήλ Σκαλέρη, του Μιχαήλ Παλαπάνη και των ενοριτών της περιοχής. 
ο αύλειος χώρος της εκκλησίας το 2013
ο αύλειος χώρος της εκκλησίας το 2021
Πηγή:
"Το Ασφενδιού της Κω" Μανόλη Κιαπόκα
Ιερά Μητρόπολις Κώου και Νισύρου Παρελθόν και παρόν-Ανδρέα Ιωσήφ Χατζημιχαήλ (χορηγός εκδόσεως Δήμος Κω, 2016)
"Εκκλησία Κω Δωδεκανήσου"-Τόμος Πρώτος, βιβλίον Δεύτερον, Αθήνα 1969-Εμμανουήλ Ι. Καρπάθιου  
Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

PANAGIA LAGOUDI

Panagia of Lagoudi, or “Panagia Lagoudiani,” as it is referred to in the Codes of the Metropolis of Kos in the 1860s, was originally dedicated (as it is today) to the Nativity of the Theotokos, celebrated on September 8, and is the Parish Church of Lagoudi.

Emmanouil Karpathios, Metropolitan of Kos, in his book The Church of Kos, writes that Manolis Sevastou Lamproglou “dedicated to the holy church of the Nativity of the Theotokos in Lagoudi a vineyard on March 6, 1886.”

Later, probably from the beginning of the 20th century, it appears as a church of the Life-Giving Spring and celebrated on Bright Friday. In a letter from Metropolitan Joachim to the Kaymakam of Kos, dated January 22, 1902, requesting permission to repair three parish churches of Asfendiou, the Metropolitan mentions “Life-Giving Spring,” clearly referring to Panagia of Lagoudi.

Karpathios considered that this change took place because on September 8 the Church of the Nativity of the Theotokos in Kardamaina also celebrated, attracting crowds of pilgrims from all over Kos. It seems another reason that influenced the shift of the feast was the agricultural work of the inhabitants, which was heavy during August–September.


*Panagia in photos from 2013
Around the old church, on the top of the picturesque hill, the present church was founded in 1913, temporarily roofed with boards in 1919. From the old church, only the Holy Sanctuary remained. When the new church was completed in 1923, the Sanctuary of the old church was demolished and the Holy Altar was transferred to the Sanctuary of the new church (as mentioned in a report by parish priest Fr. Stefanos Avgoulis on September 29, 1956).

It is mentioned that before the foundation of Panagia’s church, the Lagoudi church financially supported the church of Panagia Evangelistria in Asfendiou, which was then under construction (1909–1910). Evangelistria later reciprocated in 1935.

The people of Lagoudi made great efforts for the construction of Panagia’s church. After the foundation (1913), parishioners increased their contributions, while the wardens made more frequent tours of the village and sheepfolds, strengthening the revenues for the completion of the church.

There are recorded revenues in grosia in the church Ledger from 1918 to 1922. The revenues came from grapes–raisins (vineyards), as well as offerings of part of the farmers’ income (wheat, barley, bulgur, wine, onions). The seasonal rounds in the sheepfolds brought in 800 grosia. Significant help was also offered by expatriates abroad (a collection by compatriots in America amounted to 1,980 francs = 9,800 grosia). Thus, the Committee covered part of the Church’s debts. It is noted that “3,800 francs (=19,000 grosia) were measured to Michail Partheniadis for the debt of the Church.”


*1990s
On November 30, 1924 (one year after completion), it is recorded in the Ledger that there was a surplus in the Treasury: “The surplus of the Church’s Treasury (two-year management) 5,610 francs is handed over to the General Treasurer of the construction, Stamatis Ch. Giorgallis.” The same treasurer is recorded as General Warden (responsible for repairs and other expenses) until 1930 and later.

In 1938, when Fr. Giannis Chatzigiannis died, the church of Lagoudi was left without a parish priest. The Italians, after their failure to impose the Autocephaly of the Church of the Dodecanese, especially from 1933, had forbidden the ordination of Orthodox priests. (Kos had no Metropolitan from 1924 to 1947 due to Italian interference). Thus, the parish priest of Agios Dimitrios in Chaichoutes, Fr. Michail Papazoglou, was ordered to serve some Sundays and major feasts at Panagia Lagoudi.

Panagia remained without a permanent parish priest until the period of German occupation. In 1944, parishioner Fr. Stefanos Avgoulis was ordained by Metropolitan Apostolos of Leros, Kalymnos, and Astypalaia, and within a few days he undertook his priestly duties. He served as parish priest at Panagia until 1968.

As soon as World War II ended (May 8, 1945), the parishioners of Lagoudi and other Asfendiotes decided to take a bell from the Catholic church of Linopoti for their church. The Protocol of the Community of Asfendiou also confirms that even before the 1940 war, the people of Lagoudi had a problem with their cracked bell. The Italians considered this theft; there were protests and insults, to which the then Mayor of Asfendiou, Michalis Diakomanolis, responded in writing, listing the chapels demolished and all the sacrileges of the occupiers. At the end of the war, the church of Asomatoi donated 5,000 lire to Panagia Lagoudi for a bell.

At the beginning of 1949, preparations of timber for the iconostasis (templon) are noted. It seems that compatriots abroad covered most of the 4,400,000 it cost to construct.

In 1952, the church was closed for 11 weeks. The reason was an icon of Panagia ordered by the family of Michalis Sofos. The Metropolitan had not been informed and forbade the icon’s entry into the church. The wardens and parishioners disobeyed and placed it in the church. Thus, the Metropolitan ordered the church closed and suspended the priest.


*It is remarkable from how many different points Panagia Lagoudi can be seen
On the right side of the iconostasis there is indeed an icon depicting the Nativity of the Theotokos with a dedicatory inscription: “Donation of the wife of Michail Sofos, year 1953.”
In 1953, there was the idea of constructing a cooperative olive press with Asomatos on land to be granted by the Church of Lagoudi, but the plans did not materialize due to other needs.

In 1954, a Brotherhood was established “for the decoration of our Holy Church, which unfortunately is in a sad state…” as stated in the minutes. The results of their activities soon became evident in the decoration of the church.

This work was continued by parish priest Fr. Kyriakos Paraskevadakis and, after 1978, thanks to his care and the offerings of parishioners and expatriates from Asfendiou, the church remains in excellent condition to this day, a true jewel for Lagoudi.

The iconography was carried out between 1985 and 1997 by iconographers Nikolaos Vlachogiannis and Georgios Katimertzoglou, on the initiative and with significant contributions of Gabriel Skaleris, Michail Palapanis, and parishioners of the area.


*the courtyard of the church in 2013
*the courtyard of the church in 2021


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου