ΒΡΙΟΚΑΣΤΡΟ Ή ΟΒΡΙΟΚΑΣΤΡΟ, ΚΕΦΑΛΟΣ

ΒΡΙΟΚΑΣΤΡΟ Ή ΟΒΡΙΟΚΑΣΤΡΟ, ΚΕΦΑΛΟΣ

Στο νοτιοδυτικό άκρο της νήσου Κω, βορειοδυτικά του ακρωτηρίου της Κρικέλλου, επί δυσπρόσιτης και υψηλής άκρας παρά τον όρμο Χιλανδρίου, κείται ερειπωμένο παλαιότατο φρούριο, το οποίο καλείται από τους Κεφαλιανούς, Βριόκαστρο ή Οβριόκαστρο.

Κατεβαίνουμε από το Κερί και κατευθυνόμαστε προς το Βριόκαστρο. Αριστερά ο Όρμος Μοσχαλίου και δεξιά ο Όρμος Χιλανδρίου (cavo paradiso).

Σύμφωνα με τον Ζαράφτη: "Παρά την άκραν Κρίκελον το ταπεινόν Καλόν Ορος, ου μακράν το ως κήριον κωνοειδώς υφούμενον Κερί και παρ' αυτό ο άγιος Μάμμας, ων έναντι το Εβρηιόκαστρον κώνος βραχώδης υψηλός εφ' ου φρούριον των Σταυροφόρων ιπποτών επί Ελληνικής ακροπόλεως."

γώνιασμα

Σε όλη την περιοχή, και στις δύο κορυφές λόφων στο Βριόκαστρο υπάρχουν διάσπαρτα οχυρωματικά έργα και αρχαιότητες, κτίσματα αδιευκρίνηστης σκοπιμότητας, τοξωτές καμάρες, στέρνες κ.ά.

Σε ύψος 128 μέτρων από την στάθμη της θάλασσας σύμφωνα με τον Ιάκωβο Ζαρράφτη βρίσκεται το Εβριόκαστρο. Υπάρχουν πολλές υποθέσεις σε σχέση με την ετυμολογία της λέξης. Σύμφωνα με το Παξινό, μπορεί να προέρχεται από τη λέξη Βρύα αλλά και Εβραίος.. (Οι πληροφορίες για το Βριόκαστρο είναι από τα Κωακά, τόμος Ζ' του Φιλητά, σ 170-178)

Γι' αυτό το λόγο θα δούμε τη λέξη με πολλούς διαφορετικούς τρόπους γραμμένη όπως π.χ

• Βριόκαστρο
• Εβρηιόκαστρον (κατά το Ζαρράφτη)
• Οβριόκαστρο
• Βρυόκαστρο
• Εβριόκαστρο
• Εβραιόκαστρο κ.ά
  
  

Στην κορυφή του Βριόκαστρου υπάρχει μαρμάρινη κολόνα, η οποία είναι άγνωστο αν βρέθηκε στην περιοχή και απλά στήθηκε εκεί ή αν μεταφέρθηκε από αλλού, πράγμα μάλλον δύσκολο λόγω της θέσης αλλά και του βάρους της. Υπάρχουν δίπλα κι άλλα κομμάτια, πιθανώς από τη βάση της κολόνας, το υλικό θα μπορούσε να συγκριθεί με αλάβαστρο. Θυμίζει, πάντως αρχαίο ναό.

κτίσμα που μοιάζει με σπίτι στο Βριόκαστρο

σε όλη την περιοχή υπάρχουν δεκάδες σπηλιές

θέα από το Βριόκαστρο

Σύμφωνα με τον διαρκή κατάλογο των κηρυγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων της Ελλάδας, το οχυρό Βριόκαστρο, πέραν της Κεφάλου θεωρείται διατηρητέο μνημείο.

τμήμα μυλόπετρας

Ο Ν.Δ. Κοντογιάννης επίσης σημειώνει ότι ο L. Ross, (Reisen nach Kos) αναφέρει δύο άλλα μεσαιωνικά φρούρια στο νοτιότατο άκρο του νησιού (περιοχή Κρίκελο), το Ovriokastron, με ερείπια κτιρίων από μικρές πέτρες και κονίαμα, και το Kastelli, μόνο η πύλη. (Το Ovriokastron το αναφέρει με λατινικούς χαρακτήρες ενώ αντίστοιχα ο Herzog το αναφέρει με ελληνικούς χαρακτήρες)

cavo paradiso

Χάρακας

Όρμος Μοσχαλίου

η Κέφαλος των χρωμάτων

Όρμος Χιλανδρίου

πληροφορίες: Ζαρράφτη "Κώια", Κωακά-τόμος Ζ, ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΩΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΩΝ (MEDIEVAL KOS: INFORMATION FROM TRAVELLERS AND CARTOGRAPHERS) του Νίκου Κοντογιάννη, Γεωδίφης και Κωνσταντίνος Κωστογλάκης
Σχετική ανάρτηση: KAVO PARADISO, Ο ΚΕΔΡΙΝΟΣ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ
φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

Vriokastro or Ovriokastro, Kefalos

At the southwestern tip of the island of Kos, northwest of Cape Krikello, on an inaccessible and elevated promontory above the bay of Hilandrio, lie the ruins of an ancient fortress, known by the locals of Kefalos as Vriokastro or Ovriokastro.

We descend from Keri and head toward Vriokastro. To the left lies Moschali Bay and to the right Hilandrio Bay (Cavo Paradiso). According to Zarraftis:

“Near Cape Krikello stands the modest Kalon Oros, not far from the conical, wax-like Keri hill, and beside it Saint Mammas; opposite them rises Evriokastro, a high rocky cone upon which stands a fortress of the Crusader knights, built upon a Greek acropolis.”

Throughout the area, and on both hilltops of Vriokastro, there are scattered fortification works and antiquities: buildings of unclear purpose, arched vaults, cisterns, and more.

At an elevation of 128 meters above sea level, according to Iakovos Zarraftis, lies Evriokastro. There are several theories regarding the etymology of the name. According to Paxinos, it may derive either from the word vrya (moss) or from Hebrew. (Information about Vriokastro comes from Koaka, Volume VII of Philitas, pp. 170–178.)

For this reason, the name appears written in many different forms, such as:

• Vriokastro
• Evriïokastron (according to Zarraftis)
• Ovriokastro
• Vryokastro
• Evriokastro
• Evraiokastro, among others.

At the summit of Vriokastro stands a marble column. It is unknown whether it was found on site and erected there, or transported from elsewhere—something rather difficult given the location and its weight. Nearby lie other fragments, possibly from the base of the column; the material resembles alabaster. In any case, it evokes an ancient temple.

There is also a structure resembling a house at Vriokastro. Throughout the area there are dozens of caves.

According to the official register of declared archaeological sites and monuments of Greece, the fortress of Vriokastro, beyond Kefalos, is considered a protected monument.

N. D. Kontogiannis also notes that L. Ross (Reisen nach Kos) mentions two other medieval fortresses at the southernmost tip of the island (the Krikello area): Ovriokastron, with ruins of buildings made of small stones and mortar, and Kastelli, of which only the gate survives. (Ross refers to Ovriokastron using Latin characters, while Herzog uses Greek characters.)