ΑΓΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ "ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ" ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ

ΑΓΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ "ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ" ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ

Στη διασταύρωση για Πλάκα βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Λίγα μέτρα πιο κάτω στα δεξιά, λίγο πριν μπούμε στο δάσος της Πλάκας, βρίσκεται το αφιερωμένο στην Αγία Αναστασία εκκλησάκι (ένα από τα τρία στο νησί της Κω).

Ανήκει στην ενορία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της Αντιμάχειας, παρ' όλο που βρίσκεται στα σύνορα με την Κέφαλο. Γιορτάζει στις 22 Δεκεμβρίου.

Ακριβώς δίπλα στον περίβολο της εκκλησίας υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα ύδρευσης, που όμως λόγω ελλιπούς γνώσης, δυσκολεύομαι να του δώσω κάποιο όνομα. Σίγουρα, η κατασκευή περιλαμβάνει ένα πολύ βαθύ πηγάδι. Εξωτερικά, φαίνεται σαν ένα απλό πηγάδι, όμως λίγα μέτρα πιο πέρα μία υπόγεια σκάλα σε οδηγεί σ' αυτό το πηγάδι.

Υπάρχει ένα σύστημα με σωληνώσεις άντλησης του νερού και μια τεράστια σκάλα μέσα στο νερό του πηγαδιού. 

Την πρώτη φορά που το ανακαλύψαμε πριν μερικά χρόνια με το Βασίλη και τη Χρυσούλα, το βαφτίσαμε "Υδραγωγείο της Πλάκας", σίγουρα γιατί δεν πρόκειται για ένα απλό πηγάδι αλλά και γιατί ακριβώς δίπλα στο πηγάδι και τη σκάλα, υπάρχει οικοδόμημα, εγκαταλελειμμένο πια, που συνδέεται με τις εγκαταστάσεις για την ύδρευση νερού, μιας και πριν λίγα χρόνια, υπήρχε εξοπλισμός σχετικός με το νερό. 

Ίσως πρόκειται για το "σπίτι του νερουλά". Πριν 4 χρόνια υπήρχε ακόμη ένα ντουλαπάκι, μ' ένα "περίεργο" συρταράκι μ' ένα βρυσάκι -σήμερα δεν υπάρχει τίποτα στο εσωτερικό του οικοδομήματος.

Από πρόσφατη προφορική μαρτυρία, έμαθα πως το κτήμα ανήκε σ' έναν γεωπόνο της Υπηρεσίας Γεωργικών Εφαρμογών, ονόματι Αχιλλέας Κιλιμάνης. Έχτισε το σπίτι και άνοιξε δίπλα το πηγάδι για να ποτίζει το κτήμα που καλλιεργούσε. Το νερό ήταν σε μεγάλο βάθος, κι έτσι αναγκάστηκε να βάλει μηχανή για να ανεβάζει το νερό (αντλία) κι έφτιαξε το δεύτερο πηγάδι (παραπήγαδο) για να κατεβάσει την αντλία και να την ελέγχει. Σύμφωνα με την ίδια μαρτυρία, η σύζυγος του Αχιλλέα, Αναστασία τσιμπήθηκε από πετεινό, έπαθε τέτανο κι έφυγε από τη ζωή, κι έτσι ο Αχιλλέας έχτισε το εκκλησάκι της Αγίας Αναστασίας στην μνήμη της αγαπημένης του συζύγου.

Κείμενο, Φωτογραφίες: Sophia Karagianni

Ακολουθεί η μετάφραση του κειμένου στα αγγλικά:

Saint Anastasia and the “Aqueduct” of Plaka

At the junction leading to Plaka stands the small chapel of Saint Nicholas. A few meters further down on the right, just before entering the Plaka forest, lies the chapel dedicated to Saint Anastasia (one of three on the island of Kos).

It belongs to the parish of the Dormition of the Theotokos in Antimachia, even though it is located on the border with Kefalos. Its feast day is celebrated on December 22.

Right next to the church enclosure there is an entire water-supply system which, due to my limited knowledge, I find difficult to name precisely. What is certain is that the construction includes a very deep well. From the outside it looks like a simple well; however, a few meters away an underground staircase leads down to it.

There is a system of pipes for drawing water and a huge staircase descending into the water of the well.

The first time we discovered it a few years ago with Vasilis and Chryssoula, we named it the “Aqueduct of Plaka,” certainly because it is not a simple well and also because right next to the well and the staircase there is a building—now abandoned—connected to the water-supply installations. Until a few years ago, equipment related to water use was still there.

Perhaps it was the “water carrier’s house.” Four years ago there was still a small cabinet with a “strange” little drawer and a small tap—today there is nothing left inside the building.

From a recent oral testimony, I learned that the property belonged to a geologist of the Agricultural Extension Service named Achilleas Kilimanis. He built the house and dug the well beside it to irrigate the land he cultivated. The water was at great depth, so he was forced to install a machine to raise it (a pump) and built the second well (an auxiliary shaft) in order to lower the pump and check it. According to the same testimony, Achilleas’ wife, Anastasia, was bitten by a rooster, developed tetanus, and passed away; thus Achilleas built the chapel of Saint Anastasia in memory of his beloved wife.